Læknablaðið - jan 2021, Qupperneq 28
28 L ÆK N A BL AÐIÐ 2021/107
Yfir 600 íslenskir
læknar í útlöndum
60% íslenskra lækna erlendis eru í Svíþjóð.
Talið er að 190 af um 600 læknum erlendis séu í sérnámi
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
tölum ráðuneytisins að læknanemum
í Ungverjalandi fækkar á meðan þeim
fjölgar í Slóvakíu. Þrír útskrifast á ári frá
Danmörku fram til ársins 2025.
Ásta sagði frá því að 222 stundi sérnám
í læknisfræði hérlendis í ár, þar af séu 68 í
heimilislækningum. Hún nefndi einnig að
95 séu í meistaranámi í hjúkrunarfræði og
38 í ljósmóðurfræði. Þá séu 125 í diplóma-
námi.
Hún segir mjög jákvæða þróun í
heimilislækningum. „Það hefur verið
lögð áhersla á það hjá ráðherra að auka
sérfræðinám í heimilislækningum,“ sagði
hún. Þá væri verulega ánægjulegt að sjá
fjölgunina í doktorsnámi við Háskóla Ís-
lands, úr 11 árið 2015 í 34 árið 2019.
Ásta fór einnig yfir samanburð við
önnur ríki. Þar kom fram að færri læknar
væru að meðaltali á hverja 1000 íbúa hér
(3,9) en í Svíþjóð (4,1), Danmörku (4,0) og
Noregi (4,8). Miðað var við nýjustu gögn
OECD (2016-2018). Þar kom einnig fram að
laun lækna sem hlutfall af meðallaunum
landsmanna væru 2,1 hér á landi, 2,3 í Sví-
þjóð, 2,6 í Danmörku en 1,8 í Noregi.
„Hér erum við þó með mun fleiri sér-
fræðilækna en almenna lækna,“ sagði
Ásta. Hún fór einnig yfir mat á mann-
aflaþörf miðað við spá forsvarsmanna 33
heilbrigðisstofnana. Fram kom í svörum
Alls eru 602 íslenskir læknar erlendis.
60% þeirra eru í Svíþjóð, 19% í Noregi,
10% í Bandaríkjunum, 7% í Danmörku og
4% í Bretlandi. „Líklega eru 190 af þeim
í sérnámi, ef maður skoðar aldurssam-
setninguna,“ sagði Ásta Valdimarsdóttir,
ráðuneytisstjóri heilbrigðisráðuneytisins,
á Heilbrigðisþingi 2020.
Hún sagði að búast mætti við að 60
útskrifist úr grunnlæknanámi erlendis
árið 2025. Þar af útskrifist 53 frá Slóvakíu,
eða 20 fleiri en verði árið 2024. Sjá má á
10 stærstu starfsstéttir heilbrigðis
kerfisins í lok árs 2019
Hjúkrunarfræðingar 4281
Sjúkraliðar 3900
Læknar 1508
Þroskaþjálfar 1063
Sjúkraflutningamenn 1055
Sjúkraþjálfar 779
Sálfræðingar 707
Félagsráðgjafar 658
Heilbrigðisgagnafræðingar 561
Lyfjafræðingar 534
Heimild: Tölur heilbrigðisráðuneytisins frá Heilbrigðisþingi 2020Offita mest hér
í Evrópu
„Ísland er núna með hæsta hlutfall fólks
í ofþyngd í Evrópu,“ sagði Ásta Valdi-
marsdóttir, ráðuneytisstjóri heilbrigðis-
ráðuneytisins þegar hún fór yfir tæki-
færin í áskorunum sem heilbrigðiskerfið
horfir fram á. „Við erum að nálgast
Bandaríkin. Þetta eru hræðilegar tölur,“
sagði hún.
„Við sjáum að sjálfsögðu aukinn
stoðkerfisvanda á Íslandi. Við sjáum
50% aukningu milli ára á blóðsykurs-
lækkandi lyfjum – þá er ég ekki að tala
um insúlín.“
Ásta Valdimarsdóttir fór yfir fjölda leyfa og áætlanir um
mannafla í heilbrigðiskerfinu á Heilbrigðisþingi í lok
nóvember. Mynd/Skjáskot
þeirra að mikill skortur væri á hjúkrunar-
fræðingum, bæði á höfuðborgarsvæðinu
og á landsbyggðinni. Þörfin væri minni
hjá sjálfstætt starfandi stofnunum en rík-
isreknum. Fram kom að ekki væri metinn
mikill skortur á læknum á höfuðborgar-
svæðinu en meiri skortur væri á lands-
byggðinni.
Ráðuneytið leggur mat á þörf eftir
mannfjöldaspá til ársins 2030. Það telur að
fjölga þurfi starfsfólki innan heilbrigðis-
kerfisins almennt um 12% samkvæmt
„háspá“ eða þeirri sem metur þörfina
mesta.
„Léttir og ánægja,“ segir Karl G. Kristins-
son, prófessor og yfirlæknir á sýkla- og
veirufræðideild Landspítala, en nýtt
veirugreiningartæki sem beðið hafði
verið eftir kom til landsins 13. desember.
Von var á tækinu í nóvember en það get-
ur greint allt að 4000 sýni daglega. „Við
höfum ekki fengið einhlítar skýringar
á seinkuninni aðrar en ástandið vegna
COVID.”
Karl segir að vegna samstarfs við
Íslenska erfðagreiningu þar sem 18
Karli G. Kristinssyni yfir-
lækni á Landspítala er létt
því að tækið sem beðið hefur
verið eftir er komið í hús.
Það verður sett upp í janúar.
Mynd/Læknablaðið
F R É T T I R
Veirugreiningartækið komið
starfsmenn deildarinnar hafi haft að-
stöðu, hafi seinkunin ekki komið að sök.
„Við höfum því verið með fullnægjandi
afkastagetu, en með tækinu getum við
flutt til baka.“
Þrír tæknimenn frá Bretlandi eru
væntanlegir í janúar til að setja tækið upp
og reiknað er með að taka það í notkun
um 20. janúar. „Fyrst um sinn verður það
aðallega nýtt fyrir COVID. Við vitum
ekki hvernig faraldrinum vindur fram
og hvenær verður komið hjarðónæmi en
þá notum við það fyrir aðrar rannsóknir.
Þetta tæki getur greint miklu fleira en
COVID. Bæði veirur og bakteríur,“ segir
hann.
„Við getum því boðið mun betri þjón-
ustu, styttri svartíma og fleiri rannsóknir.“