Morgunblaðið - 28.05.2020, Qupperneq 26

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 2020
TRAUST OG FAGLEG ÞJÓNUSTA - ALLA LEIÐ
Rafgeymar í húsbíla og hjólhýsi
fyrir ferðalagið í sumar
Startaðu ferðasumarið
með
Bíldshöfða 12 • 110 Rvk • 577 1515 • skorri.is
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
„Ég skora á þá stjórnmálamenn sem
láta sig velferð þjóðarinnar að ein-
hverju varða að efla strandveiðikerfið
svo um munar, þjóðin á það skilið,“
segir Vigfús Ásbjörnsson, formaður
Smábátafélagsins Hrollaugs á Horna-
firði. Hann segir að þorskur sem ætl-
aður er strandveiðimönnum hafi verið
skertur um þúsund tonn milli ára án
skýringa, en áætlað er að strandveiði-
menn veiði um 10 þúsund tonn á
þessu ári. „Árið 2017 voru ætluð 9.200
tonn af þorski til strandveiða og aukn-
ingin er á þessum tíma frá 2017 hvorki
meira né minna en heil 800 tonn af
þorski handa um það bil 700 smábát-
um, sem er skammarlega lítið.“
Vigfús telur miklum verðmætum
sóað með ónýttum veiðiheimildum
þeirra sem stunda fiskveiðar innan
kvótakerfisins. „Í strandveiðikerfinu
má veiða þúsund tonn af ufsa, en þess
ber að geta að þúsundir tonna af
óveiddum ufsa brenna inni í fiskveiði-
kerfinu á ári hverju sem enginn nýtir
og er sóun á tækifærum og verð-
mætasköpun. Það eru 20% af afla-
verðmæti ufsans sem renna til ríkis-
ins við strandveiðar auk veiðigjalda
þegar allar strandveiðiútgerðir þurfa
á hverri einustu krónu að halda til að
reka sig. Allt í einu eru þarna líka 100
tonn af karfa sem enginn veit neitt um
né nokkrar skýringar hafa verið gefn-
ar á.“
Þrengt að smábátum
Hann segir tilhögun veiðanna
draga úr getu strandveiðimanna til
þess að sækja aflann sem þeim er út-
hlutað og bendir á að strandveiði-
menn hafa heimild til þess að veiða
fjóra daga í viku, fjórtán klukku-
stundir á dag og 12 daga í mánuði. „Ef
við erum einstaklega heppin með veð-
urfar þá næst
það, annars ekki.
Tólf dagar ýta
okkur út í að róa í
allskonar veðrum
til þess að ná í
þær krónur sem
við mögulega get-
um náð inn til að
reka útgerðir
okkar, svona
þröngt er okkur
stakkurinn sniðinn.
Við megum hafa fjórar handfæra-
rúllur um borð í bátunum, því ekki má
nú vera hægt að ná skammtinum of
fljótt í bátinn. Þetta megum við
stunda heila fjóra mánuði á ári.
Strandveiðipotturinn er allt of lítill
fyrir svo gott byggðarfestukerfi sem
strandveiðikerfið getur orðið verði
það eflt svo um munar. Þorsk-
skammtur er 650 þorskígildi. Við er-
um látin greiða 72.000 krónur í rík-
issjóð til þess að geta hafið veiðar sem
er gríðarlega mikill peningur fyrir
jafn smáar útgerðir og strandveiði-
útgerðir eru. Það er alveg ljóst að
strandveiðisjómönnum er gert eins
erfitt fyrir og mögulegt er að gera út
sína báta.“
Vigfús telur það orka tvímælis að
„á sama tíma og þurft hefur að berj-
ast fyrir tilverurétti smábáta og efl-
ingu á strandveiðikerfinu, geta menn
sem hafa yfir að ráða aflamarki nú
fært 25% af því á milli fiskveiðiára.
Stimpilgjöld hafa verið afnumin á
skipasölum sem kemur stórútgerð-
inni gríðarlega vel. Þessi gjöld voru
1,2 milljarðar árin 2008-2017. Alveg
greinilegt að ríkisstjórnin leggur sig
þarna virkilega mikið fram við að
styðja þessa gerð útgerðar en sama
er ekki hægt að segja um strandveiði-
útgerðir.“
Byggðir landsins eiga mikið undir
því að strandveiðikerfið verði eflt svo
um munar, að sögn Vigfúsar sem
bætir við að verði kerfið eflt geti það
fært ungu fólki tækifæri til sjósóknar
og nýtingar „á sinni eigin auðlind
þannig að til verði sanngjarnt og al-
vöru tækifæri fyrir þjóðina til þess að
dafna sem fiskveiðiþjóð. Atvinnustig
myndi stóraukast.“
Vill að strandveiðar
verði efldar til muna
 Formaður Hrollaugs segir veiðarnar bæta atvinnustigið
Smábátasjómenn Formaður Smábátafélagsins Hrollaugs á Hornafirði seg-
ir skilyrði strandveiða vera of þröng og telur að efla þurfi veiðarnar.
Vigfús
Ásbjörnsson
Kórónuveirufaraldurinn hafði veru-
leg áhrif á sölu sjávarafurða, sér-
staklega í Evrópu, en nú virðist sem
markaðir séu hægt að taka við sér
og er búist við að þeir geti verið
komnir í eðlilegra horf í haust, segir
Bjarni Ármanns-
son, forstjóri Ice-
land Seafood.
„Þetta er allt
að koma. Al-
mennt hefur sala
í smásölu verið
betri á þessu Co-
vid-tímabili en
ella og gegn-
umgangandi
kannski um 10-
15% meiri sala. En auðvitað hefur
matvælaþjónustan, sem sagt veit-
ingahúsa- og hótelgeirinn, skólar og
hjúkrunarheimili og allt það, verið
nánast núll. Þessi hluti markaðarins
hefur alveg dottið út,“ segir Bjarni.
Um páska selst talsvert af fiski til
Suður-Evrópu en ekkert varð úr því
í ár vegna samkomubanns víða um
álfuna sökum faraldursins, að sögn
Bjarna. „Það er alveg rétt að páska-
vertíðin í ár kom ekki. Það er auðvit-
að högg, en það er ekkert sem bend-
ir til þess að neysluvenjur hvað þetta
varðar séu að breytast svo að það sé
til þess að hafa áhyggjur af.“ Þá hafi
verð gefið eftir á mörkuðum að
undanförnu en Bjarni segir verð
hafa verið mjög hátt áður en það tók
að lækka og fátt bendi til þess að
verð fari lækkandi til lengri tíma lit-
ið.
Séð fyrir endann á ástandinu
Mörg ríki hafa á undanförnum
dögum tilkynnt að takmörkunum
sem settar voru á til að hefta út-
breiðslu kórónuveirunnar verði af-
létt með sumrinu. Spurður hvort
kaupendur séu í auknum mæli farnir
að panta afurðir segir hann svo vera.
„Við finnum að það er mun meira um
fyrirspurnir. Þetta er að gerast.“
Bendir hann á að byrjað hafi verið
að opna útisvæði þar sem veit-
ingaþjónusta fer fram, en að mikið af
opnunaráformum í Evrópu sé svæð-
isbundið innan ríkja og gerist á mis-
munandi hraða.
„Almennt séð erum við að sjá veit-
ingastaði opna innisvæði í byrjun
júní. Til dæmis á Írlandi í lok júní en
í Frakklandi og á Spáni er þetta að
gerast núna. Þar sjáum við hreyf-
ingu á þessu. […] Þetta fer rólega af
stað. […] Okkar grunnsviðsmynd
gengur út á að í júní, júlí og águst
fari þetta vaxandi og verði komið á
eðlilegt skrið í haust, um september
eða október. En þá er hætta á að
komi önnur alda, en það auðvitað
veit enginn.“ gso@mbl.is
AFP
Opnað Veitingagerinn í Evrópu opnast eftir því sem takmörkunum er aflétt.
Finna fyrir auknum
áhuga kaupenda
 Smásala betri á faraldurstímum
Bjarni
Ármannsson
Afurðaverð á markaði
26. maí 2020, meðalverð, kr./kg
Þorskur, óslægður 313,60
Þorskur, slægður 367,39
Ýsa, óslægð 262,32
Ýsa, slægð 266,78
Ufsi, óslægður 74,99
Ufsi, slægður 90,82
Gullkarfi 169,55
Blálanga, óslægð 215,47
Blálanga, slægð 300,35
Langa, óslægð 90,01
Langa, slægð 93,26
Keila, óslægð 18,45
Keila, slægð 81,76
Steinbítur, óslægður 55,83
Steinbítur, slægður 99,23
Skötuselur, slægður 437,97
Grálúða, slægð 369,16
Skarkoli, óslægður 94,00
Skarkoli, slægður 177,77
Þykkvalúra, slægð 396,83
Langlúra, óslægð 207,00
Bleikja, flök 1.442,00
Gellur 954,73
Hlýri, óslægður 80,62
Hlýri, slægður 90,77
Kinnfiskur/þorskur 670,00
Lúða, slægð 630,31
Lýr, óslægður 22,00
Lýsa, óslægð 15,15
Lýsa, slægð 53,95
Rauðmagi, óslægður 169,00
Skata, slægð 36,70
Stóra brosma, óslægð 25,00
Stóra brosma, slægð 53,00
Stórkjafta, slægð 142,22
Undirmálsýsa, óslægð 48,88
Undirmálsýsa, slægð 89,55
Undirmálsþorskur, óslægður 104,72
Undirmálsþorskur, slægður 84,72