Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Qupperneq 13

Fjármagn fyrir yfirvinnu en ekki fyrir hækkun launa
En hvers vegna er þetta svona? Af einhverjum ástæðum virðist alltaf vera til fjármagn
á stofnunum til þess að greiða yfirvinnu en lítill peningur til þess að greiða föst laun.
Nýlega leitaði félagsmaður til kjarasviðs vegna neitunar sem viðkomandi hafði fengið
um 2,5% launahækkun. Viðkomandi vantaði nokkra mánuði upp á að uppfylla skil -
yrði um að færast milli starfaflokka en fékk neitun. Sá hinn sami hafði hins vegar
nýlega lækkað við sig starfshlutfall til þess að skapa sér betra svigrúm til að taka auka-
vaktir og tók að eigin sögn tvær aukavaktir á mánuði til þess að ná endum saman.
Eins og áður segir er erfitt að segja til um hvort og þá hversu mikið hjúkrunar -
fræðingar nýta sér þennan möguleika sem kjarasamningur og launaumhverfi býður
upp á. Eins og áður segir liggja ekki fyrir upplýsingar um raunársverk hjúkrunar -
fræðinga og því erfitt að finna hversu mikla aukavinnu hjúkrunarfræðingar vinna og
hversu algengt þetta er. Velta má fyrir fyrir sér hvort hjúkrunarfræðingar geri þetta
beinlínis til að hækka launin eða hvort þeir eru í lægra starfahlutfalli til að hafa
svigrúm til að taka aukavinnu þegar óskað er eftir. Að minnsta kosti ná hjúkrunar -
fræðingar í einhverjum tilfellum að hækka laun sín með þessum hætti enda myndu
flestir launþegar gera slíkt hið sama ef þeir hefðu tækifæri til. Það má því segja að lág
mánaðarlaun hjúkrunarfræðinga ýti hjúkrunarfræðingum að ákveðnu leyti til að há-
marka laun sín með aukavinnu.
Skortur á vilja að leita lausna
Væri hægt að gera hlutina einhvern veginn öðruvísi? Ljóst er að svigrúm ætti að vera
er til staðar til að hækka mánaðarlaun hjúkrunarfræðinga ef markmiðið væri að fá
hjúkrunarfræðinga til þess að vinna meira í föstu starfshlutfalli. Til þess þarf að hugsa
hlutina upp á nýtt, skoða möguleika á því að greiða hjúkrunarfræðingum einhvers
konar helgunarálag, færa kostnað við yfirvinnu yfir í dagvinnulaunin. Það getur aldrei
verið hagur stofnana né gott fyrir starfsemina á stofnuninni eða starfseiningunni að
hjúkrunarfræðingar séu í lágu starfshlutfalli og taki aukavaktir. Endalaus tími stjórn-
enda og starfsmanna fer í að finna hjúkrunarfræðinga á aukavaktir og mönnun verður
verri sökum þess að ekki tekst að fá hjúkrunarfræðinga á aukavaktir. Slíkt fyrirkomu-
lag er á allan hátt verra heldur en að greiða hjúkrunarfræðingum hærri dagvinnulaun.
Forsvarsmenn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga, þar á meðal greinarhöfundur, hafa
rætt þetta við forsvarsmenn nokkurra heilbrigðisstofnana en ekki hlotið mikinn
hljómgrunn eða vilja til að leita lausna. Hvað veldur verða viðkomandi stjórnendur
að svara!
Mikilvægt er að halda til haga að með þessum vangaveltum er ekki verið að hvetja
til þess að allir hjúkrunarfræðingar vinni 100% vinnu og ekki er hægt að alhæfa að
hlutirnir séu á öllum starfseiningum, sem hjúkrunarfræðingar starfa á, með því móti
sem lýst er hér á undan. Um er að ræða vangaveltur greinarhöfundar til þess að skapa
umræður og fá hjúkrunarfræðinga, stjórnendur og aðra til þess að velta málunum
fyrir sér: Ef hægt væri að fá hjúkrunarfræðinga til þess að auka við sig starfshlutfall og
á móti að draga úr yfirvinnu, væri þá með því hægt að draga verulega úr mönnunar-
vanda á heilbrigðisstofnunum á Íslandi án þess að kosta til miklu fjármagni?
starfshlutfall hjúkrunarfræðinga aldrei verið lægra
tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 93. árg. 2017 13
„Það getur aldrei verið hagur stofnana né gott fyrir starfsemina á stofnuninni
eða starfseiningunni að hjúkrunarfræðingar séu í lágu starfshlutfalli og taki
aukavaktir. Endalaus tími stjórnenda og starfsmanna fer í að finna hjúkrun-
arfræðinga á aukavaktir og mönnun verður verri sökum þess að ekki tekst að
fá hjúkrunarfræðinga á aukavaktir.“