Skessuhorn - 25.03.2015, Blaðsíða 27

27MIÐVIKUDAGUR 25. MARS 2015
Þótt Helgafellssveit á Snæfells-
nesi sé meðal fámennustu hreppa
landsins njóta hreppsbúar nútíma
þæginda. Meðal annars eru þeir
nýbúnir að fá hágæða fjarskipta-
og sjónvarpssamband í gegnum
ljósleiðara. Þessi tenging komst á
í Helgafellssveit 10. mars síðast-
liðinn en ljósleiðarinn var lagður
síðasta haust og lokið við lagningu
strengsins á jólaföstunni. Heim-
ili í Helgafellssveit eru nú hvert
af öðru að tengjast ljósleiðaran-
um. Þegar blaðamaður Skessu-
horns leit við á bænum Hraunhálsi
í síðustu viku var einmitt verið að
tengja bæinn ljósleiðaranum. Var
Hraunháls sjötti bærinn í sveit-
inni sem fékk tenginguna. Jóhann-
es Eyberg Ragnarsson bóndi á
Hraunhálsi var einmitt starfsmað-
ur sveitarstjórnar Helgafellsveitar
með ljósleiðaraverkefnið. Jóhann-
es segir að nú sé verkefninu eigin-
lega lokið. Sextíu heimili og sum-
arbústaðaeigendur keyptu aðgang
að ljósleiðaranum og geta nú all-
ir tengst kerfinu. Jóhannes segir að
vissulega væri þessi nýja þjónusta
bylting í sveitinni. Þegar blaða-
maður spyr hann hvort að nú megi
ekki búast við einhverjum frátöf-
um frá bústörfum þegar aðgangur
komi að fjölda sjónvarpsrása með
spennandi efni, sagðist Jóhannes
svo sem ekki búast við því.
Leitað að heitu vatn
En það eru fleiri þægindi og hag-
kvæmni í heimilishaldi og bú-
rekstri sem bændur á Hraunhálsi
eru að sækjast eftir. Þessa dagana
eru að hefjast tilraunaboranir eftir
heitu vatni í landi Hraunháls. „Við
ætlum að láta bora tvær hitasti-
gulsholur og það verður gaman að
vita hvort að heitt vatn finnist hér
í nýtanlegu mæli. Ég yrði ánægð-
ur með ef einhver vella fyndist sem
við gætum nýtt til að knýja varma-
dælu. Hérna er í sveitinni hef-
ur svo sem víða verið borað eft-
ir heitu vatni. Sumsstaðar með
góðum árangi eins og til dæmis á
Hofsstöðum þaðan sem hitaveitan
fyrir Stykkishólm fær vatn.“
Forlögin gripu í
taumana
Segja má með sanni að Jóhann-
es Eyberg hafi ekki sótt vatnið yfir
lækinn þegar hann leitaði sér kvon-
fangs. Kona hans Guðlaug Sigurð-
ardóttir er af næsta bæ, Staðarbakka.
Reyndar er hvorugt þeirra innfætt
í sveitina, komu þangað barnung
sama vorið. Það voru víst ekki nema
12 dagar milli þess sem foreldrar
þeirra fluttu í sveitina. Þá var Jó-
hannes tveggja ára og Guðlaug eins
árs. Foreldrar Jóhannesar komu frá
Brimilsvöllum í Fróðárhreppi og
höfðu áður búið víða við Breiðafjörð.
Þar á meðal verið um tíma vitaverð-
ir í Höskuldsey á Breiðafirði. For-
eldar Guðlaugar fluttu hins vegar á
Staðarbakka frá Vestmannaeyjum.
Þau Jóhannes og Guðlaug telja ekki
ólíklegt að forlögin hafi hagað hlut-
unum svona. Saman eiga þau eina
dóttur, Kristínu Rós, sem er mennt-
aður hagfræðingur og starfaði um
tíma í Seðlabankanum, þangað til
hún kunni ekki lengur við sig í höf-
uðborginni og starfar nú við kennslu
í Grunnskólanum í Stykkishólmi.
Fimm ár í bygginga-
flokki hjá Rarik
Jóhannes segist sem unglingur ekk-
ert hafa frekar verið að spá í að ger-
ast bóndi. Reyndar á þeim tíma
ekkert leitt hugann að því. „Ég fór
snemma að heiman að vinna. Vor-
ið eftir fermingu byrjaði ég í bygg-
ingaflokki hjá Rarik. Við vorum
að byggja aðveitustöðvarnar við
byggðalínuna. Þetta voru yfirleitt
um 20 manns í flokknum yfir sum-
arið en fór svo niður í fimm að vetr-
inum. Við byggðum aðveitustöðv-
ar um allt land. Lengst vorum við í
Skagafirði, í eitt ár með bækistöð í
Varmahlíð. Við vorum víða að vinna,
á Akureyri, Kópaskeri, Hornafirði,
Selfossi, Hvolsvelli, Glerárskógum
við Búðardal, svo einhverjir stað-
ir séu nefndir. Þetta var fjölbreytt
og skemmtileg vinna sem gaf góðar
tekjur. Við unnum í tólf daga törn-
um og vinnudagurinn var langur,
aldrei unnið styttra en til sjö og oft
til tíu á kvöldin. Ég var í fimm ár hjá
Rarik.“
Þrjár vikur í
búfræðinámi
Um það leyti sem Jóhannes vann hjá
Rarik skyldu foreldrar hans. „Þá má
segja að búið hafi farið hér svolít-
ið upp á rönd. Mamma var hér eft-
ir við búskapinn en pabbi fór burtu.
Hann dó svo örfáum árum seinna,
árið 1980. Ég velti því fyrir mér
hvort ég ætti að taka við búinu en
var alls ekki viss hvort ég ætti að ráð-
ast í það. En þarna veturinn eftir að
pabbi dó kynnumst við Lauga. Hún
hafði mikinn áhuga á búskap og því
var það alveg gráupplagt fyrir okkur
að taka við búinu hérna,“ segir Jó-
hannes. Aðspurður hvort hann hafi
leitað sér búfræðimenntunar segist
Jóhannes hafa verið í bændaskóla í
þrjár vikur. Það var einmitt á þeim
árum sem hann var að byrja í bú-
skapnum að á Hólum var boðið upp
á námskeið fyrir verðandi bændur.
„Mín búfræðimenntun var nú ekki
meiri og það náttúrlega sjá það all-
ir að ég kann ekki að búa, Lauga er
aðal bóndinn,“ segir Jóhannes Ey-
berg og hlær.
Lítið en gott bú
Þau Jóhannes og Guðlaug byrj-
uðu strax að byggja upp á Hrun-
hálsi enda var jörðin fremur illa hýst
þegar þau tóku við búinu. Hlöðu
byggðu þau 1982, íbúðarhúsið árið
eftir og fjósið og haughúsið byggðu
þau árin 1984-85. Spurður um bú-
stærðina segir Jóhannes að það sé
lítið en gott bú. Mjólkurframleiðslan
er um 200 þúsund lítrar á ári, 25-27
mjólkandi kýr í fjósi auk geldneyta
og kindurnar eru um hundrað. Jó-
hannes segir að það sé Guðlaug sem
sýni sauðfjárræktinni mestan áhuga.
Búið er margverðlaunað fyrir fallega
og góða hrúta, það sýna innrömmuð
verðlaunaskjöl í herberginu í fjár-
húsunum, vaktherberginu á sauð-
burðinum. Jóhannes Eyberg segist
lengst af hafa unnið með búskapn-
um. „Í desember 1984 gerðist ég
frjótæknir, sæðingamaður, og starf-
aði við það þangað til 2007. Góðar
aukatekjur fylgdu því starfi en það
var mjög bindandi. Síðasta vor tók
ég svo að mér að vinna við ljósleið-
araverkefnið. Þetta var náttúrlega
enginn venjulegur vinnudagur hjá
mér meðan það stóð yfir. Þá fór ég
upp klukkan hálf sex á morgnana í
fjós til að vera mættur þegar vinnu-
flokkurinn kom á staðinn klukkan
átta. Ég var að lóðsa þá um svæðið
að finna lagnaleiðir.“
Vill eitt sveitarfélag á
Snæfellsnesi
Jóhannes Eyberg átti um tíma sæti
í hreppsnefnd Helgafellssveitar.
„Ætli ég hafi ekki verið samtals tíu
ár í hreppsnefndinni. Ég hætti síð-
asta vor og þá var þetta orðið gott.“
Aðspurður segist Jóhannes ekki vera
sáttur með hvað erfiðlega gengur
að sameina sveitarfélög á Snæfells-
nesi. „Það náttúrlega sjá það allir að
það er ekkert vit í því að vera með
fimmtíu manna sveitarfélag eins og
Helgafellssveit. Það var kosið um
sameiningu 1994. Þá var samstað-
an ekki meiri en svo að það þurfti
að kjósa þrisvar vegna kærumála og
ætli sé ennþá gróið um heilt. Það er
líka meintur rígur á milli kaupstað-
anna þriggja hérna á svæðinu sem
hefur hindrað sameiningar. Það vilja
allir vera kóngar og fyrir vikið höf-
um við tapað frá okkur bæði Skógar-
strönd og Kolbeinsstaðahreppi. Ég
er fylgjandi sameinuðu sveitarfélagi
á Snæfellsnesi og held að það yrði
miklu sterkari heild en það sem við
höfum núna. Með því yrðu málin
einfaldari í framkvæmd og samfé-
lagið miklu heildstæðara þegar til
lengdar liti.“
þá
„Fyrst konan hafði áhuga á búskap var þetta gráupplagt“
Spjallað við Jóhannes Eyberg Ragnarsson bónda á Hraunhálsi í Helgafellssveit
Jóhannes Eyberg og Guðlaug Sigurðardóttir bændur á Hraunhálsi.
Jóhannes hefur gert talsvert af því að gera upp gamlar dráttarvélar. Þessi traktor er frá Eggerti á Hofsstöðum, fyrir og eftir
endurgerð vélarinnar.
Nýbúið að tengja ljósleiðarann og kominn fjöldi stöðva á skjáinn. Jóhannes
Eyberg og þeir Leifur Ingólfsson og Guðmundur Hreiðarsson frá Telneti.
Séð heim að Hraunhálsi.
Fjöldi verðlaunaviðurkenninga fyrir sauðfjárrækt er í vaktherberginu í fjárhúsinu
á Hraunhálsi.