Rit Mógilsár - 2019, Side 61

R i t M ó g i l s á r | 61

Líf og vöxtur aspargræðlinga
Jóhanna Bergrúnar Ólafsdóttir1*, Úlfur Óskarsson2 og Hreinn Óskarsson3
1Mógilsá, rannsóknasvið Skógræktarinnar, 2Landbúnaðarháskóli Íslands, 3Skógræktin
*johanna@skogur.is
Útdráttur
Verkefnið sem hér er kynnt fjallar um val á aðferðum og plöntuefni við nýræktun
asparskóga. Verkefnið hefur að leiðarljósi að finna ódýrar og hraðvirkar leiðir til að
koma upp asparskógi á ólíkum landgerðum. Landgerðir voru mólendi, áreyrar og
gamlar lúpínubreiður. Auk landgerða voru þættir eins og jarðvinnsla, áburðargjöf,
klónar og græðlingagerðir teknir til skoðunar. Fjórir tilraunaliðir voru settir upp; 1)
mismunandi jarðvinnsluaðferðir í lúpínubreiðum til að bæta samkeppnisstöðu græð-
linga, 2) tímasetning áburðargjafar á græðlinga, 3) samanburður á beinni stungu
græðlinga í fjórum lengdum og 4) að kanna samspil niturbúskapar misstórra græð-
linga og skógarplantna við rótarmyndun og vöxt. Asparklónarnir Forkur og Haukur
voru prófaðir í tilraunaliðum 1-3 en eingöngu Haukur í fjórða lið.
Helstu niðurstöður eru: Í jarðvinnslutilraun var lifun marktækt betri í jarðtættum rásum
(81%-84%) en í öðrum jarðvinnslumeðferðum (0%-29%). Í áburðartilraun höfðu
áburðarmeðferðir ekki áhrif á lifun. Í þeirri tilraun var lifun betri á áreyrum (94,6%) en
í mólendi (52,5%), og í mólendi var marktækur munur á milli klóna, þar sem Forkur
lifði betur (62%) en Haukur (42%). Í tilraun með mismunandi græðlingalengdir höfðu
landgerðir áhrif; í mólendi og á áreyrum var lifun eins metra langra drumba marktækt
verri en annarra græðlingalengda en í lúpínubreiðu voru mestu afföllin hjá 20 cm
löngum græðlingum. Sprotavöxtur af eins metra drumbum var hins vegar meiri en af
smærri græðlingum í öllum landgerðum. Marktækur munur var á hæðarvexti klóna í
mólendi og í lúpínubreiðum. Forkur óx almennt betur í mólendi, en Haukur í lúpínu-
breiðum. Í tilraun með misstóra græðlinga og skógarplöntur uxu græðlingar um tvö-
til þrefalt betur en skógarplöntur. Jákvæð fylgni var á milli græðlingastærðar og fjölda
vaxtarsprota sem upp komu á öðru vaxtarári og jákvætt samband var á milli upphaf-
legs niturinnihalds plöntuefnis og lengdar vaxtarsprota á fyrsta vaxtarári.
Þessar niðurstöður munu nýtast við val á hentugum græðlingagerðum og aðferðum
við ræktun asparskóga í mismunandi landgerðum.