Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.2002, Blaðsíða 17

HJÁLPARTÆKJAMIÐSTÖÐ
Starfsfólk Hjálpartækjamiðstöðvarinnar.
til að fækka enn þeim umsóknum sem
ekki falla að reglum HTM. Á móti
þyrfti hins vegar að koma til aukið
eftirlit sem m.a. fælist í skoðun á
grundvelli úrtaka. Stofnunin ætti að
efla hlutverk sitt sem alhliða þekk-
ingar- og fræðslumiðstöð um hjálpar-
tæki og tengdar ráðstafanir. Einnig
þarf að skoða hvort ekki rnegi draga
úr kostnaði og stytta afgreiðslutíma
með því að færa afgreiðslur einföld-
ustu umsókna í annan farveg en þær
umsóknir sem krefjast meiri skoð-
unar.
Bœta þarf þjónustu
á landsbyggðinni
Ekki hefur verið komið á formlegu
skipulagi vegna viðgerða hjálpar-
tækja á landsbyggðinni. Ríkisendur-
skoðun telur að skoða þurfi hvernig
þessari þjónustu verði best fyrir
komið þannig að öllum svæðum sé
þjónað með fullnægjandi hætti og
upplýsingar um hvert skuli snúa sér
vegna viðgerða hjálpartækja séu
aðgengilegar notendum.
Þörf á aukinni eftirfylgni
í heilsugœslu eftir að
hjálpartœki er afhent
I lögum um heilbrigðisþjónustu frá
1990 kemur fram að heilsugæslu-
stöðvar skuli veita sjúkraþjálfun,
iðjuþjálfun og félagsráðgjöf. Þetta
hefur ekki komið til framkvæmda
nema að mjög takmörkuðu leyti.
Þjónusta iðjuþjálfa og sjúkraþjálfara
við notendur hjálpartækja er í mörg-
um tilfellum nauðsynleg til að hjálp-
artæki komi að fullum notum eftir út-
skrift af heilbrigðisstofnunum. Eftir-
fylgni í heilsugæslu vegna meðferðar
og stuðningur við notendur hjálp-
artækja eftir útskrift er ekki nægileg
en hún er veigamikill þáttur í
endurhæfingu sjúklinga. Ljóst er að
mögulegur ávinningur af hjálpar-
tækjum næst ekki fram nema úrbætur
verði hvað þennan þátt varðar.
Þörf á skýrari stefnumótun
Urræði HTM eru í mörgum tilfell-
um einn þáttur í hæfingar- eða end-
urhæfingarferli sjúklinga sem rnargir
aðilar innan heilbrigðiskerfisins
koma að. Nauðsynlegt er því að starf-
semi HTM falli sem best að öðru því
sem gert er á þessu sviði innan heil-
brigðiskerfisins. Ríkisendurskoðun
telur brýnt að mótuð verði heildstæð
stefna í endurhæfingarmálum, þar
sem þáttur HTM og annarra sem
koma að meðferð sjúklinga er skil-
greindur. Slík stefna er eins og nú
háttar til ekki fyrir hendi. Með mótun
stefnu á þessu sviði er stuðlað að
meðferð þar sem tekið er á málum
hvers sjúklings með samfelldum
hætti og þáttur hvers aðila sem kemur
að meðferð samræmdur.
Úttekt Ríkisendurskoðunar leiddi í
ljós að ekki er nægur stuðningur við
notendur hjálpartækja eftir útskrift
þannig að hjálpartæki nýtast ekki
eins vel og æskilegt væri. Stefnumót-
un fyrir málaflokkinn í heild er ein
forsenda fyrir því að hægt sé að móta
stefnu fyrir HTM með markvissum
hætti.
Setja þarf starfseminni
skýr markmið
Frá stofnun HTM hefur verið unnið
ötullega að uppbyggingu starf-
seminnar og þau markmið sem lögð
voru til grundvallar við stofnun
miðstöðvarinnar hafa náðst að miklu
leyti. Þessi markmið hafa hins vegar
aldrei verið sett fram með nægilega
skýrum og skilmerkilegum hætti.
Setja þarf mælanleg markmið bæði
vegna rekstrarlegra þátta og þjón-
ustu. Með stofnun HTM árið 1986
jókst þjónusta við notendur hjálp-
artækja til muna frá því sem verið
hafði áður en stöðin var sett á fót. Til
þess að bæta þjónustuna frekar þarf
að skilgreina þá þætti þjónustu sem
leggja skal áherslu á, greina þarfir
viðskiptavina miðstöðvarinnar og
setja á grundvelli þessa ákveðin
þjónustumarkmið. Ef þjónustumark-
mið eru Ijós verður vinna við umbæt-
ur á þjónustu markvissari og notend-
ur þjónustu og fagfólk fær betri mynd
af þeirri þjónustu sem miðstöðin
veitir. Auk þjónustumarkmiða þarf að
setja markmið til að auka skilvirkni
og kostnaðarhagkvæmni í starf-
seminni. Þess má geta að stjórnendur
TR telja að tilkoma nýs tölvukerfis í
júní 2001 rnuni auðvelda þeim að
setja HTM mælanleg inarkmið.
Skipulagsbreytingar
vegna hjálpartœkja
Eins og málum er háttað nú heyrir
afmarkaður hluti þjónustu við hreyfi-
hamlaða undir félagsmálaráðuneytið.
Útvegun hjálpartækja heyrir að öðru
leyti undir heilbrigðis og trygginga-
málaráðuneytið. I sumurn tilfellum
hefur þessi tilhögun leitt til lausna
sem eru ekki þær bestu fyrir notendur
m.a. vegna mismunandi greiðsluþátt-
töku ríkisins eftir því hver annast
þjónustuna. Ríkisendurskoðun telur
brýnt að kanna hvort ekki megi koma
umsjón með þessum þáttum á eina
hendi innan ríkisins í því skyni að
gera stjórn þessa málaflokks heild-
stæðari.
A.H.
TÍMARIT ÖRYRKJABANDALAGSINS
17