Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.2002, Blaðsíða 13

AÐGENGIAÐ VEFSÍÐUM
Stjómarráðsvefurinn -
raduneyti.is
Stjómarráðsvefurinn, sem í
rauninni er samtengdur vef-
ur fjórtán ráðuneyta, þjónar
breiðum hópi notenda og
miðast skipulag hans við það. Það er
að mörgu að hyggja og stöðugt er
unnið að endurbótum til að gera
vefinn notendavænni. Taka þarf tillit
til þess að notendur hafa mismikla
reynslu í notkun vefsins og er því
mikilvægt að uppbygging hans og
framsetning efnis sé skýr og einföld.
I þeim tilgangi að bæta þjónustuna
voru síðastliðið haust gerðar not-
endaprófanir á stjórnar-
ráðsvefnum á vegum fyr-
irtækisins Sjá ehf. Valdir
voru nokkrir notendur með
mismunandi bakgrunn og
þeir látnir leysa ýmis
verkefni sem tengjast
vefnum. Athugað var
hvernig almennum notend-
um gengur að ferðast um vefinn og
finna tiltekið efni jafnframt því sem
þátttakendur svöruðu spumingalista
um vefinn. Ymsar vísbendingar
komu fram um það sem betur má
fara á vefnum og koma niðurstöður
notendaprófananna þannig til með að
leiðbeina ráðuneytum um áfram-
haldandi þróun vefsins með tilliti til
þarfa notenda. Gefa þarf sérstakan
gaum að þörfum blindra og sjón-
skertra, heyrnarlausra, hreyfihaml-
aðra, þroskaheftra og fleiri hópa og
gera vefinn þannig úr garði að einfalt
sé að nýta sér efni hans. Sannleik-
urinn er sá að flest af því sem talið er
að auðveldi aðgengi fatlaðra að
Netinu nýtist ekki síður öðrum
almennum notendum.
Sérstök alþjóðleg viðmið hafa
verið sett fram sem vefir þurfa að
standast ef þeir eiga að þjóna þörfum
fatlaðra. Að undanförnu hefur verið
unnið að því að stjórnarráðsvefurinn
standist þessi alþjóðlegu viðmið.
Þeim er forgangsraðað í þrjá flokka
eftir mikilvægi og viðmiðum. Fyrsta
flokki er þegar náð ásamt fjölmörg-
um úr öðrum og þriðja flokki.
SIGURÐUR DAVÍÐSSON.
Markmiðið er að sjálfsögðu að
standast öll þessi viðmið en það er
tímafrekt verk þar sem stjórnar-
ráðsvefurinn samanstendur af tug-
þúsundum síðna og skráa. Sum
viðmiðanna eru einnig þess eðlis að
erfitt er að meta hvort þeim er náð.
Má þar nefna þætti eins og málfar og
skýr efnistök og fleira sem reynir á
huglægt mat.
Við gerð vefsíðna þarf að gæta
þess að unnt sé að skoða þær
þótt mismunandi tækni sé beitt. Það
ætti í rauninni ekki að skipta máli
hvort notandi beitir ntús, lyklaborði,
rödd, sprota eða öðru þegar flakkað
er um vefinn. Ganga þarf úr skugga
um að allar sfður séu skýrar og ein-
faldar svo auðvelt sé að átta sig á
uppbyggingu þeirra. Það nýtist
öllum notendum að samræmis sé
gætt í framsetningu þeirra þátta sem
setja svip sinn á vefinn. Skýrt og ein-
falt málfar sem um leið hæfir við-
komandi vef er líklegra til að ná til
notenda sem einhverra hluta vegna
eiga erfitt með að skilja flókið mál,
t.d. vegna greindar eða tungumála-
örðugleika. Þeir sem nota táknmál
eiga einnig auðveldara með og eru
fljótari að túlka það sem textinn
segir ef hann er hnitmiðaður og skýr.
Blindir og sjónskertir lesa vefinn
með hjálp hljóðgervils en það er
hugbúnaður sem les texta úr skrá og
túlkar hann yfir í tal. Til að auðvelda
slíkan lestur er komið fyrir tveimur
ósýnilegum hnöppum sem hljóð-
gervlar geta lesið á öllum síðum
stjórnarráðsvefsins. Fyrri hnapp-
urinn gefur notendum kost á að
hoppa yfir texta og krækjur í haus en
fara þess í stað beint í aðalvalmynd í
vinstri dálki. Seinni hnappurinn
býður notanda upp á að hoppa yfir
valmynd og fara beint í megininni-
hald síðunnar. Þá er einn-
ig ávallt boðið upp á
möguleikann „Prentvæn
útgáfa” í fæti og vinstri
dálki síðna. Ef sá mögu-
leiki er valinn birtir
vefrýnirinn aðeins aðal-
innihald síðunnar.
Rétt er að benda á að
margvíslegur hugbúnaður
er í boði til að koma til móts við
þarfir fatlaðra. Notendum er bent á
að kynna sér vel hvað í boði er og
einnig er rétt að athuga hvaða mögu-
leikar felast í vefrýni og stýrikerfi
tölvu.
Stjórnarráðsvefurinn er í sífelldri
þróun og endurskoðun. Ávallt er
kappkostað að bæta þjónustuna.
Benda má á ýmsa sérvefi sem tengj-
ast stjórnarráðsvefnum, s.s. vef um
réttarheimildir þar sem aðgengi er að
lagasafni Alþingis, dómum, úr-
skurðum, reglugerðum o.fl. Þá var
nýlega hafin birting Stjómartíðinda
og Lögbirtingarblaðs á Netinu á
vegum dóms- og kirkjumálaráðu-
neytis. Á næstunni er m.a. fyrir-
hugað að bjóða upp á áskriftar-
þjónustu að völdum efnisflokkum
stjórnarráðsvefsins en einnig er í
bígerð að gera upplýsingasíður sem
ganga þvert á málaflokka ráðu-
neytanna með það að markmiði að
einfalda aðgengi almennings að
þjónustu ráðuneytanna.
Sigurður Davíðsson,
vefstjóri.
Gefa þarf sérstakan gaum að þörfum blindra og
sjónskertra, heyrnarlausra, hreyfihamlaðra, þroska-
heftra og fleiri hópa og gera vefinn þannig úr garði að
einfalt sé að nýta sér efni hans. Sannleikurinn er sá að
flest af því sem talið er að auðveldi aðgengi fatlaðra að
Netinu nýtist ekki síður öðrum almennum notendum.
TÍMARIT ÖRYRKJABANDALAGSINS 13