Morgunblaðið - 20.11.2020, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 20.11.2020, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. NÓVEMBER 2020 Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ Margir undr-ast aðTrump forseti skuli ekki viðukenna mögl- unarlaust úrslitin í forsetakosning- unum. Jafnvel á Ís- landi og jafnvel ut- an hinnar veikburða fréttastofu ríkisins er þetta apað eftir. Enginn þessara fréttamanna veit þó til að úrslit þessara kosninga liggi fyrir. Láta má vera að fávísir fréttamenn hér gefi sér að kjörstjórnir úr ein- stökum kjörstöðum (sveitar- félögum eða kjördæmum) gefi í lok talningar fyrirliggjandi úr- slit og svo berist mönnum kjör- bréf í framhaldinu. Í Bandaríkjunum er veruleiki almennings sá að „stóru sjón- varpsstöðvarnar“ lýsa því yfir hvor (forsetaefna) hafi haft það í einstökum ríkjum. Þetta „um- boð“ taka þær sér. Upplýsingar um talningu berast frá kjör- stöðum og stöðvarnar gefa sín- ar yfirlýsingar með hliðsjón af þeim og horfa og til útgöngu- spár sem þær sjálfar eiga aðild að í einstökum kjördæmum. Í stórum kjördæmum, eins og Kaliforníu og New York, gefa stöðvarnar yfirlýsingu um sig- ur, þótt fá eða nánast engin at- kvæði hafi verið talin. Stöðv- arnar vita einfaldlega að þarna muni frambjóðandi demókrata vinna, þótt það hafi ekki gilt í tíð Reagans og slíkra. Þeir sem segja ósvífið að Trump telji að nauðsyn standi til þess að fara yfir „úrslitin“ láta eins og þeir hafi aldrei heyrt að Al Gore varaforseti hafi legið með liði lögfræðinga yfir úrslitum í einu ríki, Flórída, í 35 daga, og hefði haldið áfram ef Hæstiréttur Bandaríkjanna hefði ekki misst þolinmæðina. Þá lágu ekki fyrir alvarlegar ásakanir um kosningasvik, eins og nú er tilvikið. Étið hefur verið eftir í fjöl- miðlum sem hafa hatast við Trump frá fyrsta degi að „engar sannanir“ séu um kosningasvik. Það eru skrítnar staðhæfingar. Ásakanir fjölda vitna liggja sannarlega fyrir og eru studdar eiðsvörnum yfirlýsingum þeirra og geta varðað fangelsi ef rang- ar reynast. Birt hafa verið nöfn og fjöldi mynda af „kjósendum“ sem kusu glaðbeittir nú þótt þeir geispuðu golunni fyrir löngu. Það er reyndar alkunna að látnir menn kjósi í Banda- ríkjunum, þótt úr hafi dregið. Þá komi hópar yfir landamærin frá Kanada til að kjósa og náms- menn kjósi bæði í háskólabæj- unum og heima hjá sér. Þetta er allt þekkt. Og menn eru ákærðir og eftir atvikum dæmdir fyrir kosningasvik í allmiklum mæli. Nú er spursmálið þetta: Var í þessu tilviki um skipuleg kosn- ingasvik í stórum stíl að ræða af hálfu demókrata? Lögfræðinga- hópur kynnti mála- tilbúnað kosninga- stjórnar forsetans um þetta á blaða- mannafundi sem var mjög sláandi. Þar kom t.d. fram að í sumum kjör- dæmum hafi kosn- ingaþátttaka verið 350% meiri en einstaklingarnir sem voru á kjörskrá. Slík gögn liggja fyrir og þarf að rannsaka. Kosninga- vélar (frá Venesúela) hafi skilað atkvæðum með stórdularfullum hætti og dæmin um það fylgja málsskjölum og eru fjölmiðlum tiltæk. Þær hafi t.d. fært inn 150.000 atkvæði á Joe Biden í samfellu. (Lögfræðingarnir sögðu að líkindi þess að þetta hefði getað gerst væru hin sömu og ef hent væri upp peningi og sama hlið hans kæmi upp 150 þúsund sinnum í röð án þess að hin hliðin sæist.) Athyglisvert var að sumir blaðamanna á fundinum töldu að lögfræðingar væru þar til að flytja málið fyrir sér! En erindi þeirra var auðvitað að útlista fyrir Bandaríkjamönnum um hvað væri að tefla. Það væri hins vegar dómstóla að leggja mat á málið. Það blasti hins veg- ar við að hrúgur af svoköllum póstatkvæðum, ekki síst í kjör- dæmum þar sem minnst var á munum, sem ekki er með viður- kenndum hætti hægt að stað- festa að væru frá kjósendum, er óframbærileg framkvæmd kosninga. Óboðlegt er að í millj- ónum tilvika var ekkert gert til að sannreyna hvort sagður kjósandi stæði á bak við þessi atkvæði. Öll gögn eru horfin en atkvæðin eru nú óaðskilin með hinum sem talin voru. Vitni full- yrða að stundum hafi sami kjós- andi verið skrifaður fyrir og kvittað á fjölda atkvæða sem svo var sturtað í kjörkassa. Um- slögunum með nöfnunum var hent þegar í stað! Við utan- kjörstaðakosningu hér væri auðvelt að sannreyna hvort við- komandi hefði kosið, þó að ómögulegt væri að sjá hvað hann kaus. Endurtalning í kjör- dæmum er að mestu gagnslaus af þessum ástæðum. Joe Biden hafði sem slagorð strax eftir kosningar að „telja beri öll atkvæði“. Það hljómar ekki illa. En það er ekki víst að hann hafi meint að telja bæri öll lögleg atkvæði. Að telja hin er auðvitað ósvinna. Það liggur fyrir að póststimplar voru fals- aðir í stórum stíl, spurningin er aðeins í hvað stórum stíl. Hvaða ástæður geta fjölmiðlar vestra haft fyrir því að vilja ekki að þessi mál verði könnuð? Kann- anir vestra sýna nú að allmikill meirihluti kjósenda (60%) telji að ekki sé óhætt að treysta úr- slitunum í nýliðnum kosningum. Stundum leggja menn allt sitt traust á kannanir. En kannski ekki núna. Það er dapurlegt að hlusta á dæmin um framkvæmd kosn- inga í Bandaríkj- unum í nóvember} Alvarlegar ásakanir T öluverður munur var á skýringu Ríkisútvarpsins í upphafi vikunnar og ummælum eins höfunda fimmtu úttektar GRECO um niðurstöður eftirfylgniskýrslu samtakanna hvað Ísland varðar. GRECO eru samtök ríkja innan Evrópuráðsins sem berjast gegn spill- ingu. Úttekt samtakanna hófst fyrir tveimur árum og stendur enn yfir. Íslensk stjórnvöld hafa lagt sig fram við að fylgja þeim leiðbein- ingum sem frá samtökunum koma þar sem það á við og ég hef lagt á það áherslu í tíð minni sem dómsmálaráðherra. Sigrún Davíðsdóttir, pistlahöfundur hjá Rík- isútvarpinu, kaus í fréttaskýringu sinni, sama dag og skýrslan birtist, að gera lítið úr því sem gert hefur verið á vegum dómsmálaráðuneyt- isins og lét í veðri vaka að þar væri hvorki áhugi né vilji á aðgerðum gegn spillingu. Talsmaður GRECO fór á hinn bóginn lofsamlegum orð- um um vinnu ráðuneytisins og lagði áherslu á að þetta ferli tæki sinn tíma. Í viðtali við Fréttablaðið sl. þriðjudag segir Gianluca Esposito, einn höfunda GRECO-skýrslunnar: „Það er ekki búið að innleiða tillögurnar en við tökum til greina að dómsmálaráðherra hóf nýverið mjög yfirgrips- mikla endurskipulagningu á lögreglunni og öðrum emb- ættum löggæslu. Það er einnig í gangi endurskoðun. Mér skilst að okkar tillögur sem miða að því að tryggja að eng- in pólitísk afskipti séu höfð af löggæslu verði innleiddar í gegnum þessi tvö ferli. […] Ég er mjög ánægður með að sjá að þetta sé [í] ferli.“ Greiðendur útvarpsgjaldsins eiga rétt á því að greint sé rétt frá. Ýmislegt hefur verið að- hafst í málefnum lögreglunnar undanfarið og frekari breytingar til hins betra eru fram- undan. Tekist hefur að lægja átök og deilur innan æðstu stjórnar lögreglunnar. Nýr ríkis- lögreglustjóri og nýir lögreglustjórar hafa ver- ið skipaðir í stærstu lögregluembættunum að undangengnu faglegu mati óháðra hæfnis- nefnda. Lögregluráð, sem starfar undir for- stöðu ríkislögreglustjóra, var stofnað til að efla liðsheildina. Unnið hefur verið að breytingum á lögreglu- lögum og í frumvarpi sem nú er í lokavinnslu er lögð áhersla á að efla sjálfstætt eftirlit með störfum lögreglu og rannsóknir þegar upp kemur grunur um refsiverða háttsemi lög- reglumanna. Áfram verður unnið að frekari breytingum á lögreglulögum þar sem einkum er litið til þess að skilgreina boðvald og valdmörk ríkislögreglu- stjóra gagnvart öðrum lögreglustjórum og auka sjálfstæði lögreglunnar. Þessar áherslur mínar eru í samræmi við tilmæli GRECO og ábendingar í nýlegri skýrslu Ríkis- endurskoðunar um embætti ríkislögreglustjóra. Allt er þetta í eðlilegum farvegi. Þetta veit talsmaður GRECO en fréttamaður „útvarps allra landsmanna“ kaus á hinn bóginn að afflytja málið og lýsa pólitískri afstöðu án tengsla við staðreyndir. Áslaug Arna Sigurbjörns- dóttir Pistill Tvær útskýringar, einn sannleikur Höfundur er dómsmálaráðherra. aslaugs@althingi.is STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjóri: Davíð Oddsson Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Ritstjóri og framkvæmdastjóri: Haraldur Johannessen BAKSVIÐ Helgi Bjarnason helgi@mbl.is Eitt fyrsta verkefni stýri-hóps framkvæmda viðnýjan Landspítala verð-ur að láta gera nýja þarfagreiningu fyrir verkefnið. Á grundvelli þess verður hægt að taka ákvarðanir um fleiri byggingar eða nýtingu eldra húsnæðis, til dæmis fyrir öldrunarlækningadeild sem nú er á Landakoti. Fyrsti áfangi nýs Landspítala við Hringbraut er bygging meðferð- arkjarna og rannsóknarhúss. Bygg- ing þeirra er hafin. Ekki er gert ráð fyrir öldrunarlækningadeild í með- ferðarkjarnanum og hugmyndin hefur verið að geðdeildir og kvennadeildir verði í núverandi hús- næði. Unnur Brá Konráðsdóttir, formaður stýrihóps heilbrigðis- ráðherra vegna nýs Landspítala, segir að það þýði ekki að ekki hafi átt að sinna þeirri starfsemi sem nú er á Landakoti. Bendir hún á að eftir sé að gera endurbótaáætlun fyrir eldri hús spítalans og hvaða starfsemi verði þar sem og um byggingu stoðdeilda sem nauðsyn- legar eru við meðferðarkjarna og rannsóknarhús. Unnur Brá segir að þessi verkefni falli undir þarfa- greiningu fyrir húsnæði fyrir spít- alann. Margt hafi breyst frá því þarfir spítalans voru greindar á árinu 2008, meðal annars tækni og viðhorf. Hún segir mikilvægt að vandað sé til verka svo heilbrigð- iskerfið fái góða aðstöðu út úr þess- ari uppbyggingu og geti veitt góða þjónustu. Ekki liggur fyrir hvenær nið- urstöður þarfagreiningar verða til- búnar en Unnur Brá vonast til að línur verði skýrari eftir ár. Stýri- hópurinn þurfi að afla uppýsinga og skrifa forsendur þarfagreiningar. Lagfæringar til bráðabirgða Hópsmitið á Landakoti beinir sjónum að húsnæði öldrunarlækn- ingadeildarinnar þar. Páll Matthías- son, forstjóri Landspítalans, segir að unnið hafi verið að lagfæringum á húsnæðinu undanfarna áratugi og sérstaklega síðustu ár og eftir fyrstu bylgju kórónuveirunnar hafi enn verið hert á því. Lagfæringar og breytingar hafi verið í miðjum klíðum þegar hópsmitið kom upp. Pálmi V. Jónsson, yfirlæknir og prófessor öldrunarlækninga á Landspítala, segir í aðsendri grein í Morgunblaðinu fyrr í vikunni að endurbæturnar séu bráðaverkefni. Þær muni þó duga til skamms tíma. Rifjar hann upp tillögur um að byggja eitt hús til viðbótar á Hring- brautarlóðinni, í tengslum við með- ferðarkjarnann, til að hýsa virka starfsemi öldrunarlækninga. Það þyrfti að rúma 80 til 100 manns. Hugmyndin fékk ekki brautargengi, að sögn Pálma, en hann hvetur til að henni verði hrint í framkvæmd. Páll segir að eftir bankahrun hafi áætlunum um byggingu nýs Landspítala frá grunni verið breytt og ákveðið að byggja meðferðar- kjarna fyrir sérhæfðari þjónustu og bráðaþjónustu og rannsóknarhús en jafnframt að nýta meginhluta eldri bygginga spítalans við Hringbraut. Það sé nú eitt af verkefnum stýri- hóps heilbrigðisráðherra að líta 10 til 20 ár fram tímann og láta greina þarfir sjúkrahússins fyrir húsnæði. Allar lausnir séu dýrar og kalli á heildaryfirsýn yfir þörf þjóðarinnar fyrir heilbrigðisþjónustu. Eitt af því sem stýrihópurinn muni leitast við að svara sé hvar öldrunarlækningar eigi að vera. Þarfir spítalans greindar á nýjan leik Morgunblaðið/Kristinn Magnússon Hringbraut Uppsteypa á tveimur húsum er hafin í grunninum mikla. Unnur Brá Konráðsdóttir Pálmi V. Jónsson Páll Matthías- son segir nauðsynlegt að líta á heil- brigðisþjón- ustuna í ljósi þeirra breyt- inga sem séu að verða á aldurs- samsetningu þjóðarinnar. Lausnirnar á þjónustu við aldr- að heiðursfólk þurfi að taka mið af því. Þörf sé á öflugri sjúkrahúsþjónustu en einnig bættri heimaþjónustu og heimahjúkrun og uppbyggingu hjúkrunarheimila um allt land. Þessi þróun sé að verða á sama tíma og verkefni heil- brigðisþjónustunnar aukist stöðugt og verði dýrari. Hér hafi tekist að halda uppi við- unandi þjónustu þótt mun lægri fjárhæðum, hlutfallslega, sé varið til heilbrigðismála en í nágrannalöndunum. Það hafi verið hægt meðal annars vegna hagstæðrar aldurs- samsetningar þjóðarinnar en nú sé það að breytast. „Þetta er áskorun sem allir þurfa að taka höndum saman um að mæta,“ segir Páll. Forsendur að breytast FORSTJÓRI LANDSPÍTALA Páll Matthíasson

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.