Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1999, Side 31

Heilsutengd lífsgæði þunglyndra í upphafi meðferðar
og eftir 3 mánuði.
Nefndarálit um notkun
geðdeyfðarlyfja
Fylgirit Læknablaðsins á sum-
ardögum vakti sannarlega
athygli, svo áhugavert mál og
jafnframt vandamál sem þar er um
fjallað. Fylgiritið hefur að geyma
skýrslu nefndar á vegum heilbrigðis-
ráðherra um notkun geðdeyfðarlyfja.
Nefnd þessi vann hratt og vel, var
skipuð 1. mars 1999 og bar að skila
skýrslu fyrir 15. apríl sama ár, hafði
sem sé einn og hálfan mánuð til verks-
ins.
Nefndin var skipuð hinu ágætasta
fólki með viðamikla þekkingu á þess-
um málum undir forystu Tómasar
Helgasonar prófessors.
Skýrslan sem nefndin sendi frá sér
er hin ítarlegasta og skiptist í allmarga
kafla.
Hér eru engin tök á vandaðri með-
ferð þessarar víðtæku skýrslu en á
örfátt skal drepið, sem ástæða er til að
fleiri fái séð en lesendur Lækna-
blaðsins.
Þar kemur fram að síðan 1989 hefur
sala geðdeyfðarlyfja aukist stöðugt,
þau eru dýr og þannig hefur kostnaður
þeirra vegna rúmlega ferfaldast á
meðan lyfjakostnaður í heild hefur
aukist um rúm 43%.
Fjallað er ítarlega um tíðni þung-
lyndisraskana sem eru algengar og eru
m.a. helsti áhættuþáttur sjálfsvíga. A
hverjum tíma þjást 5-8% fullorðinna
af þunglyndisröskun, nærri einn af
hverjum fimm landsmönnum mun
veikjast af þessari röskun á lífsleið-
inni, fleiri konur en karlar.
Talið er að kostnaður vegna þessa
hafi numið 2.5 milljörðum króna á
sl.ári, þar af vegna geðdeyfðarlyfja
700 millj.kr.
Greining og meðferð fá ítarlega
umfjöllun m.a. er alllöng
umfjöllun um depurð sem getur verið
fylgifiskur annarra geðraskana. I
umfjöllun segir að geðdeyfðarlyfin
séu notuð sem fyrsta og aðalmeðferð
við djúpu og alvarlegu þunglyndi.
Þá er fjallað um verkun og auka-
verkanir geðdeyfðarlyfja og með-
ferðarheldni virðist vera heldur betri
en af eldri lyfjum.
Varðandi lyfjanotkun er sagt að
lyfin verki yfirleitt ekki fyrr en eftir
tvær til þrjár vikur.
Þá er kafli um lyfjaávísanir í
tengslum við hina miklu kostnaðar-
aukningu.
Þar kemur fram að tvisvar sinnum
fleiri konur en karlar fá ávísun á geð-
deyfðarlyf. Ávísanir heilsugæslu-
lækna sem voru mestar fyrir hafa
aukist langmest eða á 15 árum úr
41% í 60%. Athygli vekur að þrátt
fyrir að tíðni þunglyndisraskana sé
hin sama á Norðurlöndum og hér
hefur sala geðdeyfðarlyfja lengi verið
meiri hérlendis en á Norð-
urlöndunum. Vakin er athygli á því
að þrátt fyrir hina miklu notkun geð-
deyfðarlyfja hefur innlögnum vegna
þunglyndisraskana ekki fækkað og
tíðni sjálfsvíga er óbreytt. Hins vegar
batna heilsutengd lífsgæði sjúkling-
anna. Hvað er til ráða er svo í lokin
spurt? Framkvæma þarf nauðsynleg-
ar rannsóknir, auka fræðslu til fólks,
færri daga skammtur komi til í fyrsta
sinn, samráði komið á milli heilsu-
gæslulækna og geðlækna, nauðsyn á
kynningu á nýjum meðferðarformum
fari fram fyrir lækna og leika á vegum
landlæknis, en ekki eingöngu á vegum
lyfjaframleiðenda.
Hér hefur verið á stóru stiklað í
umfjöllun um gagnmerka
skýrslu sem bæði svarar spumingum
og vekur aðrar.
Ætlunin í raun sú að vekja athygli
á málinu, ef menn skyldu vilja frekari
fróðleik fá um þessi áhugaverðu efni.
Skýrslan er birt í heild sinni í þessu
fylgiriti Læknablaðsins nr.38. júní
1999 og eflaust mun hún svo vera til
í heilbrigðisráðuneytinu.
Hér hefur verið unnið einkar gott
starf á stuttum tíma og mættu margar
nefndir sér til fyrirmyndar taka.
H.S.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJAB ANDALAGSINS
31