Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1895, Qupperneq 49

47
1894
(inflúenza), sem á mjög stuttum tíma útbreiddist um allt héraðið og hertók nærri
nlla, unga og gamla. Hún var álíka mannskæð og kvefsóttin 1890, einkum á gömlu
fólki og brjóstveiku og á þeim, er ógætilega fóru með sig í byrjun veikinnar. Dauða-
orsökin á þeim flestum var lungnabólga og lungnahimnubólga.
7. læknishérað. Inflúenzan barst i héraðið í byrjun april. Vann hún upp nálega
alla bæi og að heita mátti hvert mannsbarn í umdæminu. Veiki þessi lagðist þungt
a fjölda fólks, einkum gamalmenni, og dóu nokkur þeirra hér i suðurhluta Barða-
strandarsýslu. Aftur á móti dó mjög fátt í Strandasýslu, nema í Árnessókn, þar dóu
að tiltölu flestir. Mörgum sló niður aftur, sumum oftar en einu sinni, nokkrir fengu
lungnabólgu, en ekki dó úr henni nema einn maður, og var hann yfir áltrætt.
8. læknishérað. Inflúenzan gekk hér yfir sýsluna i maí og júní og mátti heita
að tæki hvern mann í sýslunni, en lagðist óviða mjög þungt á. En meira varð vart við
lungnabólgu á eftir á þeim, er ekki fóru varlega með sig í sjálfri veikinni, heldur en
við inflúenzuna, er gekk yfir sýsluna fyrir fjórum árum, eins og hún líka lagðist
meira á lungun í þetta sinn en þá. Ekki allfáir lágu lengi og hætt af polyarthritis, sem
jafnvel leiddi einn til bana, og varð ég eigi var við þann kvilla samfara inflúenzunni
í fvrra skiptið.
10. læknishérað. Inflúenzan kom um miðjan maímánuð og hélzt fram yfir miðjan
júnímánuð. Örfá gamalmenni og fáein ungbörn dóu úr veiki þessari.
11. læknishérað. Inflúenzan fluttist hingað í maimánuði og gekk svo hér fram
í júlímánuð. Hún sýndi sig hér heldur lakari en í hin fyrri skiptin, er hún hefur gengið
hér. Þó dóu hér ekki margir úr henni.
12. læknisliérað. Inflúenzan barst hingað 26. maí af Eyjafirði og breiddist skjótt
át um allt héraðið. Inflúenza þessi reyndist miklum mun langvinnari og skæðari en hún
var 1890, og fylgdu henni ýmsir aukakvillar, svo sem lungnabólga, niðurgangur, nýrna-
og blöðrubólga o. fl. í lok júnímánaðar mátti veikinni heita lokið, en þó var mjög krank-
fellt allt sumarið, er menn kváðu hafa „fengið upp úr inflúenzunni“. Af slíkum eftir-
drefjum skal nefna: adynami (astheni), palpitationes nervosae cordis, tubakatarrh,
a§rypni, odontalgi og ýmsar neuralgíur, bronchitis chronica og psychoses. Flestir
þeir, sem úr inflúenzunni dóu, voru annaðhvort gamalmenni eða heilsuleysingjar eða
þá menn, er fóru ógætilega með sig og sló niður aftur, oftast í lungnabólgu.
74. læknishérað. Þann 21. janúar sá ég hinn fyrsta sjúkling með veiki þessa.
Barst sóttin á fáum dögum um allt héraðið. Ég hafði nákvæma athugun með útbreiðslu
þessarar pestar og gat ekki annað séð en að hún í þessu héraði hafi útbreiðzt eingöngu
per contagium, enda virðist ekki ósennilegt, að Vio mílu vír vegalengd í 10—20° R frosti
sé nægilegt til varnar hinni miasmatisku útbreiðslu inflúenzunnar eða hverra sem
helzt faraldurssótta. Þegar litið er á afleiðingar pestarinnar og þann milda mann-
dauða, sem varð, má virðast undarlegt, að meira en helmingur þeirra, er dóu, var i
einni sókn, Kirkjubæjarsókn, og þó er í þeirri sókn ca. Ys af héraðsbúum eða tæplega
það. Orsökin til þessa vil ég helzt halda, að hafi legið í því tvennu: 1) að í þessari sókn
eru heimili fremur mannfá af vinnandi mönnum og þessir fáu þvi neyddir til að hætta
heilsu sinni hið ýtrasta til að sinna skepnum, og 2) að þar eru húsakynni allvíða með
súg og því köld og slagafull. f næstu sveit, Hjaltastaðaþinghá, dóu tiltölulega mjög