Morgunblaðið - 12.09.2020, Page 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 2020
Aðalfundur
Búmanna hsf.
Aðalfundur Búmanna hsf., verður haldinn mánudaginn
5. október 2020 og hefst hann kl. 14.00 í Gullteig B
á Grand Hótel við Sigtún í Reykjavík.
Í samræmi við 13. gr. samþykkta Búmanna verður félags-
mönnum sem búa í meira en 200 km akstursfjarlægð frá til-
greindum aðalfundarstað gefinn kostur á að mæta og taka
þátt í aðalfundinum í gegnum fjarfundarbúnað á fjarfundar-
stað.
Fjarfundarstaður verður á Hótel Kea, Hafnarstræti 87-89 á
Akureyri. Nánar vísast til reglna um rafræna þátttöku á
félagsfundum Búmanna sem eru aðgengilegar á vef
Búmanna www.bumenn.is.
Innskráning á fundinn á aðalfundarstað og fjarfundarstað
hefst kl. 13.00 og eru félagsmenn hvattir til að mæta tíman-
lega til skráningar.
Aðalfundurinn er opinn öllum félagsmönnum Búmanna og
hafa þeir málfrelsi, tillögurétt og atkvæðisrétt á fundinum.
Hver félagsmaður má fara með umboð frá einum öðrum
félagsmanni.
Framboðsfrestur til stjórnarkjörs er til 21. september 2020.
Framboðum skal skila á netfangið gunnarkr@bumenn.is.
Dagskrá aðalfundar Búmanna er í samræmi við
samþykktir félagsins sem hér segir:
1. Setning aðalfundar og kosning fundarstjóra og
fundarritara.
2. Skýrsla stjórnar fyrir liðið starfsár og umræður um hana.
3. Framlagning ársreikninga, umræða og afgreiðsla.
4. Ákvörðun um hvernig ráðstafa skuli rekstrarafgangi eða
bregðast við ef tap verður á rekstri félagsins.
5. Kynning á ákvörðun stjórnar um fjárhæð félagsgjalda,
inntökugjalda, þjónustugjalda og annarra gjalda sem
ákveðin er af stjórn félagsins samkvæmt samþykktum
þess.
6. Ákvörðun gjalds í viðhaldssjóð félagsins.
7. Ákvörðun í framlag til varasjóðs félagsins.
8. Tillögur til breytinga á samþykktum félagsins.
9. Kosning formanns til eins árs.
10. Kosning tveggja meðstjórnenda til tveggja ára.
11. Kosning þriggja varamanna í stjórn til eins árs.
12. Ákvörðun um þóknun stjórnarmanna.
13. Kosning löggilts endurskoðanda til eins árs og tveggja
skoðunarmanna og eins til vara, alla til eins árs.
14. Kosning þriggja manna kjörnefndar.
15. Önnur mál sem tiltekin eru í fundarboði.
16. Önnur mál.
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Mikill áhugi er á fyrirhuguðum golf-
ferðum til Spánar á vegum ferða-
skrifstofunnar Golf Saga þrátt fyrir
þær hömlur sem eru á ferðalög
vegna kórónuveirufaraldursins.
Ferðirnar hafa ekki verið auglýstar
á meðan forsvarsmenn ferðaskrif-
stofunnar eru að ganga frá síðustu
skrefum til að lágmarka áhættu
vegna ferðalagsins. Engu að síður
hafa um 250 manns skráð sig á lista
til að komast í ferðirnar.
Um er að ræða tvær ferðir sem
fyrirhugað er að fara í október. Með-
al annars hefur verið rætt við Ís-
lenska erfðagreiningu um að ferða-
langarnir verði skimaðir fyrir
brottför. Ekki er þó búið að ganga
frá því að svo verði. Viðræður eru í
gangi. „Við erum þó búin að sjá til
þess að hjúkrunarfræðingur mun
hitamæla fólk áður en það heldur af
stað,“ segir Hörður Arnarson, fram-
kvæmdastjóri Golf Sögu.
Flogið verður með Icelandair til
Jerez á suðvesturströnd Spánar.
„Þangað fljúga bara tvær eða þrjár
vélar á dag og við verðum ein á flug-
vellinum þegar við lendum. Svo
verður farið inn í sótthreinsaðar rút-
ur þar sem starfsmaður sem búinn
er að fara í skimum tveimur dögum
áður verður með grímu og tekur á
móti okkur. Inni á golfsvæðunum
sjálfum er svo búið að búa til eins
konar „búblu“-samfélag,“ segir
Hörður.
Stefnt er að því að fara í fyrri ferð-
ina 3. október og þá síðari 14. októ-
ber. Segir Hörður að það skilyrði
hafi verið sett að nýgengi smita í Ca-
diz í Andalúsíu verði undir 20. Að
öðrum kosti verður ekki farið. Til
samanburðar er nýgengi smita í
Barcelona 230 eða ríflega 11-falt
meira en í Andalúsíu.
„Þetta svæði sem við erum að fara
inn á er vinsælasta ferðamanna-
svæði Spánverja á sumrin. Þarna
hafa verið 250-300 þúsund Spánverj-
ar frá því í júlí. Þeir eru hins vegar
flestir farnir heim þar sem skólar og
fleira er að hefjast líkt og hér landi.
Það verður því nokkuð langt um liðið
síðan margir voru á svæðinu þegar
við áætlum að koma. Eins og sakir
standa er nýgengi smita 20 í hér-
aðinu en okkar tengiliðir ytra vonast
til þess að nýgengi smita verði orðið
10 eða 15 þegar að ferðinni kemur.
Það er þá bara svipað og það er á Ís-
landi,“ segir Hörður.
Viðræður við ÍE
Hann segir að upp hafi komið sú
hugmynd að fá Íslenska erfðagrein-
ingu með sér í lið og láta skima alla
fyrir brottför. „Við höfum verið að
velta því fyrir okkur hvort það nægi
okkur að hitamæla fólk fyrir brott-
för. Ef einhver mælist með hita þá
fer hann ekki í vélina og fær fulla
endurgreiðslu. Sama á við ef einhver
greinist með kórónuveirusmit síð-
ustu dagana fyrir brottför, þá fær
viðkomandi endurgreiðslu,“ segir
Hörður. Hann segir að eins sé unnið
að því að reyna að tryggja það að
fólk geti farið í samdægurs í skimun
síðustu dagana fyrir brottför þótt
það finni fyrir vægum veik-
indaeinkennum á borð við særindi í
hálsi.
„Það er ekki búið að klára það mál
en fólk verður að lágmarki hitamælt
af hjúkrunarfræðingi áður en lagt er
af stað. Að auki vonumst við líka til
þess að staðan á Íslandi verði mun
betri og að líkurnar verði afar litlar á
að fólk verði með veiruna þegar
kemur að ferðinni,“ segir Hörður.
Hann segir að ekki sé búið að
ganga frá bókunum farþega en um
250 manns eru á lista til þess að fara
í ferðirnar. Hvor vél tekur um 180
farþega.
„Þessar ferðir eru á svipuðu verði
og þær eru í venjulegu árferði.
Kannski er um að ræða 3-5% verð-
hækkun,“ segir Hörður.
Láta veiruna ekki stöðva golfferð
 Golf Saga stefnir á að fara með 360 Íslendinga í golfferð í október  Miklar ráðstafanir áður en lagt
er af stað  Til greina kemur að skima fólk fyrir brottför  Hætt við ef smitgengi hækkar í Cadiz
Morgunblaðið/RAX
Golf Margir hafa sýnt því áhuga að fara í golfferð til Spánar í október.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Salmonellusýkingum í eldi kjúklinga
og svína og sláturhópum fjölgaði
mjög á síðasta ári og hefur sú þróun
haldið áfram í ár. Færst hefur í vöxt
að Matvælastofnun hafi þurft að inn-
kalla matvæli, og þá meira innfluttar
vörur en þær sem framleiddar eru
hér.
Tíðni salmonellusýkingar í slátur-
hópum kjúklinga var 1,2% árið 2019
en hafði verið 0,1% þrjú árin þar á
undan, samkvæmt upplýsingum
MAST. Tíðni í kjúklingaeldi var
sömuleiðis 1,2% á síðasta ári en hafði
verið vel undir 1% þrjú ár þar á und-
an. Það sem af er þessu ári hefur til-
vikum heldur fjölgað.
Einnig sást fjölgun salmonellu-
sýkinga í stroksýnum við slátrun
svína, eða úr 1,1% 2018 í 3,4% árið
2019. Það sem af er þessu ári er tíðnin
svipuð og á síðasta ári. Vigdís
Tryggvadóttir, sérgreinadýralæknir
hjá MAST, tekur fram að ekki hafi
orðið sambærileg fjölgun tilfella í
fólki.
Mikið eftirlit á búum
Sýni eru tekin í eldi kjúklinga og
aftur við slátrun hjá hverjum eldis-
hópi. Ef jákvætt sýni greinist í eldi er
ekki heimilt að setja afurðir þess
hóps á markað og honum því fargað.
Ef jákvætt sýni greinist við slátrun
eru allar afurðir þess hóps innkall-
aðar ef þær eru komnar á markað.
Vigdís segir að fyrirtækjum sé heim-
ilt að hitameðhöndla innkölluðu af-
urðirnar og setja aftur á markað.
Kjúklingar úr sjö sláturhópum hafa
verið innkallaðir úr verslunum það
sem af er ári og tíu voru innkallaðir á
síðasta ári. Á árunum þar á undan var
yfirleitt ekki tilkynnt um nema eina
innköllun á ári.
Eftirlit með svínum er öðruvísi.
Fylgst er með mótefnum í kjötsafa-
sýnum sem tekin eru við slátrun.
Þannig sést hvort og þá hversu mikið
smitálagið er á svínabúinu. Einnig
eru tekin stroksýni af handahófi af
svínaskrokkum í hverjum sláturhópi.
Ef mótefnamælingar gefa tilefni til
eru tekin sýni af öllum skrokkum og
beðið með að setja kjötið á markað
þar til niðurstöður liggja fyrir. Svína-
kjöt var innkallað af markaði einu
sinni á síðasta ári.
Spurð um uppruna sýkinganna
segir Vigdís að í langflestum tilfellum
sé ekki um nýsmit að ræða. Á mörg-
um alifugla- og svínabúum er salmon-
ella í umhverfinu og geti blossað upp
við ákveðnar aðstæður. Líklegast hafi
flestar salmonellutegundirnar borist
inn á búin fyrir nokkrum árum með
fóðri eða fóðurhráefnum. Hún segir
að þegar salmonella hefur greinst á
búi geti verið mjög erfitt að losna við
hana fyrir fullt og allt, hún geti verið
lífseig í umhverfi, en til séu dæmi um
að það hafi tekist.
Aukninguna í fyrra og það sem af
er þessu ári má að mestu rekja til
kjúklingaeldis á tveimur búum, ann-
ars vegar í eigu Reykjagarðs og hins
vegar í eigu Matfugls. Samkvæmt
upplýsingum Mast kom þó upp nýtt
smit í ágúst á öðru búi hjá Reykja-
garði og er unnið að faraldurs-
fræðilegri rannsókn til að reyna að
finna upprunann. Smit í afurðum og
innköllun afurða af markaði hafa
einnig verið hjá þessum tveimur fyr-
irtækjum.
Á sama tímabili hafa greinst já-
kvæð stroksýni og/eða sést hækkun á
mótefnastuðli vegna salmonellusmits
á sjö svínabúum í eigu þriggja fyrir-
tækja, Stjörnugríss, Síldar og fisks
og Höndlunar.
Salmonella gýs upp í
kjúklingum og svínum
 Töluvert um innköllun afurða  Ekki aukið smit í fólki
Innkallanir Matvælastofnunar á matvælum
Fjöldi innkallana 2014-2020
50
40
30
20
10
0
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Heimild: MAST
26
36
25 25
37
41
24
Til og með
8. sept.
Matvæli voru innkölluð að kröfu Matvælastofnunar 41 sinni á árinu 2019.
Árið áður voru 37 innkallanir og það sem af er þessu ári hefur Mast kraf-
ist innköllunar á 24 vörum. Hafa mun fleiri vörur verið innkallaðar á þess-
um árum en á árunum á undan, eins og sést á línuriti hér að ofan.
Herdís M. Guðjónsdóttir, sérfræðingur á markaðsstofu Matvælastofn-
unar, segir að rangar eða of litlar merkingar séu algeng ástæða fyrir inn-
köllun. Nefnir hún að óþolsvaldar séu ekki taldir upp í merkingum á um-
búðum og merkingar séu ekki á tungumáli sem flestir Íslendingar skilja.
„Svo erum við með í viðvörunarkerfi Evrópu, vöktum það. Það kemur heil-
mikið upp í tengslum við það.“
Rangar merkingar
INNKÖLLUN MATVÆLA