Fjölrit RALA - 15.02.1995, Síða 58

56
4. kafli
Niðurstöður
í sýnum sem geind voru á Rala mæidist heildarmagn beiskjuefna í alaskalúpínu á
bilinu 0,2-69,3 mg/g (10. viðauki). Hæsta gildið skar sig mjög úr og skekkir það
myndina því næsthæsta gildið var nær helmingi lægra eða 35,4 mg/g. Flest sýnanna
eru af sprotum en fáein af rótum. Lægstu gildin fengust fyrir rótarsýni og voru þau
frá fyrri hluta sumars. Ekki komu fram skýrar breytingar á magni beiskjuefna með
vaxtartíma (23. og 24. mynd). Svo virðist sem styrkleiki beiskjuefna vaxi í rótum
þegar líður að lokum vaxtartímans en meiri gögn þarf til að skera úr um það. Spartein
var það beiskjuefni sem hlutfallslega mest var af. Næst á eftir kom lúpanín en magn
þess var þó mun minna. Fimm önnur beiskjuefni fundust, en öll í það litlum mæli að
þeim er hér slegið saman í einn flokk. Ekki er vitað nákvæmlega hvaða efni þetta
voru, nema hvað eitt þeirra var OH-17 lúpanín, en af því var yfirleitt mest innan þessa
flokks (10. viðauki).
Samkvæmt NIR-greiningunum mældist beiskjuefnainnihaldið á bilinu 1,7-31,6
mg/g. Lægst gildi fengust fyrir stöngulsýni að hausti en hæst fyrir blómhluta (að
mestu fræ) frá sama tíma. Mjög skýrar breytingar komu fram með vaxtartíma og milli
plöntuhluta (25. mynd). I heilum lúpínusprotum frá sumrinu 1987 var styrkur
beiskjuefna mestur í byrjun sumars. Styrkurinn minnkaði síðan eftir því sem leið á
sumarið, hraðast fyrst, og var lægstur að hausti. Svipuð lækkun með vaxtartíma kom
fram fyrir blöð og stöngla þegar einstaka plöntuhlutar eru skoðaðir í sýnunum frá
1988. Ennfremur sést að styrkur beiskjuefna mældist miklu meiri í blöðum en
stönglum. Munurinn var minnstur í upphafi vaxtartímans en jókst þegar leið á.
Magn beiskuefna í blómhlutanum (blóm og fræbelgir) var fyrri hluta sumars áþekkt
og í blöðum en þegar kom fram í ágúst óx það mjög og varð meir en helmingi hærra
en í blöðunum (25. mynd). Engin rótarsýni voru mæld með NIR-aðferð.
í sýnunum fimm sem mæld voru með gasgreiningu í Bandaríkjunum reyndist
beiskjuefnainnihald vera á bilinu 1,9-9,4 mg/g (meðaltal 5,6), en öll sýnin voru af
heilum sprotum (11. viðauki). í NIR-mælingunni á þessum sömu sýnum var
beiskjuefnainnihaldið hins vegar áætlað 7,2-19,2 mg/g (meðaltal 12,2). Þessi
gasgreining á sýnunum gefur því um helmingi lægri niðurstöður en NIR-mælingin.
Mjög há og marktæk fylgni var milli þessara mælinga (r=0,984; P<0,005). Samband
milli niðurstaðna gasgreininga frá Rala og NIR-mælinga var mun lakara. í þeim tíu
sýnum sem mæld voru með báðum aðferðum reyndist beiskjuefnainnihald samkvæmt
mælingum á Rala vera á bilinu 8,0-22,2 mg/g (meðaltal 12,4) en 1,7-22,2 mg/g
(meðtaltal 10,0) samkvæmt NIR-aðferð. Mjög lág fylgni og ómarktæk var milli
niðurstaðna fyrir einstök sýni (r=0,303; P>0.1).