Dagblaðið Vísir - DV - 04.10.2019, Blaðsíða 37

TÍMAVÉLIN 374. október 2019
Að morgni dags mánudaginn 18.
desember 1995 réðust þrír vopn-
aðir menn inn í Búnaðarbankann
við Vesturgötu í Reykjavík.
„Þeir ruddust inn með mikl-
um hávaða og öskruðu: Þetta er
vopnað rán. Ég var staddur inni á
skrifstofu minni baka til og áttaði
mig ekki alveg á alvörunni í fyrstu.
Þegar ég sá svo einn mannanna
stökkva yfir skenkinn með hníf í
hendi fór ekki á milli mála að hér
var alvara á ferðum,“ sagði Leifur
H. Jósteinsson, útibússtjóri Bún-
aðarbankans, í samtali við DV
árið 1995.
Mennirnir þrír voru klæddir
í samfestinga og með lambhús-
hettur. Allir voru þeir vopnaðir,
tveir þeirra hnífum og sá þriðji
haglabyssu. „Þeir hræddu fólkið
með látunum og gengu svo mjög
skipulega til verks. Einn, sá með
haglabyssuna, virtist stjórna að-
gerðum og hann beið fyrir fram-
an skenkinn meðan hinir tveir
fóru inn fyrir og brutu upp skúff-
ur hjá fjórum gjaldkerum. Þetta
tók varla meira en eina mínútu og
svo voru þeir á bak og burt,“ sagði
Leifur.
Ræningjarnir komust á brott
með tæplega tvær milljónir í
reiðufé. Ránið tók aðeins um eina
mínútu. Ræningjarnir hlupu síð-
an niður á Nýlendugötu, sam-
kvæmt vitnum, og röktu spor-
hundar svo slóð þeirra áfram yfir
Garðastræti, þar sem slóð þeirra
hvarf. Lögregla taldi að þar hefði
bifreið beðið ræningjanna, en
lögreglan fann Toyota-bifreið á
Blómvallagötu þar sem einn hníf-
ur fannst sem er talinn hafa til-
heyrt einum ræningjanna.
Aldrei upplýst
Búnaðarbankaránið var aldrei
upplýst. Búnaðarbanki Íslands
reyndi að greiða fyrir rannsókn
málsins með því að heita einni
milljón króna fyrir upplýsingar
sem gætu leitt til hand-
töku ræningjanna. Fjórir ungir
menn voru um tíma grunað-
ir um verknaðinn, en þeir höfðu
áður komist í kast við lögin fyrir
fjár- og tryggingasvik. Þeir höfðu
sviðsett slys, innbrot og fleira
í þeim tilgangi að hafa fé út úr
tryggingafélögum með sviksam-
legum hætti. Voru þeir um tíma
hnepptir í gæsluvarðhald vegna
málsins. Rannsóknarlögregla rík-
isins kvaðst fullviss að fjórmenn-
ingarnir tengdust málinu. Lög-
regla vissi til þess að mennirnir
hefðu áður gert áform um rán
sem voru grunsamlega áþekk
þeim aðferðum sem beitt var við
Búnaðarbankaránið. „Það liggur
fyrir að þessir menn hafa planað
svona atburð með mjög áþekk-
um hætti og raunin varð á Bún-
aðarbankamálinu. Það er enn
til rannsóknar að hve miklu leyti
þeirra undirbúningur kom við
sögu varðandi ránið. Bankarán-
ið er staðreynd og þeirra undir-
búningur er staðreynd. En urðu
einhverjir á undan þeim eða
hvað?“ sagði Hörður Jóhannes-
son, þáverandi yfirlögregluþjónn
hjá Rannsóknarlögreglu ríkis-
ins, í samtali við Helgarpóstinn í
febrúar 1996. Fjórmenningarn-
ir neituðu þó ávallt sök og héldu
því fram að þeir hefðu fjarvistar-
sönnun þegar ránið var framið.
Ekki var nægum sönnunum fyrir
að fara til að ákæra fjórmenning-
ana og Búnaðarbankaránið er því
enn opið mál hjá lögreglu. n
Mánudagsmorgun 14. apríl
árið 1997 sátu tveir menn fyrir
starfsmanni verslunar 10-11 í
stigagangi fyrir framan skrif-
stofu fyrirtækisins við Suður-
landsbraut, vopnaðir heimatil-
búnum leðurbareflum fylltum
sandi. Starfsmaðurinn var með
uppgjörstösku sem innihélt um
fimm milljónir króna, sem var
helgarsala verslunarinnar. Ræn-
ingjarnir huldu, líkt og í hin-
um ránunum, andlit sín með
lambhúshettum. Þeir réðust að
starfsmanninum, úr launsátri,
með ofbeldi, sneru hann nið-
ur, börðu og rifu af honum upp-
gjörið.
Í kjölfar ránsins náði DV tali
af tveimur vitnum, þeim Sig-
urði Kjartanssyni bygginga-
fræðingi og Hallgrími Magnús-
syni lækni. Þeir voru báðir á leið
til vinnu þegar grímuklædd-
ir menn urðu á vegi þeirra. „Ég
hélt fyrst að þetta væri grín. Síð-
an gekk ég áleiðis upp stigann
og heyrði einhverjar stunur fyrir
ofan. Þegar ég kom upp lá ungur
maður þar hálfvankaður og það
blæddi úr honum,“ sagði Sigurð-
ur í samtali við DV. Hann gerði
sér þá grein fyrir alvöru máls-
ins. „Ég sagði þá við Hallgrím:
Við skulum reyna að ná í helvít-
is þrjótana.“ Sigurður og Hall-
grímur sáu mennina hlaupa átt
að Gnoðarvogi og afréðu þeir
að stökkva út í bíl og veita þeim
eftirför. „Við Hallgrímur ruk-
um út í bílinn minn og ókum
upp Skeiðarvog og inn Sólheim-
ana til að reyna að komast fyr-
ir þá. Þar sáum við tvo grun-
samlega menn. Þeir voru þá að
stíga inn í bíl sem Hallgrímur sá.
Ég hringdi strax í lögregluna og
sagði að við hefðum séð menn
sem gætu tengst þessu ráni.“
Hallgrímur og Sigurður náðu
skrásetningarnúmeri bílsins og
komu þeim upplýsingum til lög-
reglu. Það tók lögregluna aðeins
tvo tíma að hafa upp á bílnum.
„Mér finnst þetta ótrúleg bí-
ræfni um hábjartan dag,“ sagði
Sigurður.
Eigandi bifreiðarinnar,
brúnnar Mözdu, var í kjölfar-
ið handtekinn og reyndist hafa
nokkurt magn peninga á sér. Sá
maður reyndist áður hafa kom-
ist í kast við lögin. Hafði hann
skömmu áður verið dæmdur
til þriggja og hálfs árs fangelsis-
vistar vegna smygls á tæpu kílói
af amfetamíni í mörgæsarstyttu
árið 1995.
Óafvitandi hlutdeildarmaður
„Ég stóð ekki að þessu ráni.
Ég vissi ekki hvað var í gangi
þarna. Ég ók náttúrulega en
ég vissi ekki um tilgang ferðar-
innar,“ sagði einn þriggja sak-
borninganna fyrir dómi þegar
hann var beðinn um að lýsa af-
stöðu sinni til sakarefnisins.
Kvaðst hann enga ástæðu hafa
haft til að fremja rán, hann ætti
næga peninga. Hann hefði ver-
ið fenginn til að aka flóttabif-
reiðinni án þess að honum hefði
verið gerð grein fyrir að hann
væri að taka þátt í ráni. Hinir tve-
ir játuðu sakir. Þeir hefðu vitað
um ferðir peningasendilsins og
ætlað að fremja ránið viku áður
en þeir létu verða af því. Annar
þeirra hefði þó sofið yfir sig svo
þeir urðu að fresta ráninu um
viku. Þremenningarnir voru allir
sakfelldir fyrir sinn hlut í ráninu
sem telst nú upplýst. n
Búnaðarbankaránið
10-11 ránið