Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Qupperneq 72

Múlaþing
heim aftur endurtók sama sagan sig. Það
var oft heilmikið mál að komast út í
Þórarinsstaði fyrir þá sem ekki höfðu passa.
Sennilega hafa flestir á Eyrunum haft passa
en örugglega ekki allir.
Ég var voðalega hrædd við allt sem
fylgdi þessu. Herjepparnir, vörubílarnir,
trukkamir og skriðdrekarnir sem gátu farið
um allt. Þeir þurftu enga vegi. Mér fannst
að þeir gætu komið hvenær sem var, þangað
sem ég var stödd úti, enda voru alltaf
heræfmgar hjá og maður gat átt von á að sjá
þá hvar sem var. Þeir vom hlaupandi hingað
og þangað á Þórarinsstaðatúninu og þar í
kring. Það spmttu kannski allt í einu upp
menn sem höfðu legið á milli þúfna í felum.
Það hefur sennilega verið stuttu eftir að
herinn kom, að á Þórarinsstöðum vom bara
3 eða 4 konur heima og svo ég og Þómnn.
Þá urðu þær alveg óskaplega hræddar. Þær
hafa sennilega verið eitthvað í þvotti, því
úti voru þær. Þá sjá þær menn spretta alls
staðar upp í grennd við húsið og mennimir
vom með eitthvað sem þær vissu ekki hvað
var. Þetta vom þá gasgrhnur sem þeir vom
með en þeir vom á heræfíngu. Það var
komið til þeirra beiðni um að vera ekki
svona nálægt húsinu með æfmgamar. Hún
var tekin til greina.
Það voru líka annað slagið skotæfmgar
úr fallbyssunum. Þegar skotið var úr þeim
nötraði og hristist Þórarinsstaðahúsið og
hávaðinn var óskaplegur. Þegar fallbyssu-
æflng var í fyrsta skipti, var fólkið auðvitað
hrætt, því það vissi ekkert hvað um var að
vera. Þeir vom líka beðnir um að láta vita
hvenær þessar æfíngar ættu að vera svo
fólkið væri ekki óviðbúið. Niðri á Eyrum
heyrðist ekkert þó skotið væri úr fall-
byssunum.
A þessum tíma kom alltaf annað slagið
íslensk ílugvél, katalínuflugbátur, á Seyðis-
íjörð. Mér er ekki kunnugt um hvort þetta
vom reglulegar áætlunarferðir. En alltaf
þegar heyrðist í flugvél var farið að fylgjast
með hvort þetta væri þýsk vél því þá var
strax byrjað að skjóta. íslenska flugvélin
sendi alltaf niður ljósmerki til að láta vita
hverrar þjóðar hún var. Ég man hvað maður
var alltaf feginn þegar ljósin komu. Einu
sinni var vélin komin nokkuð langt inn í
fjörð þegar hún sendi merkin og það var
byrjað að skjóta á hana.
Nokkur atvinna skapaðist hjá fólki við
þvotta fyrir hermennina. T.d. tóku pabbi og
mamma að sér að þvo fyrir 8 hermenn. Þeir
komu alltaf 2 og 2 saman á vissum dögum,
en þó aldrei nema 2 á dag, með óhreinan
þvott og tóku þá hreina þvottinn um leið.
Þau þvoðu reyndar af einum manni í viðbót
en hann kom aldrei sjálfúr með þvottinn.
Það voru tveir af þessum mönnum sem sáu
um að koma með og taka hans þvott, en
þetta var læknirinn í Kampinum.
Þessar ferðir hermannanna út úr her-
stöðinni og inn á íslensk heimili kostaði þá
heilmikið umstang, en leyfi fengu þeir til að
fara á þessum ákveðna degi í vikunni,
klukkan eitthvað ákveðið og vera ákveðinn
tíma í burtu, ábyggilega ekki meira en tvo
tíma. Aldrei máttu þeir fara í þessar
heimsóknir nema vera í sparifötum, að
sjálfsögðu einkennisbúning.
Einu sinni man ég að tveir sem voru
óbreyttir hermenn, hinir voru allir offíserar
eða því um líkt, stálust og ætluðu að sækja
þvottinn á öðrum degi en þeir höfðu leyfi til
og komu í vinnufötunum. Þeir fengu
þriggja vikna straff, þeir fengu ekki að fara
út úr Kampinum á þeim tíma. Hvort þeim
hefúr verið refsað eitthvað meira veit ég
ekki. Auðvitað sást til þeirra úr varð-
tuminum.
Það hefur ábyggilega verið mikil til-
breyting fyrir þessa menn að koma inn á
heimili til venjulegs fólks og sjá aðeins
70