Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.2002, Blaðsíða 5

um. Hið síðara miðar að því að
hnekkja þeirri ákvörðun Alþingis að
fara á svig við dóminn.
Eftir þau átök sem urðu vegna
öryrkjadómsins sagði Ingibjörg
Pálmadóttir, heilbrigðisráðherra, af
sér embætti ráðherra. Fyrst um sinn
gegndi formaður Framsóknar-
flokksins, Halldór Ásgrímsson,
embættinu en síðar tók Jón Kristj-
ánsson við. Á meðal þess sem kom í
hlut hans var að leggja fram frum-
varp til breytinga á lögum um
almannatryggingar þar sem gert var
ráð fyrir svo kölluðum tekjutrygg-
ingarauka sem greiddur skyldi í stað
sérstakrar heimilisuppbótar. Hækk-
uðu hámarksbætur almannatrygg-
inga örlítið við þessa breytingu en
sú hækkun nam þó vart þeirri
hækkun sem orðið hafði vegna
verðlagsþróunar. í stjómartíð Ingi-
bjargar Pálmadóttur jókst einka-
væðing til muna í heilbrigðiskerfinu
og virtist ráðherra sáralítið aðhafast
til þess að hamla gegn henni. Því
skýtur skökku við þegar hún gagn-
rýnir Öryrkjabandalagið í nýlegu
viðtali fyrir að hafa ekki staðið fast-
ar gegn einkavæðingu. Slíkar yfir-
lýsingar dæma sig sjálfar. Ráðherr-
ann fyrrverandi hefði betur gert
grein fyrir ástæðum þess að á
stjórnartíma hennar drógust bætur
meira aftur úr launaþróun en áður
hafði þekkst og álögur á ýmsa hópa
svo sem lyfjakostnaður jukust. Þá
færðist starfsemi trygginga-
sölumanna hvers konar í aukana frá
því sem áður var og er nú til þess
höfðað í auglýsingum þeirra að fólki
beri að tryggja sig gagnvart sjúk-
dómum og örorku. Slíkar tryggingar
voru og em ekki ætlaðar öryrkjum.
Þær eru ætlaðar til þess að forða
fólki sem hefur til þess efni frá því
að verða fórnarlömb þess trygginga-
kerfis sem stjórnvöld hafa gert
atlögu að, tryggingakerfis þar sem
minna hlutfalli þjóðartekna er varið
til þess að styðja almenning til
sjálfsbjargar en þekkist á öðrum
Norðurlöndum, kerfis sem stuðlar
að meiri fátækt og veldur bæði sjúk-
dómum og örbirgð.
Stjómvöld hafa haldið áfram að
hækka lyfjakostnað öryrkja
og er nú svo komið að minna
fé er varið til niðurgreiðslu lyfja en
var í upphafi síðasta áratugar. Þótt
ríkisstjórnin hafi horfið frá nokkrum
hækkunum sem tekið hafa gildi að
undanförnu nær kaupmáttur bóta
almannatrygginga ekki því sem
hann var fyrir rúmum tíu árum.
Viljaleysi stjórnvalda til þess að
ræða þessi mál við talsmenn sam-
taka fatlaðra er nú farið að hamla
eðlilegu samstarfi Öryrkjabanda-
lagsins og ríkisstjómarinnar. Und-
irbúningi að Evrópuári fatlaðra
hefur seinkað vegna þess að Jón
Kristjánsson, heilbrigðisráðherra,
virðir hvorki Öryrkjabandalagið né
Þroskahjálp svars.
Undanfarinn hálfan annan áratug
hefur Framsóknarflokkurinn borið
ábyrgð á ráðuneyti heilbrigðis- og
tryggingamála, lengur en nokkur
annar flokkur. Hugmyndin um
tekjutengingu grunnlífeyris kom
fyrst fram í tíð ráðherra flokksins í
lok 9. áratugarins og þá þegar voru
uppi hugmyndir um frekari tekju-
tengingar. En það tókst að verjast
þessari ásælni vegna góðs samstarfs
við þáverandi forsætisráðherra,
Steingrím Hermannsson.
Það er undarlegt að flokkur, sem
hefur fólk í fyrirrúmi sem eitt af
sínum helstu stefnumálum, skuli um
þessar mundir ekki hafa meiri áhrif í
ríkisstjórn þegar um velferðarmál er
að ræða. Þeir fjármunir sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hafði forgöngu um
að svipta ríkissjóð með lækkuðum
sköttum á þingmenn, ráðherra og
aðra þá sem eru hærra launaðir
hefðu betur nýst til úrbóta í al-
mannatryggingakerfinu. Nú á þessu
ári, sem er aðfararár alþingiskosn-
inga, sjá ráðamenn vonandi að sér
og taka upp eðlilegt samráð við
samtök fatlaðra eins og ríkisstjómir
tíðkuðu fyrir stjórnarskiptin sumarið
1991.
Arnþór Helgason
TÍMARIT ÖRYRKJABANDALAGSINS
5