Morgunblaðið - 26.11.2020, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2020
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Faraldur kórónuveirunnar hefur
haft mikil áhrif á húsnæðismarkaði.
Á skömmum tíma hefur ungu fólki í
foreldrahúsum stórfjölgað að því er
fram kemur í nýrri skýrslu hagdeild-
ar Húsnæðis- og mannvirkjastofn-
unar. Þar segir að í lok seinasta árs
hafi 42% ungs fólks á aldrinum 18 til
24 ára búið í foreldrahúsum. Hlut-
fallið hafi aukist verulega síðan þá og
mældist seinast 70% í ágúst sl. Far-
aldurinn eigi án efa þar mikinn hlut
að máli.
Fram kemur í skýrslunni að skýr
merki séu komin fram um að leigj-
endum á húsnæðismarkaði fari
fækkandi. Aðstæður til húsnæðis-
kaupa hafi aldrei verið hagstæðari
og mun fleiri séð sér fært að kaupa
sér fasteign. Er það talin líkleg
ástæða þess að leigjendum sé að
fækka. Framboð á leiguhúsnæði hafi
aukist á tímum faraldursins og leigu-
verð lækkað.
„Hlutfall þeirra sem eru á leigu-
markaði hefur ekki verið viðlíka lágt
síðan í kringum hrun þegar það
mældist 12% í lok árs 2008. Síðan þá
hefur þetta hlutfall verið að sveiflast
í kringum 14-18% og verið að með-
altali um 16%. Frá miðju ári 2019
hefur hlutfall leigjenda verið á nið-
urleið og farið úr því að vera 18% í
júlí 2019 og niður í 13% í júlí 2020.“
Á sama tíma og leigjendum fækk-
ar fer stærri hluti ráðstöfunartekna
leigjenda í húsaleigu. Hlutfall leigu-
fjárhæðar af ráðstöfunartekjum hef-
ur hækkað upp í 44%. Hlutfall þeirra
sem greiða meira en 50% í húsnæð-
iskostnað hefur hækkað úr 23% í
30% frá í fyrra. omfr@mbl.is
Fleiri í foreldrahúsum
 Skýr merki um að leigjendum er að
fækka  Aukið framboð á leiguhúsnæði Hlutfall 18 til 25 ára í heimahúsum
70%
60%
50%
40%
30%
Heimild: Zenter/HMS
júlí sept. des. jan. apríl ágúst
2019 2020
50%
42%
70%
Alls sjö kórónuveirusmit greindust
innanlands í fyrradag, þar af fimm
meðal fólks sem var utan sóttkví-
ar. Tvö smit greindust við
landmæraskimun. Annað smitið er
virkt en hitt gamalt. Alls 736 sýni
voru tekin innanlands á þriðjudag-
inn og 157 í landamæraskimun. Í
gær voru 176 manns í einangrun,
291 í sóttkví og 878 í skimunar-
sóttkví.
Nýgengi á hverja 100 þúsund
íbúa síðustu tvær vikur er nú 34,4
innanlands en 12,8 hvað varðar
landamærasmit. Flestir eru í ein-
angrun á höfuðborgarsvæðinu, eða
143. Engir voru í einangrun eða
sóttkví á Norðurlandi vestra.
Smit kom upp á leikskólanum
Hulduheimum í Grafarvogi í
Reykjavík í gær og voru 38 leik-
skólabörn og sex starfsmenn settir
í sóttkví í kjölfar þess. Á sjúkra-
húsi liggja nú 45 manns vegna Co-
vid-19, þar af tveir á gjörgæslu. 35
sjúklingar eru lausir úr einangrun
og að jafnan sig eftir að hafa smit-
ast af kórónuveirunni. Enn gerist
það að fólk sé lagt inn á spítalann
veikt af Covid-19 en róðurinn í
starfseminni er þó léttari en var á
dögunum, að sögn Önnu Sigrúnar
Baldursdóttur, aðstoðarmanns for-
stjóra LSH.
Fimm smit
voru utan
sóttkvíar
 176 nú í einangrun
 Róðurinn er léttari
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Á Alþingi er komin fram tillaga til
þingsályktunar frá umhverfis- og
samgöngunefnd um orkuskipti í
flugi. Jón Gunnarsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokks er flutningsmaður
hennar en í tillögunni felst að sam-
göngu- og sveitarstjórnarráðherra, í
samráði við ferðamála-, iðnaðar- og
nýsköpunarráðherra og umhverfis-
og auðlindaráðherra, setji á fót
starfshóp til að móta stefnu og að-
gerðaáætlun um orkuskipti í flugi á
Íslandi.
Starfshópurinn á að móta tillögur
um hvernig Ísland geti orðið í
fremstu röð í orkuskiptum í flugi og
hvernig styðja megi við nýsköpun á
því sviði, en jafnframt kanni hann
fýsileika landsins til slíkra orku-
skipta með tilliti
til veðurfars, inn-
viða og þátttöku í
alþjóðlegri þróun
á þessu sviði með
það að markmiði
að hafið verði að
nota umhverfis-
væna orkugjafa í
innanlandsflugi
fyrir árið 2030.
Um þetta á
starfshópurinn svo að skila skýrslu
til ráðherra eigi síðar en 1. nóvember
2021, sem síðan kynni Alþingi nið-
urstöðuna. Gert er ráð fyrir að til-
lagan renni greiðlega í gegnum þing-
ið, enda standa allir flokkar að henni
og málið óumdeilt.
„Ég held að við eigum möguleika í
þessu umfram margar aðrar þjóðir
vegna náttúruauðlinda okkar, hér er
gnægð grænnar orku og gætum
jafnvel orðið útflutningsland á því
sviði, til dæmis með vetnisfram-
leiðslu,“ segir Jón Gunnarsson.
Jón segir Íslendinga hafa allt að
vinna í þeim efnum. Þar séu um-
hverfismarkmið í fyrirrúmi en efna-
hagsþátturinn skipti einnig verulegu
máli. „Fyrst og síðast blasa hér við
mikil tækifæri og þar eiga Íslend-
ingar að gera verið fánaberar meðal
þjóða í nýtingu vistvænnar orku.“
Ísland er mjög háð aðflutningum á
jarðefnaeldsneyti og myndi illa þola
minnstu röskun þar á, verðsveiflur
úti í heimi geta haft mikil áhrif á ís-
lenskt efnahagslíf, en jafnframt fer
þar vænn biti landsframleiðslunnar
úr landi og það í erlendri mynt. Með
orkuskiptum í samgöngum gæti Ís-
land vel verið sjálfu sér nægt, með
vænni og mun ódýrari orkugjafa.
Orkuskipti í flugi vandasöm
Miklar framfarir hafa verið í orku-
skiptum í samgöngum undanfarin
ár, en í fluggeiranum vekur ör þróun
nýrra aflvéla fyrir flugvélar góðar
vonir, bæði blendingsvélar, hreinar
rafmagnsvélar og vetnisvélar.
Vandinn við rafmagnsflugvélar
felst í rafhlöðutækninni, en orku-
þéttleiki fullkomnustu rafhlaða
stenst jarðefnaeldsneyti engan
snúning. Liþíum-rafhlaða sem er eitt
kg á þyngd inniheldur um 250 watt-
stundir, en eitt kg af flugvélabensíni
um 12.000 wattstundir. Rafmagns-
flugvél með sömu orku á geymunum
kæmist aldrei í loftið sakir þyngdar.
Á móti kemur að rafmagnsvélar í
flugvélum geta verið mun sparneyt-
nari, en hrekkur þó ekki til, bensín-
vélarnar eru samt um 14 sinnum
orkuríkari. Miðað við það væri flug-
drægi rafmagnsútgáfu af Airbus
A380, stærstu farþegavélar heims,
aðeins um 1.000 km í stað 15.000 km.
Í því ljósi er langt í að millilanda-
flug verði rafvætt, en milli Reykja-
víkur og London eru um 1.900 km.
Þar kynnu hins vegar vetnisknúnar
vélar að reynast lausnin, en vetni er
framleitt með rafmagni úr vatni.
Hins vegar kynni þess að vera
skemmra að bíða að innanlandsflug-
ið megi rafvæða. Frá höfuðborginni
eru 248 km flugleiðina til Akureyrar,
378 km til Egilsstaða, 158 km til
Vestmannaeyja og 223 km til Ísa-
fjarðar, en nú þegar eru í þróun 20-
40 sæta farþegavélar með 400-500
km drægi. Og gróskan er mikil, því
talið er að alls séu um 200 rafflug-
vélagerðir í þróun, þótt tæplega nái
þær allar flugi.
Orkuskipti í flugi næst á dagskrá
 Stefnt að því að orkuskiptin geti hafist fyrir 2030  Þingsályktunartillaga allra flokka lögð fram
Jón
Gunnarsson
Fley liggja nú bundin við bryggju í Húsavíkurhöfn og æði margt í kaup-
staðnum við Skjálfanda er komið í vetrardvala, enda liggur snjór yfir öllu.
Hvalaskoðunarskipin – skútur og trébátar – voru lítið hreyfð nú í sumar
enda fátt um ferðamenn. Allir vænta hins vegar að úr því rætist með vor-
inu og þá verða leystar landfestar og stefnan tekin út flóann, þar sem hvel-
in setja upp hrygginn og sveifla sporði sem allra aðdáun vekur.
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Bundið við bryggju í Húsavíkurhöfn