Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Qupperneq 73

Minningabrot
annað en herstöðina. Allir voru þeir með
myndir af fólkinu sínu og flestir áttu þeir
kærustur eða vinkonur heima. Þessir menn
sem komu til okkar voru flestir rúmlega
tvítugir. Flestir voru fæddir 1917-1919 sá
elsti 1913.
Mamma gaf þeim alltaf kaffi og kökur
og það fannst þeim mjög gott. Oft spiluðu
pabbi og mamma við þá og þá alltaf
Rommý. Ég veit ekki hvers vegna þau
spiluðu Rommý en það hefur ábyggilega
verið að ósk hennannanna. Mér er kunnugt
um að engir af þessum tveimur og tveimur
sem komu saman, spiluðu Rommý alveg
eins. Oftast færðu þeir mér sælgæti eða
tyggjó þegar þeir komu. Einu sinni færði
einn mér dós á stærð við meðal
Mackintoshdós, fulla af brjóstsykri. Þessa
dós á ég enn og nota undir smádót sem
tilheyrir saumaskap.
Ef svo vildi til að pabbi var ekki heima
þegar þeir komu þá vildu þeir aldrei koma
inn. Þeir sögðu að það væri ekki kurteisi að
fara i heimsókn þegar konan væri ein
heima. En þeir spurðu alltaf hvort hann yrði
heima næst, en það hefur ekki alltaf verið
hægt að fúllyrða það.
Eitt var það sem mér var alveg bannað á
þessum árum og það var, að ég mátti aldrei
snerta nokkum hlut sem ég fyndi úti og
vissi ekki hvað var. Þetta var auðvitað gert
vegna þess að alltaf vom að verða slys af
sprengjum sem fólk var að fmna og vissi
ekkert hvað þetta var. Einu sinni var ég að
koma með pabba og mömmu neðan af
Eyrum. Þá sér mamma hvar liggja við
götukantinn þar sem hún gekk, þrjú
málmstykki u.þ.b. 10-12 cm löng. Hún
bendir pabba á þetta, Hann sá strax að þetta
vom skot, trúlega úr hríðskotabyssu, eða
hann taldi sig þekkja það. Hann tók þetta og
setti undir stein í læk sem rann þama rétt
hjá. Þetta var stutt fyrir framan ijárhúsin á
Þórarinsstöðum.
Auðvitað gerði smákrakki eins og ég,
mér ekki grein fyrir hvað þetta gat verið
hættulegt. En þegar maður þekkir einhvem
sem verður fyrir slysi af svona hlutum og
sér afleiðingamar, skilur maður hættuna.
Júlli í Hernres slasaðist mikið á hendi
þegar hann var einu sinni að búa eitthvað
til. Hann hafði fundið einhvem jámhólk í
Ijörunni og ætlað að saga smá bút af honum
og nota í eitthvað sem hann var að búa til.
Hann sat við matarborðið í eldhúsinu í
Hermes. Þegar hann byrjar að saga springur
þetta járnrör í höndunum á honum og hann
missti framan af 4 fingmm á vinstri hendi.
Ég heyrði að það hefði verið lán í óláni að
þessi tegund af sprengju hefði haft þann
eiginleika að springa niður. Ef hún hefði
sprungið upp, hefði hún lent í andlit hans og
þá hefði ekki þurft að spyrja hvemig hefði
farið.
Ég man þegar ég kom fyrst í Hermes
eftir að þetta gerðist. Þá sá ég gatið í
borðinu og neglurnar og beinflísamar sem
höfðu stungist í vegginn við borðið en
veggurinn var klæddur með pappa eða
einhvers konar veggfóðri.
Þegar þetta gerðist leitaði Júlli til
hersins um læknishjálp og hann fékk fyrstu
hjálp þar þó að það mættu ekki vera nein
samskipti milli hersins og íbúanna í
hreppnum. Svo fór hann strax á sjúkrahúsið
á Seyðisfirði.
Ekki veit ég hvort það var þessu slysi að
kenna og þeirri skothríð sem alltaf glumdi
þama á þessum tíma að ég er og hef verið
óskaplega hrædd við byssur og skot svo
lengi sem ég man eftir nrér og enn situr það
í mér að koma aldrei við hluti sem ég veit
ekki hvað er.
A stríðsárunum byrjar að síga á
ógæfuhliðina hvað varðar búsetu á
Eyrunum. A þessu tímabili gefast flestir
upp á að stunda sjómennsku þarna. Það
mátti ekki fara á sjóinn nerna á vissum tíma,
71