Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1999, Qupperneq 29

áttað sig á óskrifuðum reglum í
samskiptum fólks, að skilja reglur í
hópleikjum, að geta tekið gríni og
kunna að stöðva spaugið áður en of
langt er gengið. Án þessa hæfileika
er ALLS EKKI hægt að lifa góðu lífi.
Stærsta áskorun foreldra og upp-
eldisstofnana um að kenna þessum
börnum og þjálfa fyrir lífsbaráttuna
er að vinna með þessa þætti, æfa og
útskýra til að undirbúa börnin sem
best fyrir hinn harða heim unglings-
og fullorðinsáranna. Engu skiptir
hvort nemandinn getur stunið upp
einhverjum orðum á ensku eða
dönsku ef hann hefur aldrei neinn til
að segja þau við og veit ekki einu sinni
hvaða orð eiga eða eiga ekki við
hverju sinni á móðurmálinu.
Misþroska börn kljást oft við
sértæka námsörðugleika af
einhverju tagi, sem svo magnast upp
af athyglisbresti og innra eirðarleysi
sem er óviðráðanlegt, öfugt við það
sem umhverfið heldur. Líf þeirra fer
því gjarnan að markast af mikilli
vanlíðan í skóla sem leiðir til þess að
þau fara að skrópa og sýna aðra and-
félagslega hegðun. Þau verða utan-
veltu og grípa því oft til ýmissa ráða
til að afla sér vinsælda. Algengust eru
trúðslæti til að kalla á athygli eða það
að láta mana sig til að gera eitthvað
sem aðrir hafa vit á að láta ógert. Þá
er oft farið að styttast í smáglæpi,
vímuefnanotkun og svo framvegis.
Undanfarin mörg ár hefur herjað
mjög markviss sparnaður í
skólakerfinu (rétt eins og á ýmsum
öðrum sviðum þar sem unnið er með
börn og annað fólk). Þessi spamaður
hefur komið langharðast niður á
börnum með duldar fatlanir. Mjög
margar tegundir fatlana eru „komnar
út úr skápnum” ef svo má segja, og
embættismönnum líðst ekki lengur að
skera stuðning við þær niður við trog.
Sama er því miður ekki hægt að segja
um vandamálin á hinu gráa svæði
námsörðugleikanna.
Lesandinn getur hringt í nær hvaða
skóla sem er á landinu, alls staðar mun
hann fá áþekkar upplýsingar: „Við
fengum ekki nema tæplega helming
þess fjár til sérkennslu sem við sóttum
um, þótt við reyndum að vera eins var-
færin og hægt er í umsókn okkar”.
Þetta er þó dýr spamaður sem leiðir
til harmleikja og þjáninga á heimilum
Margeir Steinar sá sem greinar-
höfundur vitnar svo mjög í.
um land allt. Skortur á möguleikum
til að hlúa að þessum hópi leiðir marga
úr honum út á hálar utangarðsbrautir
smáglæpa og vímuefnanotkunar.
Þess má svo geta í framhjáhlaupi
að það mun vera dýrara að hafa ein-
stakling í fangelsi í eitt ár en að senda
hann á Harvard-háskóla. Þetta er of
dýrkeyptur sparnaður eins og allir sjá
sem vilja hugsa lengra en til næstu
kosninga.
En það em ekki bara ófatlaðir sem
ganga með fordóma gagnvart
duldum fötlunum, þeir finnast víða.
Eitt gott dæmi má nefna af fundi ÖBI
nýverið þar sem einn fulltrúinn sagði
óþarfa að tala í hljóðnema því hann
28. feb. sl. hélt Sjálfsbjörg fjölsótta
ráðstefnuíTjamarsalRáðhússins. Þar
voru reifuð og rædd málefni öryrkja
og tókst ráðstefnan hið besta þó
tímasetningar fæm mjög úr skorð-um.
Arnór Pétursson formaður Sjálfs-
bjargar - landssambands setti ráð-
stefnuna.
Erindi um fátækt og öryrkja flutti
Harpa Njáls hjá Hjálparstarfi kirkj-
unnar. Stutt innlegg voru frá Eddu
Rós Karlsdóttur hagfræðingi ASI,
Rannveigu Sigurðardóttur hagfræð-
ingi BSRB, Helga Seljan frá ÖBÍ og
svo kynnt kjaramálaályktun Sjálfs-
bjargar af þeim Sigurrósu M. Sigur-
jónsdóttur og Jóni Eiríkssyni en kjara-
málanefnd Sjálfsbjargar hafði undir-
búið.
Þá sátu í pallborði til andsvara
fulltrúar stjórnmálaflokkanna: Fyrir
Framsóknarflokkinn: Ingibjörg
væri nógu raddsterkur. Þar gleymdi
hann alveg að taka tillit til heymar-
skertra fundargesta, sem þó búa við
„viðurkennda” dulda fötlun.
Niðurstaðan er því þessi: Fólk á
öllum aldri með duldar fatlanir á
líklega mest allra undir högg að sækja
í samfélaginu. Umburðarlyndi sam-
félagsins er reyndar lítið gagnvart
flestum fötlunum, nema þegar fjöl-
miðlar ákveða að beina sjónum sínum
að einhverri ákveðinni og vel sýni-
legri fötlun eða fötlun sem fólk getur
skilið og haft samúð með. Þannig
aðgerðir vekja þó einungis athygli á
toppi ísjakans og geta í versta falli haft
þær slæmu aukaverkanir að fólk sest
aftur í sófann drjúgt með sjálft sig og
segir: „Nú höfum við lagt okkar af
mörkum fyrir fatlaða og getum slakað
á með góðri samvisku”.
Við þessu öllu er einungis hægt að
bregðast á einn hátt, með fræðslu og
aftur fræðslu. Þekkingarleysi er for-
senda fordóma og því verður einungis
barist gegn fordómum með fræðslu.
Höldum áfram að berjast, kynna
þær fatlanir sem við vinnum með og
fyrir, ræðum bæði duldar og sýnilegar
afleiðingar þeirra og krefjumst þess
að fólk sé metið af mannkostum sín-
um, ekki fötlunum.
Matthías Kristiansen.
Pálmadóttir; fyrir Frjálslynda-
flokkinn: Margrét Sverrisdóttir; fyrir
Húmanistahreyfinguna: Kjartan Jóns-
son; fyrir Samfylkingu jafnaðar-
manna: Ásta Ragnheiður Jóhannes-
dóttir; fyrir Sjálfstæðisflokkinn: Geir
H. Haarde og fyrir Vinstri hreyfinguna
- grænt framboð: Ögmundur Jónas-
son.
Stjórnandi ráðstefnunnar og pall-
borðsins um leið var Sigurður G.
Tómasson.
íupphafi söng Yngveldur Yr Jóns-
dóttir nokkur lög við undirleik Bjarna
Jónatanssonar.
Ráðstefnunni verða nánari skil
gjörð í næsta blaði þar sem þetta blað
var farið í vinnslu þegar ráðstefnan
var haldin og aðeins unnt að koma að
stuttri kynningu. En ráðstefnan var
ágæt.
H.S.
Ráðstefna Sjálfsbjargar
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
29