Morgunblaðið - 21.07.2020, Blaðsíða 4

−24˚ −22˚ −20˚ −18˚ −16˚ −14˚
64˚ 64
65˚ 65
66˚ 66
VEÐURSTOFA ÍSLANDS
VIKUYFIRLIT ; NR:50
20191209 − 20191215
M 0 1 2 3 4 5
VEÐURSTOFA ÍSLANDS
VIKUYFIRLIT ; NR:13
20200323 − 20200329
M 0 1 2 3 4 5
VEÐURSTOFA ÍSLANDS
VIKUYFIRLIT ; NR:26
20200622 − 20200628
M 0 1 2 3 4 5
Skjálftavirkni
9.-15. des. 2019
VEÐURSTOFA ÍSLANDS
VIKUYFIRLIT ; NR:03
20200113 − 20200119
M 0 1 2 3 4 5
Skjálftavirkni
13.-19. jan. 2020
Skjálftavirkni
22.-28. júní 2020
Skjálftavirkni
23.-29. mars 2020
Grindavík
Kefl avík
Jarðskorpuhreyfi ngar 18.-24. janúar
mældar frá Sentinel-1 gervitunglinu.
Rauði liturinn táknar landris yfi r 15 mm.
Kvikuinnskot á Reykjanesi
Landris í janúar sl.
á Reykjanesi
Jarðskjálftahrina við Fagradalsfjall
■ 15. desember 2019
Skjálftahrina við Fagradals-
fjall, stærsti skjálftinn 3,7
■ Janúar 2020
Skjálftahrina hefst á Reykjanes-
hrygg um 70 km SV af Reykjanesi
■ Febrúar 2020
Skjálftahrina við
Reykjanestá
■ Janúar 2020
Landris og jarðskjálftar hefjast
við Þorbjörn við Grindavík
■ 19. júní 2020
Skjálftahrina hefst á Tjörnes-
brotabeltinu NA af Siglufi rði
■ 18. júlí 2020
Skjálftahrina við Fagra-
dalsfjall á Reykjanesi
Kefl avík
Höfuðborgarsvæðið
Njarðvík
Vogar
ÞORBJÖRN
REYKJANESTÁ
FAGRADALS-
FJALL
Grindavík
Grindavík
Hafnir
Sandgerði
Garður
Grunnkort/Loftmyndir ehf.
Janúar 2020
Febrúar-mars 2020
Mars-apríl 2020
5,0
Skjálfti að stærð 5
kl. 23.36 sl. sunnudag
Ö
ll
ko
rt
e
ru
fr
á
Ve
ðu
rs
to
fu
Ís
la
nd
s
ne
m
a
þa
r s
em
a
nn
að
e
r t
ek
ið
fr
am
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Jarðskjálftahrina hófst í nágrenni
Fagradalsfjalls á Reykjanesi á laug-
ardag. Fjallið er um 10 km norð-
austur af Grindavík. Upptök flestra
skjálftanna hafa verið vestan og
sunnan við fjallið. Skjálfti að stærð 5
stig varð kl. 23.36 á sunnudagskvöld.
Hann fannst mjög víða á suðvestur-
horninu.
Tugþúsundir jarðskjálfta
Mikil skjálftavirkni hefur verið á
Reykjanesskaga frá því í lok janúar.
Landris varð við Þorbjörn og gáfu
líkön af kvikuinnskoti til kynna syllu
á 3-4 km dýpi sem olli mikilli jarð-
skjálftavirkni. Kvikuinnskot vestast
á Reykjanesskaganum um miðjan
febrúar og fram í mars olli einnig
fjölda jarðskjálfta.
Á Reykjanesskaganum öllum hafa
mælst meira en 20.000 jarðskjálftar
frá 20. janúar, samkvæmt upplýs-
ingum frá Veðurstofu Íslands. Inni í
þeirri tölu eru jarðskjálftar við
Krýsuvík en megnið má rekja til
jarðskjálftahrina við Grindavík, úti á
Reykjanestá og nú hjá Fagradals-
fjalli. Framan af síðastliðnum laug-
ardegi mældist fjöldi jarðskjálfta
með upptök norðan við Grindavík.
Ótengd þessum hræringum er
jarðskjálftahrina sem hófst 19. júní
um 20 km norðaustur af Siglufirði.
Það er öflugasta hrina sem orðið
hefur á Tjörnesbrotabeltinu í meira
en 40 ár, að sögn Veðurstofunnar. Í
gær höfðu mælst meira en 14.000
skjálftar á Tjörnesbrotabeltinu öllu
frá 19. júní. Sumir þeirra teljast ekki
til hrinunnar.
Með stærri jarðskjálftaárum
Þetta ár stefnir í að verða með
stærri jarðskjálftaárum, ef svo fer
fram sem horfir, að mati Kristínar
Vogfjörð, hópstjóra jarðar og eld-
gosa hjá Veðurstofu Íslands. Hún
sagði að mælst hafi yfir 30 þúsund
jarðskjálftar þegar umbrotin urðu í
Bárðarbungu sem ollu eldgosinu í
Holuhrauni 2014-2015. Í Suður-
landsskjálftunum árið 2000 mældust
um 8.000 jarðskjálftar á upptaka-
svæðunum sem leiddu til um 8.000
skjálfta á Suðurlandi og Reykjanesi
þannig að í heildina urðu um 16.000
jarðskjálftar. Í Hengilshrinunni
1994-1999 mældust yfir 90.000 jarð-
skjálftar á öllu Hengilssvæðinu.
Hrinur hafa komið reglulega við
Fagradalsfjall. Ein varð á þeim slóð-
um árið 2017 og hafði Kristín unnið
við að kortleggja sprungur þar.
„Þetta virtist verða að mestu leyti
á norður-suður misgengjum. Í des-
ember sl. varð jarðskálftahrina á
sprungum með með norðaustlæga
stefnu rétt fyrir sunnan Fagradals-
fjall sem lét ekkert mikið yfir sér.
En ég held að hún hafi verið upphaf-
ið að þessum atburðum. Svo hófust
þessir skjálftar við Grindavík og
Svartsengi. Þar valda kvikuinnskot
skjálftunum,“ sagði Kristín. Jarð-
skjálftarnir verða þegar losnar um
spennu í jarðlögunum þar sem kvik-
an treður sér inn. Kristín sagði að
líkanareikningar byggðir á GPS-
mælingum og gervitunglamælingum
hafi sýnt að hafi gerst þrisvar sinn-
um í vetur að kvika hafi skotist inn í
jarðlög vestan við Þorbjörn, norðan
og norðaustan við Grindavík og úti á
Reykjanesi.
Hún telur að jarðskjálftarnir við
Grindavík hafi valdið spennubreyt-
ingum á svæðinu. Það geti mögulega
hafa sett af stað hrinuna við Fagra-
dalsfjall. „Mér finnst langlíklegast
að þetta séu bara brotahreyfingar á
norður-suður sprungum. En það er
ekki hægt að útiloka að það geti ver-
ið kvikuinnskot undir Fagradals-
fjalli en það er þá djúpt og sést ekki
enn á GPS-mælum,“ sagði Kristín.
Erfitt að spá um framhaldið
Hún sagði ómögulegt að segja nú
hvort það fari að draga úr jarð-
skjálftahrinunni. Undanfarin ár hafa
hrinur við Fagradalsfjall yfirleitt
staðið í nokkra daga í senn. Jarð-
skjálftarnir hafa venjulega ekki ver-
ið jafn stórir og þeir stærstu voru að
þessu sinni. Fara þarf allt aftur til
ársins 1973 til að finna jafn stóra
jarðskjálfta við Fagradalsfjall og nú.
Kristín sagði að svona atburðarás
geti tekið langan tíma og kvika troð-
ið sér aftur og aftur inn í jarðlög
undir svæðinu. Vegna þess að inn-
skotin eru fjóra km undir yfirborð-
inu er ástæða til að fylgjast mjög ná-
ið með svæðinu, að mati Kristínar.
Stefnir í stórt jarðskjálftaár
 Mælst hafa yfir 20.000 jarðskjálftar á öllum Reykjanesskaga frá 20. janúar  Á Tjörnesbrotabeltinu
öllu hafa mælst meira en 14.000 skjálftar síðan 19. júní  Jörð hefur oft áður skolfið við Fagradalsfjall
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Grindavík Mælitæki fylgjast með hræringum við Þorbjörn. Mikil jarð-
skjálftavirkni hefur verið á Reykjanesskaga, nú síðast við Fagradalsfjall.
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. JÚLÍ 2020
Þverholti 5 • Mosfellsbæ • Sími 898 1744 • myndo.is
Við búum til
minningar myndó.isljósmyndastofa
BRÚÐKAUPS MYNDIR
Almannavarnanefnd Grindavíkur
fundaði vegna skjálftahrinu við
Fagradalsfjall síðdegis í gær.
„Megintilgangurinn með þessum
fundi var að menn myndu hittast,
sem ekki hefur verið gert síðustu
vikurnar, og ekki síður að fá sér-
fræðing frá Veðurstofunni til þess að
fara yfir þessi nýjustu tíðindi og
hver staðan væri, áhrifin af þessu og
hvers kyns jarðskjálftar þetta
væru,“ segir Fannar Jónasson,
bæjarstjóri Grindavíkur, sem sat
fundinn ásamt lögreglustjóranum á
Suðurnesjum, fulltrúum lögreglu og
öðru „lykilfólki úr bænum“ eins og
hann orðaði það sjálfur.
Jarðskjálftahrinan hefur staðið
yfir frá því á
laugardag og
varð stærsti
skjálftinn, 5,1 að
stærð, aðfaranótt
mánudags.
„Niðurstaðan
var sú, í stuttu
máli, að þarna
væri um fleka-
hreyfingar að
ræða. Það er ekk-
ert merki um kvikusöfnun þarna
undir eða gosóróa. Það var nú það
sem við vorum að leita eftir, hvers
mætti vænta, en auðvitað þurfa allir
að vera í viðbragðsstöðu ef svo má
segja,“ segir Fannar. „Það er enn þá
viðbúnaðarstig hérna í Grindavík og
hefur verið síðan í janúar.“
Finnur segir að næsti fundur al-
mannavarnanefndar bæjarins hafi
ekki verið ákveðinn. „Við höfum ekki
ákveðið næsta fund, en ef það fer
eitthvað að draga til tíðinda eða talin
þörf á að halda fund, þá munum við
gera það, en að öðrum kosti munum
við svona bara fylgjast með þessu.
Þetta er mjög vel vaktað af hálfu
Veðurstofunnar, og ef þeim finnst
ástæða til að hittast þá láta þau okk-
ur vita og þá hittumst við með vís-
indamönnunum og okkar færasta
fólki. Það er ekki talið neitt efni til
þess eins og sakir standa.“
thorgerdur@mbl.is
Engin merki um kviku-
söfnun enn sem komið er
 Almannavarnanefnd fundaði vegna skjálftahrinunnar
Fannar
Jónasson