Fjölrit RALA - 20.03.1980, Síða 5

Y F I R L I T
Á árunum 19&7 til 1972 voru hafnar á vegum Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins tilraunir með áburð á úthaga víða um land við fjölbreytt
skilyrði. Markmið þeirra var að kanna áhrif áburðar á uppskeru og
gróðurfar útha^ans.
Helstu niðurstöður tilraunanna eru þær, að með áburði einum
er unnt að auka verulega uppskeru úthaga og jafnframt auka gæði hans
til beitar, þar sem áburðurinn eykur hlutdeild bestu beitarplantnanna
í gróðurbreiðunni. Áburðarsvörunin er háð gróðurskilyrðum og því er
erfitt að gefa almennar leiðbeiningar um val á landi til áburðardreif-
ingar og um áburðarmagn og hlutföll.
Einna mest áburðarsvörum virðist fást, þegar borið er á tiltölu-
lega rýr gróðurlendi. Með vaxandi hæð yfir sjó rainnka áhrif áburðarins
og áburður á óframfæst mýrlendi gefur lélega raun. Mjög þurrt land og
þykkar mosaþembur svara illa áburði.
Gróðurfarsbreytingar af.-völdum áburðar taka víðast eitt til fjögur
ár eftir aðstæðum, og breytast flest gróðurlendi í graslendi við áburðar-
gjöfina en aðrar tegundir hverfa. Við erfið gróðurskilyrði verða
breytingar á gróðurfari þó hægari og ekki eins miklar. Má þar t.d.
nefna mela, sem hafa minná en 5% gróðurhulu við upphaf áburðargjafar,
mjög þétt kvistlendi,þykkar mosaþerabur, óframræstar mýrar og hálendi.
Uppskeruauki vegna áburðar byggist að mestu leyti á aukinni
hlutdeild grasa í gróðurlendunum. Uppskeruauki er því víða tiltölu-
lega lítill fyrsta árið, sem borið er á , en fer síðan vaxandi með
auknu grasmagni.
Það er að sjálfsögðu breytilegt eftir landgæðum, eða landtegund,
veðurfarsskilyrðum . o.s.frv. hve mikið magn af áburði er hentugt að
bera á, í hvaða hlutföllum og hve oft. Niðurstöður tilraunanna
benda þó til þess, að oft sé hagkvæmast að bera á árlega fremur lítinn
áburðarskammt, eða um hálfan túnskammt af köfnunarefni og fosfór £
hlutföllunum 1 N : 1/2 P. Á mýrlendi er fosfórþörfin þó meiri.
KalíáburðUr hafði yfirleitt ekki áhrif á uppskeru eða gróðurfar
£ tilraununum þau ár sem borið var á.
Áhrifa áburðardreifingar í tvö ár gætti misjafnlega lengi eftir
aðstæðum, en yfirleitt voru þau að miklu leyti horfin sex árum éftir
að síðast var borið á.