Morgunblaðið - 28.05.2020, Blaðsíða 24

Grindvíkingurinn Halla María
Svansdóttir dó ekki ráðalaus þegar
hún missti vinna árið 2011. Hana
grunaði að eftirspurn væri eftir
veitingastað eða veitingaþjónustu á
svæðinu svo hún tók til við að út-
búa holla rétti í eldhúsinu heima,
og eins og allir góðir frumkvöðlar
byrjaði hún á að gera tilraunir á
smáum skala til að meta rekstrar-
forsendurnar.
Hún þurfti að vísu að finna leið
til að gera það með löglegum hætti,
því það að selja mat heim að dyrum
kallaði á dýra fjárfestingu í stóreld-
húsi með öllum tilheyrandi úttekt-
um og leyfum. „Við komumst að því
að þó við mættum ekki selja tilbú-
inn mat, þá máttum við selja fólki
námskeið og tilheyrandi poka með
námsgögnum. Fyrstu sendingarnar
okkar voru því seldar sem nám-
skeið ætluð til að hjálpa fólki að
þjálfa sig í að borða hollan og góð-
an mat,“ upplýsir Halla glettin.
Viðskiptavinunum fjölgaði jafnt
og þétt og fljótlega var orðið ljóst
að óhætt væri fyrir Höllu og Sig-
urpál Jóhansson, eiginmann henn-
ar, að taka stökkið svo þau opn-
uðu veitingastaðinn Hjá Höllu í
húsi gömlu hafnarvigtarinnar við
Grindavíkurhöfn. Þar er í dag
heimilisvörubúðin Vigt því rekst-
ur Höllu og Sigurpáls sprengdi
húsnæðið utan af sér og fluttu
þau á Víkurbrautina þar sem
Sparisjóðurinn var áður til húsa.
Að lokum bættist við annar veit-
ingastaður í flugstöðinni en sá
staður er lokaður í augnablikinu
og bíður þess að flugumferð um
Keflavík komist aftur í eðlilegt
horf.
Snýst um heimamenn
Hjá Höllu er einn af fjölmörg-
um framúrskarandi veitingastöð-
um sem hafa verið opnaðir á
Reykjanesi á undanförnum árum,
við mikla hrifningu matgæðinga.
Er nánast með ólíkindum hve
marga góða veitingastaði má t.d.
finna bara í litlu Grindavík. Vafa-
lítið hefur það hjálpað þessum
geira hvað komum erlendra
ferðamanna til landsins hefur
fjölgað en Halla segir reksturinn
hjá sér þó einkum byggjast á við-
skiptum heimamanna. „Við höfum
gætt þess að hafa alltaf pláss fyr-
ir fólkið úr okkar nærsamfélagi
enda eru þau okkar mikilvægustu
viðskiptavinir. Rúturnar fá því
ekki að fylla staðinn af ferða-
mönnum í hádeginu, og ekki er
tekið við hópum með fleiri en 20
manns á þeim tímum dags þegar
mest er að gera. Okkar stærsti
tekjustofn er síðan sala á til-
búnum mat til fyrirtækja og skipt-
ir okkur miklu máli að allmörg
stór fyrirtæki í Reykjavík hafa
valið að bjóða starfsfólki sínu upp
á holla og góða rétti frá okkur.“
Hvað skyldi svo gera matinn á
Reykjanesi svona bragðgóðan? Í
tilviki Höllu er það ekki síst
ferskleikinn sem gerir gæfumun-
inn. „Við notum hágæða hráefni
og eldum það með heilnæmum
hætti. Ekkert er djúpsteikt í eld-
húsinu og er fiskurinn t.d. gufu-
soðinn og allar sósur og sultur
gerðar frá grunni svo við getum
tryggt að engin aukaefni eru í
matnum. Við notum ferskt græn-
meti en ekki frosið, notum ís-
lenska framleiðslu hvenær sem
því verður við komið og veljum
lífrænt hráefni ef það er í boði.
Fiskinn fáum við svo nánast beint
upp úr bátunum í Grindavíkur-
höfn og eru gestir sem koma til
okkar í hádegisverð yfirleitt að fá
fisk sem var veiddur þá um morg-
uninn.“ ai@mbl.is
Gera allt frá grunni
● Veitingastaðurinn Hjá Höllu er í uppáhaldi hjá mörgum
og þekktur fyrir mat sem er bæði hollur og ljúffengur
Ljósmynd / Víkurfréttir
Gæði „Fiskinn fáum við nánast beint upp úr bátunum í Grindavíkurhöfn,“
segir Halla María Svansdóttir. Nóg er að gera á veitingastaðnum í sumar.
MVið elskum Ísland »38
REYKJANES24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 2020
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Reykjanesbær er sennilega það
bæjarfélag sem orðið hefur fyrir
mestum efnahagslegum áhrifum
vegna kórónuveirufaraldursins.
Stór hluti bæjarbúa vinnur á
Keflavíkurflugvelli en fyrirtækin
sem þar starfa hafa flest þurft að
grípa til uppsagna enda flug-
umferð til og frá landinu lítil sem
engin. „Um 40% af öllu efnahags-
lífi Reykjanesbæjar tengist flug-
vellinum með beinum hætti enda
hefur þurft mikinn mannafla til að
þjónusta þann mikla fjölda far-
þega sem fer þar í gegn,“ segir
Kjartan Már Kjartansson bæj-
arstjóri.
Bæjarbúar virðast samt nokkuð
brattir og minnir Kjartan á að
niðursveifla í flugi og ferðaþjón-
ustu hafi oft áður valdið sam-
drætti í Reykjanesbæ til lengri
eða skemmri tíma. „Það virðist
vera þannig að þegar verður sam-
dráttur í efnahags- og atvinnulífi
þjóðarinnar, eða minnkun í flugi
og ferðaþjónustu, þá koma áhrifin
mjög hratt og greinilega fram á
Suðurnesjum. Bara agnarlítill
samdráttur í umferð um flugvöll-
inn hefur áhrif á svæðið, en
minnkað flug hefur verið fylgi-
fiskur ýmissa stóráfalla undan-
farna áratugi. Þannig fundum við
mikið fyrir því þegar flug dróst
saman á heimsvísu í kjölfar
hryðjuverkaárásanna í Bandaríkj-
unum 2001. Næsti skellur eftir
það var ótengdur flugi, þegar
varnarliðið fór árið 2006. Þá kom
fjármálahrunið sem hafði demp-
andi áhrif á flug og ferðalög, og
loks gosið í Eyjafjallajökli sem
hafði skamvinn en mjög afgerandi
áhrif á allt flug yfir Atlantshaf.“
Fljót að vinna sig
upp úr lægðum
Þar með eru ekki öll áföllin tal-
in, og er skemmst að minnast
vandræða kísilverksmiðju United
Silicon í Helguvík, auk þess að
áform um opnun álvers og ann-
arrar kísilverksmiðju á sama stað
runnu út í sandinn, og þar með öll
von um að þar yrðu til ný störf. Á
móti kemur að bærinn hefur notið
góðs af uppgangi í ferðaþjónustu,
og þá hefur orðið til líflegt sam-
félag á Ásbrú, þar sem varnarliðið
var áður, en ýmsir frumkvöðlar og
nýsköpunarfyrirtæki hafa komið
sér þar fyrir í dag.
Sem fyrr segir eru íbúar
Reykjaness alls ekki á þeim bux-
unum að gefast upp þó á móti
blási. „Rétt eins og við finnum
fljótt fyrir hvers kyns samdrætti,
þá höfum við líka verið fljót að
vinna okkur upp úr lægðinni þeg-
ar hjólin byrja að snúast á ný.
Þrátt fyrir mikinn skell vegna
veirufaraldursins þá benda allar
spár til áframhaldandi vaxtar í
flugi um allan heim svo við getum
leyft okkur að vera bjartsýn á
framtíðina.“
Ferðamenn missa af miklu
Er ekki úr vegi, á leið út úr kóf-
inu, að skoða hvernig marka
mætti stefnu í átt að enn blóm-
legra atvinnulífi á svæðinu. Kjart-
an bendir m.a. á þau sóknarfæri
sem felast í því að fá fleiri ferða-
menn – bæði innlenda og erlenda
– til að skoða sig um á Reykjanes-
inu. „Reykjanesskaginn er mjög
áhugaverður áfangastaður og
svæðið okkar hefur upp á allt það
að bjóða sem íslensk náttúra
skartar, að fossum og jöklum und-
anskildum. Mikill meirihluti ferða-
manna sem lenda í Keflavík held-
ur rakleiðis til Reykjavíkur, ekki
ósvipað og flestir Íslendingar sem
fara til London eru ekki mikið að
pæla í nágrenni Heathrow-
flugvallar heldur vilja komast sem
fyrst á hótelherbergið sitt í borg-
inni, koma farangrinum sínum fyr-
ir og byrja þá fyrst að skoða sig
um þar í kring.“
Til lengri tíma litið þyrfti að
renna fleiri stoðum undir atvinnu-
lífið svo að samfélagið á svæðinu
verði ekki eins viðkvæmt fyrir
sveiflum í umferð um flugvöllinn.
Þar bendir Kjartan á að lykilatriði
sé að hækka menntastigið í bæj-
arfélaginu og greiða leið nýsköp-
unar. „Í gegnum tíðina hefur
menntunarstigið á þessu svæði
verið lægra en landsmeðaltalið og
á það sér m.a. þá skýringu að á
meðan varnarliðið var hér lang-
stærsti vinnuveitandinn þurfti
ekki að hafa mikla menntun til að
komast í vel launað starf hjá þeim.
Kaninn einfaldlega kenndi fólki
það sem það þurfti að kunna til að
geta unnið fyrir hann,“ útskýrir
bæjarstjórinn og bætir við að í
dag þyki grunnskólar Reykjanes-
bæjar veita mjög góðan undirbún-
ing og öflugir fjölbrautaskólar í
boði. „Þá hefur Keilir reynst mjög
þörf viðbót og Ásbrú orðið að mið-
stöð vísinda, nýsköpunar og
fræðslu, en nú bætum við um bet-
ur og vinnum að því í samvinnu
við fleiri aðila að setja þar á lagg-
irnar nýtt nýsköpunarsetur.
Standa vonir til að það efli frum-
kvöðlastarf í Reykjanesbæ og ná-
grenni en hingað til hafa hlutfalls-
lega fáar umsóknir í hina ýmsu
nýsköpunarsjóði komið frá Suð-
urnesjunum.“
Næsti bær við New York
Reiknar Kjartan ekki með öðru
en að Reykjanesbær muni rétta
fljótt úr kútnum og að uppbygging
svæðisins haldi áfram með til-
lheyrandi fólksfjölgun. Undanfarin
ár hefur straumurinn legið til
þessa svæðis og samhliða örri
fjölgun hefur samsetning bæj-
arbúa oðið fjölbreyttari og al-
þjóðlegri. Segir Kjartan að þar
hjálpi góð atvinnutækifæri, fjöl-
skylduvænt umhverfi og hagstætt
húsnæðisverð auk þess að stutt er
að fara til höfuðborgarsvæðisins ef
sækja þarf einhverja þjónustu
þangað.
„Getum leyft okkur að vera bjartsýn“
● Á Reykjanesi vill það oft gerast að áhrif af samdrætti í atvinnulífinu koma hratt og greinilega fram
● Fólkið sem þar býr er úrræðagott og réttir samfélagið fljótt úr kútnum þegar horfurnar skána
Ljósmynd/Hilmar Bragi Bárðarson
Perla „Reykjanesskaginn er mjög áhugaverður áfangastaður og svæðið okkar hefur upp á allt það að bjóða sem ís-
lensk náttúra skartar, að fossum og jöklum undanskildum,“ segir Kjartan. Undanfarin ár hefur íbúum fjölgað hratt.
Fegurð Enginn skortur er á útivistarmöguleikum á Reykjanesi.