Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Qupperneq 68

Múlaþing
Menningin
Ég sagðist hafa farið í öll hús á Eyranum en
það er ekki alls kostar rétt því tvö hús hef ég
ekki minnst á. Það era þau hús þar sem
menningarstarfsemin fór fram. Það er þá
fyrst að nefna bamaskólann. Hann stóð á
sléttum bala rétt utan við Hermes. Steypt
hús á einni hæð með 4 gluggum sem allir
snéra í suður. Gengið var inn í húsið á
vesturstafni og þá kornið inn í sæmilega
rúmgóða forstofú. Ein kennslustofa var í
húsinu, á henni voru 3 gluggar. Fjórði
glugginn var á litlu herbergi sem notað var
fyrir hreppsbókasafn. Stofan var hituð upp
með kolaofni. Skólaborðin voru nokkuð
sérstök í þessum skóla. Borð og bekkur var
samfast og var fyrir tvo nemendur. Borðin
voru svolítið hallandi og smá listi var
ofarlega á borðinu til að setja blýantinn við
til að hann rúllaði ekki niður á gólfíð. Átta
borð vora í stofunni, eða fyrir 16 nemendur.
Kennarapúltið, eins og kennaraborðið var
kallað þá, var líka hallandi.
Skápur var á veggnum móti glugganum
við austurstafninn. Þar voru allar
námsbækur geymdar. Þá vora nemendum
lánaðar allar bækur, engin bók var eign
nemandans. Það var okkur krökkunum
mikið kappsmál að fara vel með bækurnar
og að ekkert sæist á þeim þegar við
skiluðum þeim. Við settum utanum þær
hlífðarkápur úr pappír, sem gjarnan voru
myndasíður úr einhverjum blöðum.
Þegar ég byrjaði í skóla, var að byrja að
kenna ungur maður á Eyrunum, Jóhann
Jónsson frá Sjávarborg. Hann var þá farinn
að búa í Litlu - Borg með konu sinni Önnu
Birnu Björnsdóttur. Jói, eins og við
kölluðum hann alltaf, hafði ekki kennara-
próf en var með gagnfræðapróf frá Eiðum.
Ekki held ég að skólinn hafí verið mikið
notaður til annars en kennslu, þó hefur hann
sennilega verið notaður til fundahalda t.d.
hreppsnefndarfunda. Þó vora athafnir sem
alltaf fóra fram í skólanum og það vora
Guðsþjónustur. Presturinn, sem hafði að-
setur í bænum, kom stundum út á Eyrar og
messaði og þá alltaf í skólanum. Ekki geri
ég mér nokkra grein fyrir hvað það var oft,
eða hvort einhver regla var á því.
Hitt húsið sem ég átti eftir að minnast á
var samkomuhúsið, sem hét Skjaldbreið.
Það stóð rétt ofan við Brekku. Þetta var
jámklætt timburhús á steyptum granni. Smá
kjallari var undir húsinu. Ekki geri ég mér
grein fyrir stærð hússins í fermetram, en
mér fannst þetta mjög stórt þá. Ég held
reyndar að þetta hafi verið nokkuð stórt á
þeim tíma. Ég giska á rúma 100 fermetra. Á
hvorri hlið hússins vora 3 gluggar og 2
minni á vesturstafni. Inngangurinn var á
hlið hússins nálægt vesturstafni. Þar var
andyri með fatahengi og smá herbergi ef
herbergi skyldi kalla, kompa sem sagt var
að konumar púðraðu sig í.
I salnum var sett upp leiksvið þegar
leikið var, sem ég held að hafí verið á
hverjum vetri. Skólabömin voru alltaf með
skólaskemmtun. Meðan ég var í skólanum
lék ég í tveimur leikritum. I annað skiptið
lékum við Umskiptinginn og í hitt skiptið
Þyrnirós, þar sem ég lék galdranomina og
þurfti að syngja: “ Á snældu skaltu stinga
þig“. Jói æfði leikritin og svo sungum við.
Á einni svona skemmtun söng ég einsöng í
einu lagi. Jói hafði alltaf söngtíma hjá
okkur í skólanum og spilaði þá undir á gítar.
í eitt skipti á skólaskemmtun söng hann
gamanvísur sem hann hafði samið sjálfur
og vora þær um öll heimili á Eyranum. Má
segja að þessar vísur haft verið annáll yfír
hvað fólkið hafði fyrir stafni á þeim tíma.
Ekki veit ég hvort Jói hélt vísunum til haga
og hrædd er ég um að þær muni vera
glataðar.
66