Dagblaðið Vísir - DV - 04.10.2019, Blaðsíða 36

36 4. október 2019
Tímavélin Gamla auglýsingin13. júní 1890 í Þjóðólfi
„Þetta er vopnað rán“
n Þrjú rán í Reykjavík vöktu óhug n Þaulskipulögð verk grímuklæddra
ræningja n Öll ránin framin á mánudagsmorgni
Á
árunum 1994–1997 voru
framin þrjú rán í Reykja-
vík sem vöktu töluverðan
óhug. Ránin voru þaul-
skipulögð, vasklega var gengið til
verks og höfðu ræningjarnir í öll-
um tilvikum töluverðar fjárhæðir
upp úr krafsinu. Sérstaka athygli
vakti að öll þrjú ránin voru fram-
in á mánudagsmorgni, í öllum
málunum var um fleiri en einn
geranda að ræða og í öllum til-
vikum voru ræningjarnir grímu-
klæddir. Þegar þriðja málið, 10-11
ránið, kom upp þá töldu margir
að um sömu ræningja væri að
ræða í öllum tilvikum. Annað
kom þó á daginn. Tvö málanna
teljast í dag upplýst og reyndist
þar um ótengda aðila að ræða.
Þriðja málið, Búnaðarbankarán-
ið, hefur aldrei verið upplýst en
þó lágu tilteknir einstaklingar
undir grun, sem ekki eru taldir
tengjast hinum tveimur ránun-
um.
Mánudagsmorguninn 27. febrúar
1994 voru tveir starfsmenn Skelj-
ungs á leiðinni að skila helgar-
uppgjöri í Íslandsbanka við Lækj-
argötu þegar þrír hettuklæddir
menn, í bláum vinnugöllum, réð-
ust að þeim. Einn maðurinn var
vopnaður slökkvitæki sem hann
notaði til að slá annan starfs-
manninn í höfuðið með þeim af-
leiðingum að hann féll í götuna.
Síðan hrifsuðu mennirnir til sín
uppgjörstöskuna, sem innihélt
tæplega sex milljónir króna, og
hlupu að flóttabifreið, hvítum
Saab, sem beið þeirra á Vonar-
stræti. Ránið tók aðeins örfáar
mínútur. Saab-bifreiðin fannst
mannlaus síðar um morguninn
við Ásvallagötu og höfðu ræn-
ingjarnir reynt að kveikja í henni.
Síðdegis sama dag var tilkynnt
um bál sem logaði í fjörunni í
Hvammsvík í Kjós. Þar fannst
taska, fatnaður, skór og peninga-
poki frá Skeljungi, sönnunar-
gögn í málinu sem ræningjarnir
höfðu reynt að farga.
Upp hófst umfangsmikil rann-
sókn lögreglu, en ljóst var að rán-
ið hafði verið þaulskipulagt, og
tókst ræningjunum vel að hylja
slóð sína. Saab-bifreiðinni höfðu
ræningjarnir stolið, mennirnir
voru í vinnugöllum með hettur,
og höfðu þeir jafnvel gengið svo
langt að reyna að farga öllum
sönnunargögnum með því að
kveikja í þeim. Rannsóknin var
því árangurslaus og lá málið opið
hjá lögreglu og safnaði ryki í átta
ár, en þá dró skyndilega til tíð-
inda.
Samviskan nagar eftir
sjónvarpsþátt
„Kveikjan að þessu var þátturinn
Sönn íslensk sakamál í fyrra. Það
var nákvæmlega þá sem þetta
gaus allt upp hjá mér og ég fann
að ég þurfti að segja frá þessu,“
sagði Jónína Baldursdóttir, fyrr-
verandi sambýliskona manns
að nafni Stefán Aðalsteinn Sig-
mundsson, í samtali við DV árið
2002.
Skeljungsránið var tekið fyrir
í þætti af Sönnum íslenskum
sakamálum. Þegar Jónína sá
þáttinn ákvað hún að hafa sam-
band við lögreglu og greina frá
leyndarmáli sem hún hafði þag-
að yfir í tæpan áratug. Fyrrver-
andi sambýlismaður hennar,
Stefán Aðalsteinsson, hafði sam-
band við hana skömmu eftir rán-
ið og var honum mikið niðri fyrir.
„Hann sagði mér að hann
hefði staðið að þessu ráni í Lækj-
argötunni og lýsti því fyrir mér
að þeir hefðu verið þrír og þetta
hefði verið vandlega undirbúið.
Þeir biðu þarna eftir stelpunum
sem þeir vissu að kæmu um
þetta leyti. Þegar
þær stoppuðu
stukku tveir þeirra á
eftir bílnum [bílnum
sem starfsmennirnir
komu á til að skila
uppgjörinu, innsk.
blm]. Stefán greip
með sér slökkvitæki
sem var í bílnum og
ætlaði að nota það til
að sprauta á þær til að
skapa ótta. En þegar til
kom var tækið bilað og
þegar ekkert kom út úr
því panikkaði hann og
barði eina þeirra. Það hafði ekki
staðið til að meiða neinn.“
Flúðu á tveimur bifreiðum og
reiðhjólum
Stefán sagði Jónínu að í kjöl-
farið hefðu hann og samverka-
menn hans stungið af á Saab-bif-
reiðinni, ekið henni á tiltekinn
stað þar sem þeir skiptu yfir á
reiðhjól og hjóluðu allir hver í
sína áttina og hittust síðar á fyr-
irfram ákveðnum stað
þar sem þeirra beið jeppi. Þeir
settu reiðhjólin inn í jeppann og
óku svo í Hvalfjörð þar sem þeir
brenndu ávísanir, VISA-nótur og
fatnað.
Stefán bað Jónínu að fela
hans hluta af fengnum. „Ég veit
ekki hvernig honum datt þetta
í hug. En hann er mikill spek-
úlant og pælingamaður. Það er
einmitt honum líkt að plana eitt-
hvað svona vel.“ Þrátt fyrir að hafa
þagað yfir þessum upplýsingum
í næstum áratug ákvað
Jónína að stíga fram og
greina frá vitneskju sinni
um málið. „Ef maður tekur þá
stefnu í lífinu að vera heiðarlegur
og njóta lífsins þá verður maður
að losa sig við svona byrði.“ Jón-
ína hafði geymt ránsfeng Stefáns
tímabundið og fékk um 200 þús-
und krónur fyrir vikið. Sökum
þess að Jónína gaf sig fram við
lögreglu og greindi frá vitneskju
sinni var ákveðið að ákæra hana
ekki fyrir hylmingu.
Í kjölfarið var Stefán Aðal-
steinn handtekinn og dæmdur
í tveggja og hálfs árs fangelsi. Í
niðurstöðu Hæstaréttar var rán-
ið kallað þaulskipulagt og ófyrir-
leitið. Stefán játaði sakir greiðlega
við yfirheyrslur, rakti atburðarás
í smáatriðum og gekk með lög-
reglu flóttaleið þeirra félaga.
Samverkamenn Stefáns voru
ekki sakfelldir. Annar þeirra sviti
sig lífi rétt áður en hann átti að
mæta til skýrslutöku og lögreglu
tókst ekki að sanna sakir á þann
þriðja. n
Skeljungsránið
Erla Dóra
erladora@dv.is