Bændablaðið - 04.10.2018, Qupperneq 12

Bændablaðið | Fimmtudagur 4. október 201812
FRÉTTIR
Hrútadagur verður haldinn í
Faxahöllinni á Raufarhöfn um
komandi helgi í þrettánda sinn. Þá
verður þessi fornfrægi síldarbær
enn á ný miðja alheimsins.
Ingibjörg Hanna Sigurðardóttir,
einn af forsprökkum hátíðarinnar,
segir að búast megi við að
heimamenn fjölmenni, auk fólks
langt utan af landi eins og frá
höfuðborgarsvæðinu.
Hrútadagurinn er endapunktur
á vikulangri hátíð sem ber heitið
Menningar- og Hrútadagar á
Raufarhöfn 2018. Hófst hátíðin
síðastliðinn föstudag, 28. september,
og lýkur laugardaginn 6. október
með Hrútadeginum eina og sanna.
Ingibjörg hefur staðið vaktina
frá 2014 og segir dagskrána mjög
fjölbreytta. Hápunktur hátíðarinnar
er hin árlega hrútasýning og
þar verða veitt verðlaun fyrir
besta skrokkgæðahrútinn (Búvís
hrútinn). Fær eigandi hans í hendur
farandbikar sem gefinn er af Búvís
og annan grip til eignar sem gefinn er
af Hrútadeginum. Fyrir börnin verður
haldin fegurðarsamkeppni gimbra.
Almennur fíflagangur
Þá verður farið í ýmsa leiki og
„almennan fíflagang“ eins og segir
í dagskrá hátíðarinnar. Fjallalamb
býður gestum að smakka á sínum
afurðum og einnig gefst fólki kostur á
að kaupa ýmsan varning í sölubásum.
Þá munu kórarnir í Keldukerfi,
Kópaskeri, Langanesbyggð og á
Raufarhöfn syngja saman nokkur
lög. Rúsínan í pylsuendanum í
Faxahöllinni verður svo sala á hrútum
sem endað gæti með hrútauppboði.
Hundur í óskilum og
Trukkarnir á Hrútadagsballi
Hrútadeginum lýkur að vanda
með veglegu Hrútadagsballi
í Hnitbjörgum. Hefst ballið á
skemmti kvöldi sem byrjar klukkan
21.00 en húsið verður opnað kl.
20.00. Þar mun „stórsveitin“
Hundur í óskilum án efa fá gesti til
að emja af hlátri. Á ballinu sjálfu
mun hljómsveitin Trukkarnir úr
Húnavatnssýslum, annarri eða
báðum, troða upp og skemmta fólki
fram eftir nóttu. Annars segir um
ballið í kynningarbæklingi:
„Þá er ekkert eftir nema að skella
sér í gúmmara, lopapeysuna, fylla á
pelann og arka á ball. Hljómsveitin
Trukkarnir leika fyrir dansi og er
ekki búist við öðru en argandi
skemmtilegheitum á ballinu.
Aldurstakmark 16 ár.“
Alvöru sveitaball
Tekið er fram að vínveitingasala er
EKKI á ballinu og því um alvöru
sveitaball að ræða þar sem menn
mæta trúlega sumir með bokkuna í
buxnastrengnum.
Auk Ingibjargar Hönnu í
Menningar- og Hrútadaganefnd
sitja þau Baldur Stefánsson, Silja
Stefánsdóttir, Angela Agnarsdóttir,
Margrét Höskuldsdóttir, Ívar
Sigþórs son og Nanna Höskuldsdóttir.
/HKr.
Raufarhöfn er miðja alheimsins á Hrútadegi:
Lýkur með balli og argandi
skemmtilegheitum
– Bara að skella sér í gúmmara, lopapeysuna, fylla á pelann og arka á ball
Fjölmenni í Faxahöllinni á Hrútadegi á Raufarhöfn.
Ingibjörg Hanna Sigurðardóttir
með frumburð sinn, Sigrúnu Helgu,
í fanginu.
Ljósmyndarinn Mats Wibe Lund
er að gefa út bók um lífshlaup sitt
sem hann nefnir Frjáls eins og
fuglinn. Verður hann af því tilefni
með útgáfuteiti í salnum Black
Box í kjallara Norræna hússins
16. nóvember og opnar þar einnig
ljósmyndasýningu undir sama
heiti og bókin.
Mats fæddist í Osló 1937 og
lýsir í bókinni uppvaxtarárunum í
Noregi. Hann upplifði m.a. ungur
að árum innrás Þjóðverja þegar
hersveitir Hitlers lögðu undir sig
Noreg.
Varð bergnuminn af Íslandi
Stuttu fyrir jól 1953 las Mats í
Aftenposten, stærsta dagblaði
Noregs, að sumarið eftir ætti lítill
hópur stúdenta að sigla til Íslands
og taka þátt í fornleifauppgreftri í
Skálholti. Skemmst er frá að segja
að Mats slóst í þennan hóp og sigldi
til Íslands frá Kristiansand með
íslenska strandferðaskipinu m/s
Heklu með viðkomu í Færeyjum.
Leiðinni var svo haldið áfram til
Íslands, en um það ritar Mats í bók
sinni:
„Það var mjög áhrifamikil stund
þegar ég sá Öræfajökul rísa úr sæ í
kvöldsólinni. Ég býst við að þá hafi
ég orðið bergnuminn af landinu sem
síðar átti eftir að verða heimili mitt
í meira en hálfa öld.“
Mats fór í fjölmargar ferðir til
Íslands eftir þetta og ást hans á
landinu endaði með því að hann
settist hér að 1966. Alla tíð síðan
hefur hann stundað ljósmyndun af
landi og þjóð og lagt aðaláherslu
á átthagamyndir sem finna má á
heimilum manna um allt land.
Í bókinni Frjáls eins og fuglinn er
að finna 164 ljósmyndir og frásagnir
af ýmsum uppákomum í starfi og
kynnum af frábæru fólki sem hann
segir að hafi hvatt sig til starfa. Á
sýningunni í Norræna húsinu birtir
hann 50 myndir sem lýsa vel því
sem fyrir augu hans hefur borið.
„Finnst tímabært
að þakka fyrir mig“
„Ég er nú orðinn 81 árs og finnst
tímabært að nota þetta tækifæri til
að líta um öxl og þakka fyrir mig.
Eiginlegum myndastofurekstri hef
ég hætt fyrir löngu og hef nú bara
smá „greni“ heima hjá mér, þar sem
ég sinni safninu og reyni eftir megni
að gera vel við menn.
Framtak af því tagi sem hér um
ræðir kostar auðvitað sitt. Því vonast
ég til að þeir sem finnst sig málið
varða geti stutt mig,“ segir Mats
Wibe Lund. /HKr.
Ein af ljósmyndunum sem verða á sýningu Mats í Norræna húsinu í nóv-
Frjáls eins og fuglinn
– Mats Wibe Lund þakkar fyrir sig með bók og sýningu
Stjórn Sambands garðyrkjubænda
(SG) kom saman til fundar
fimmtudaginn 27. september
sl. Þar kom til umræðu að
hætt hefði verið við ráðningu
skrifstofustjóra matvæla og
landbúnaðar hjá atvinnuvega- og
nýsköpunarráðuneytinu, en þar
hefur staðið yfir ráðningarferli
síðan í júní sl. Þess í stað hefur
verið ákveðið að sameina skrifstofu
matvæla og landbúnaðar við
skrifstofu alþjóðamála undir
stjórn skrifstofustjóra alþjóða-
skrifstofunnar.
Stjórn Sambands garðyrkjubænda
samþykkti að fela framkvæmdastjóra
að koma á framfæri áskorun til
þingmanna og ráðherra vegna
málsins. Auk þess er áskorunin
send til allra landshlutasamtaka
sveitarfélaga. Í áskorun stjórnarinnar
segir m.a.:
„Stjórn Sambands garðyrkju-
bænda skorar hér með á alla þingmenn,
ráðherra, sveitarstjórnarmenn og
landsmenn alla að standa vörð um
stjórnsýslu íslensks landbúnaðar.
Falla þarf þegar í stað frá þeim
áformum að sameina skrifstofu
matvæla og landbúnaðar undir
skrifstofu alþjóðamála.
Margvísleg verkefni bíða nú
úrlausnar á sviði landbúnaðar, s.s.
endurskoðun búvörusamninga,
endurskoðun ýmissa reglugerða
og laga er lúta að starfsumhverfi
greinarinnar. Auk þess bíða sífellt
ný verkefni og áskoranir er varða
landbúnað til framtíðar s.s. á sviði
umhverfis- og loftslagsmála,
menntunar og rannsókna, vöru-
og tækniþróunar og byggða- og
búsetuþróunar.”
Háleit markmið ríkisstjórnar
um landbúnað
Bendir stjórnin á að í stjórnar-
sáttmála ríkisstjórnar innar segi
eftirfarandi um landbúnað og þar
séu markmiðin háleit:
,,Ísland á að vera leiðandi
í fram leiðslu á heilnæmum
landbúnaðarafurðum. Lögð verður
áhersla á nýsköpun og vöruþróun
til að stuðla að byggðafestu,
auka verðmætasköpun og nýta
tækifæri sem byggjast á áhuga á
matarmenningu með sjálfbærni og
gæði að leiðarljósi.
Meginmarkmiðið er að
landbúnaður á Íslandi sé sjálfbær og
vernd búfjárstofna sé tryggð. Eitt af
fyrstu verkefnum ríkisstjórnarinnar
verður að bregðast við vanda
sauðfjárbænda til skemmri og
lengri tíma. Samhliða nýrri
kynslóð landbúnaðarsamninga
verða innleiddir sérstakir
aðlögunarsamningar um nýja
starfsemi til sveita. Með þeim
verður rudd braut fyrir bændur til
að byggja upp nýjar búgreinar eða
hasla sér völl á öðrum sviðum.
Slíkir aðlögunarsamningar
til búháttabreytinga verða
tímabundnir og háðir skilyrðum
um byggðafestu, verðmætasköpun
og búsetu viðkomandi jarðar
og geta stuðlað að nýsköpun,
náttúruvernd og nýjum áherslum
í rannsóknum og menntun.
Forsenda þess að landbúnaður
geti nýtt tækifæri framtíðarinnar
er jafnvægi í framleiðslu, skilvirkt
eftirlit og nýsköpun.
Ríkisstjórnin ætlar að tryggja
betur rétt neytenda til upplýsinga
um uppruna, framleiðsluhætti,
lyfjanotkun og umhverfisáhrif.
Ríkisstjórnin mun ráðast í
aðgerðir til að þróa lífhagkerfið enn
frekar, grænar lausnir og aðferðir
til að draga úr umhverfisáhrifum
matvælaframleiðslu með
hvötum og stuðningi sem miði
meðal annars að kolefnisjöfnun
greinarinnar. Efla þarf sérstaklega
lífrænan landbúnað.“
Markmiðum ríkistjórnar verður
ekki náð í hliðarverkefni
Stjórn SG telur að þeim
markmiðum sem þarna er lýst
verði tæplega náð fram með
því að gera málefni matvæla og
landbúnaðar að hliðarverkefni
annarrar skrifstofu.
Nauðsynlegt sé að styrkja enn
frekar þekkingu og stjórnsýslulega
umgjörð sem landbúnaði er búin
í atvinnuvega- og nýsköpunar-
ráðuneytinu og mikilvægt er að
ganga til þess verks án frekari tafa.
„Landbúnaður og matvæla-
framleiðsla er víða hornsteinn
atvinnulífs og búsetu í byggðum
landsins. Fjölmörg tækifæri má finna
til vöruþróunar og atvinnusköpunar
á þeim vettvangi.
Nú er lag að blása til sóknar,
styrkja stjórnsýslu matvæla og
landbúnaðar og búa svo um að
samstarf atvinnulífs og stjórnvalda
greiði fyrir framþróun og velferð um
land allt,“ segir stjórn SG. /HKr.
Stjórn Sambands garðyrkjubænda skorar á þingmenn, ráðherra, sveitarstjórnarmenn og landsmenn:
Staðinn verði vörður um stjórnsýslu íslensks landbúnaðar
Sigurðarsonar, fyrrum búnaðarmálastjóra. Mynd / KatrínMaría Andrésdóttir