Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Síða 108

108 | Tímarit hjúkrunarfræðinga
Í júlí 1898 kom til landsins ung
dönsk hjúkrunarkona til þess að
taka þátt í opnun holdsveikraspítala
í Laugarnesi. Hún hét Christophine
Jürgensen, hafði útskrifast árið
áður og aldrei sinnt holdsveikum
sjúklingum. Christophine var fyrsta
hjúkrunarkonan á Íslandi sem hafði
tekið formlegt próf í hjúkrunarskóla.
Yfirlæknirinn í Laugarnesi hét Sæmundur
Bjarnhéðinsson. Hann var sjálfur tiltölulega
nýkominn frá Danmörku og ekki með langa
reynslu. Saman undirbjuggu þau spítalann
og tóku á móti sjúklingunum. Það hefur ekki
gengið átakalaust fyrir sig. Í október þetta ár
var holdsveikum smalað saman og þeir sendir
suður með strandferðaskipum. Margir þeirra
voru lokaðir inni í trékössum og í hörmulegu
ástandi þegar þeir komu í Laugarnes.
Dánartíðnin var há fyrstu árin en smám saman
tókst að ná stjórn á veikindunum og mörgum
sjúklingum fór batnandi.
Christophine hafði upphaflega gert ráð fyrir
að sumir sjúklingar mundu geta unnið létta
vinnu en langflestir reyndust of veikir. Ráða
þurfti því fleira starfsfólk en upphaflega stóð
til. Lengi var fáliðað á spítalanum og álagið
hefur verið talsvert. Sagt er að starfsfólkið hafi
verið óánægt með Christophine, hún þótti
of ströng. Það kann að einhverju leyti að hafa
stafað af tungumálaörðugleikum og óöryggi en
Christophine hafði litla reynslu í hjúkrun og
enn minni af stjórnun.
Sæmundi hefur þó líkað vel við Christophine
og henni við hann því fjórum árum eftir að
Fyrsta lærða
hjúkrunarkonan
Christer Magnusson
minnist Christophine Bjarnhéðinsson
spítalinn var opnaður gengu þau í hjónaband.
Christophine hætti þá að vinna eins og venjan
var á þeim tíma. Eftir að fyrsta barn þeirra lést
sviplega fór hún aftur að hugsa um hjúkrun og
auglýsti námskeið um hjúkrun í heimahúsum.
Harriet Kjær, sem hafði komið frá Danmörku
til þess að taka við af Christophine í
Laugarnesi, fór á svipuðum tíma að skrifa
blaðagreinar um hjúkrun, meðal annars í
Kvennablaðið sem Bríet Bjarnhéðinsdóttir
ritstýrði.
Christophine var umhugað um heilsufar
fátæks fólks í Reykjavík og árið 1915 tók hún
þátt í að stofna hjúkrunarfélagið Líkn og varð
formaður þess. Tilgangur félagsins var að
veita fátækum heimahjúkrun og aðra aðstoð.
Christophine sá um alla skipulagningu en
félagið réð danska hjúkrunarkonu til þess að
sinna hjúkrunarstörfum.
Þegar spænska veikin lagðist yfir Reykjavík
haustið 1918 tók Christophine að sér að hafa
Christophine og Sæmundur Bjarnhéðinsson og dóttir þeirra Gerður. Myndin er tekin kringum 1908.
Christophine Bjarnhéðinsson