Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Blaðsíða 65

Aim: Type 2 diabetes mellitus has been more common among the
elderly, but in recent years the disease has been diagnosed more
often in younger people. Risk screening for the development of type
2 diabetes mellitus, along with lifestyle support and education, can
decrease prevalence of type 2 diabetes mellitus. The measurement
tool “The Finnish Diabetes Risk Score” (FINDRISC) is used to de-
termine the risk of developing type 2 diabetes mellitus in the next
10 years. The aim of this study was to investigate: a) the proportion
of people in a specified cohort which are at risk of developing type
2 diabetes mellitus, b) to obtain information about usefulness of
the FINDRISC as a risk assessment tool in Iceland.
Method: The method was descriptive and cross sectional. Employ-
ees of a certain company (n=150) were invited to participate. 117
subjects met criteria for participation, of which 82 agreed to partic-
ipate with a 70% response rate. Participants answered the questions
in FINDRISC and measurements of height, weight, waist circum-
ference, blood glucose level, and blood pressure were conducted.
Body mass index (BMI) was calculated. FINDRISC consists of 8
questions, the total score being from 0–21. Higher score indicates
increased risk, where the cut-off score ≥9 indicates risk for devel-
oping type 2 diabetes mellitus. Descriptive statistics and inferential
statistics were used for the data analysing.
Results: The results showed a mean age of 42.6 (SD15.0) years and
27 parti cipants (32.9%) scored ≥9 on FINDRISC and are therefore
at risk of developing type 2 diabetes mellitus in the next 10 years.
Significantly more women (42.2%) than men (18.9%) had an in-
creased risk for developing type 2 diabetes mellitus (p=0.03). The
mean age of those with the score of ≥9 was 50.8 (SD14.3) years, but
mean age of those with score of ≤8 was 38.7 (SD13.4) years
(p>0.001). Regression analysis showed that higher blood glucose lev-
els and higher systolic blood pressure were associated with higher
FINDRISC scores.
Conclusions: FINDRISC is practical for the screening of type 2 di-
abetes mellitus and is simple to use. There is a need for regular
screening for type 2 diabetes mellitus in Iceland, and also increased
awareness and education from nurses to people at risk of develop-
ing type 2 diabetes mellitus.
Keywords: Type 2 Diabetes Mellitus — FINDRISK —Screening —
Prevention — Education.
Correspondent: johannai@centrum.is
Veikleiki rannsóknarinnar er einnig að ekki hefði átt að útiloka
þá sem ekki töluðu og skildu íslensku þar sem FINDRISK-mats -
tækið byggist á hnitmiðuðum spurningum og einföldum mæl-
ingum, því er ekki hægt að meta notagildi FINDRISK-mats -
tækisins hjá öðrum þjóðernishópum á Íslandi. Það er einnig
veikleiki að ekki var spurt um menntun þátttakenda. FINDR-
ISK-matstækið hefur ekki verið notað áður hér á landi en
virðist hafa hagnýtt notagildi til skimunar á áhættunni á að fá
sykursýki 2. Til að staðfesta tölfræðilegt forspárgildi og við -
miðunargildi FINDRISK-matstækisins hér á landi er þörf á
rannsóknum með stærra úrtaki.
Lagt er til að FINDRISK-matstækið verði notað innan
heilsu gæslu til að skima eftir sykursýki 2 meðal einstaklinga
sem eru með áhættuþætti fyrir sykursýki 2 í samræmi við klín-
ískar leiðbeiningar og almennar ráðleggingar. Áætla má að með
því að hjúkrunarfræðingar noti niðurstöður úr skimun með
FIND RISK- matstækinu gefist tækifæri til markvissari fræðslu
og hvatningar til lífsstílsbreytinga meðal þeirra sem reynast í
áhættuhóp og þannig verði vinnubrögð hjúkrunarfræðinga
markvissari. Mikilvægt er að þeir einstaklingar, sem fá 9 stig
eða meira á FINDRISK-matstækinu, fái fræðslu og stuðning til
að ýta undir heilsusamlegt mataræði og hreyfingu svo að draga
megi úr líkum á sykursýki 2. Með því að auka skilning og þekk-
ingu bæði meðal hjúkrunarfræðinga, heilbrigðisstarfsfólks
almennt og fólks, sem er á vinnumarkaði, á hættunni á að fá
sykur sýki 2 og að greina sykursýki 2 fyrr er hægt að draga úr
fylgikvillum sykursýkinnar.
ritrýnd grein scientific paper
tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 93. árg. 2017 65
English Summary
Ingvarsdottir, J.M. University of Akureyri and Sigurdardottir, Á.K. University of Akureyri
Assessment of risk for development of Type 2 Diabetes Mellitus using FINDRISC: A quantitative study
Heimildir
Anna S. Sigmundsdóttir, Ari J. Jóhannesson, Ástráður B. Hreiðarsson, Hörður
Björnsson, Rafn Benediktsson, Ragnar Gunnarsson og Rannveig Einars-
dóttir (2009). Sykursýki af tegund 2, klínískar leiðbeiningar. Sótt á http://
www.landlaeknir.is/gaedi-og-eftirlit/heilbrigdisstarfsfolk/klininskar-leidbein-
ingar/leidbeiningar/item15102/Sykursyki-af-tegund-2.
American Diabetes Association (2013). Standards of Medical Care in Diabe-
tes. Diabetes Care, 36(l1), 11–66.
Balkau, B., Lange, C., Fezeu, L., Tichet, J., Lauzon-Guillian, B., Czerichow,
S., … og Eschwége, E. (2008). Predicting diabetes: Clinical, biological and
genetic approaches. Diabetes Care, 31(10), 2056–2061.
Brown, N., Critchley, J., Bogowicz, P., Mayige, M., og Unwin, N. (2012). Risk
scores based on self-reported or available clinical data to detect undiag-
nosed type 2 diabetes: A systematic review. Diabetes Research and Clinical
Practice, 98(3), 369–385.
Bolli Þórsson, Thor Aspelund, Tamara B. Harris, Lenore J. Launer og Vil-
mundur Guðnason (2009). Þróun holdafars og sykursýki í 40 ár á Íslandi.
Læknablaðið, 95(4), 259–266.
Canadian task force on preventive health care (2012). Recommendations on
screening for type 2 diabetes in adults. Canadian Medical Association Journal,
184(15), 1687–1696.