Börn og menning - 01.04.2013, Blaðsíða 23

Sagnaþulur á heimsflakki
23
í alla skóla sem vildu taka við þeim. í
höfuðborginni Madison voru framúrskarandi
góðir bókaverðir sem völdu bækurnar
sérstaklega fyrir þann hóp barna sem var
að finna í hverjum skóla, en á sumrin voru
bókakassarnir sendir heim á sveitabæina
eða í þorpin. Þess vegna hafði ég aðgang
að úrvalsbókum allan uppvöxtinn enda þótt
við ættum heima í mjög strjálbýlu héraði þar
sem ekkert bókasafn var að finna. Fyrsta
bókasafnið í sýslunni var ekki opnað fyrr en
eftir 1950."
„Allt frá því að ég var lítil hafði ég mest
gaman af bókum sem sögðu frá öðrum
löndum. Ég man að ég hugsaði með mér
að ég skyldi ferðast til allra landanna sem
ég hafði lesið um. Sé draumur lifði með mér
alla skólagönguna allt upp í háskóla - og
þegar þangað kom var ég svo heppin að
komast til kennara sem gátu hjálpað mér af
sfað. [ háskólanum kenndi mér nunna sem
hafði verið bókavörður i barnabókadeild
borgarbókasafnsins I New York (New York
Public Library) áður en hún gekk í klaustur.
hað var henni að þakka að ég fékk fyrsta
starfið - einmitt við það safn - og komst í
Columbia-háskóla þar sem hún hafði sjálf
verið við nám. Ég hafði líka fengið ágætar
einkunnir og hlotið Fulbright-skólastyrk, en
an stuðningsins frá henni hefði þetta ekki
gengið svona vel," segir Anne Pellowski.
Anne segir að bókasafnsfræðingar
1 ^andaríkjunum sem stefna á störf við
barnabókasöfn verði að Ijúka tilskildu námi
' frásagnarlist og hún hafi lært hjá þekktri
Sagnakonu, Augustu Baker: „Augusta sagði
mér að ég hefði hæfileika svo að ég hef
Verið sinna sagnahefðinni síðan," segir
Anne kímin. „Ég byrjaði sem sögumaður
á hverfisbókasafni í New York fyrir börnin
í hverfinu. Sögustund í þessum skilningi
felst ekki í upplestri úr bók heldur er
munnleg frásögn þar sem sögð er saga eftir
minni og útkoman fer eftir sköpunargáfu
sögumannsins." segir Anne. „Þaðeryfir 100
ára hefð fyrir sögustundum af þessu tagi og
þær hafa verið álitnar eðlilegur hluti af starfi
barnabókasafna frá upphafi."
„Við borgarbókasafnið í New York var ég
sett yfir deild erlendra barnabóka, aðallega
vegna tungumálakunnáttu, og eftir nokkur
ár þar hóf ég að vinna við Alþjóðabókasafn
æskunnar (International Youth Library) og
aðstoðaði Jellu Lepman við að koma safninu
á fót. Við þetta opnuðust mér dyr út um
allan heim," segir Anne.
Alþjóðabókasafn æskunnar er
stærsta safn bóka fyrir börn og
ungmenni í heiminum. Stofnandinn
var rithöfundurinn og blaðamaðurinn
Jella Lepman sem var einnig sú sem
átti stærstan hlut í að alþjóðasamtök
IBBY urðu að veruleika. Safnið hóf
starfsemi árið 1949 og er til húsa í
Munchen.
„Þegar ég síðar gekk til liðs við Barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna og fór að vinna að
uppbyggingu barnafræðslu víða um heim
var líka rökrétt að ég héldi því áfram að segja
sögur og bregða mér I hlutverk sagnaþular á
ferðum mínum."
Eru einhver verkefni minnisstæðari en
önnur úr störfum þínum fyrir UNICEF?
„Ekki kannski verkefni heldur frekar
tilteknar bækur sem ég er stolt af að
hafa unnið að - eða fólk sem ég vann
með. Ég var mjög stolt af starfi mínu í
Venesúela vegna samvinnunnar við Virginiu
Betancourt Valverde þá framkvæmdastjóra
þjóðarbókasafns Venezuela. Mér finnst
mjög leitt að núverandi forseti skuli hafa
látið þessu starfi fara svona mikið aftur. Ég
þekki mjög vel til í Venesúela og heimsótti
alla landshluta þar til þess að aðstoða við
uppbyggingu á litlum grenndarbókasöfnum,
kenna starfsfólkinu handtökin og koma á fót
barnabókaforlagi til þess að útvega fólkinu
bækur á sinni eigin spænsku mállýsku og
með sögum frá sínu héraði, ásamt efni frá
öðrum löndum. Ég er mjög stolt af þeirri
vinnu og vona að þetta verði allt byggt upp
aftur. Bókaútgáfan gengur reyndar ennþá
vel - hún heitir Ediciones Ekare." Anne
segir að bókasöfnunum hafi farið mikið
aftur: „Forsetinn lét loka mörgum þeirra og
oft var reynt starfsfólk látið hætta, vegna
þess að það tilheyrði ekki flokknum, og
óþjálfaðir starfsmenn ráðnir í staðinn. Og
þó að þetta fólk tilheyrði engum sérstökum
flokki missti það vinnuna og það er sorglegt
að hugsa til þess. Þetta á sérstaklega við í
fátækustu héruðunum þar sem bókasöfnin
gegndu hlutverki menningarmiðstöðva og
gerðu það á dásamlegan hátt! En ég hef á
tilfinningunni að þetta verði endurreist - er
sannfærð um það - vegna þess að löngunin
eftir að hafa þessar miðstöðvar var svo mikil,
og á endanum á það afl eftir að segja til sín
- sérstaklega núna þegar Chavez er fallinn
frá."
„Svo get ég nefnt ýmislegt einstaklings-
bundnara. Fyrsti sagnaþulurinn frá Afríku