Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Page 108

Múlaþing
setja upp kaffihús í stofum sínum. Þar með
fengu þau leyfi fyrir aukaskammti til
reksturs kaffíhússins.
í stofunum voru fallegar rósettur í
loftum og niður úr þeim héngu gylltir
olíulampar sem voru með mjög skraut-
legum vængjum, þremur eða fjórum.
Á þessum lömpum var svo fallegur
kúpull sem huldi glasið og kveikstæðið með
einhverri skreytingu á. Þessir lampar voru
skildir eftir í Framnesi þegar fjölskylda mín
flutti þaðan. Mig hefur oft langað til að vita
hvað um þessa lampa hefur orðið.
Innan skamms var komið upp herkampi
fyrir utan Framnes og minnir mig að það
hafi gengið eftir áður en vetur gekk í garð.
Kampurinn fékk svo nafnið Camp Framnes
og stóð við klöppina beggja megin vegar á
milli Framness og Sómastaða. Þar var sett
upp varðstöð áður en komið var að
skálunum. Á klöppina komu svo tvær
fallbyssur sem voru svo öflugar að húsið á
Framnesi lék á reiðiskjálfí þegar skotið var
úr þeim.
Á Búðareyri voru einnig settar upp
fallbyssur og einn daginn komu boð um að
það ætti að fara að æfa skot úr þeim út yfír
íjörðinn. Ibúum sveitarinnar var bent á að
yfírgefa heimili sín og fara á ákveðna staði
uppi undir fjöllunum fyrir ofan bæi sína. Á
Framnesi var okkur sagt að fara upp undir
Björgin fyrir innan og ofan veginn þar sem
Björgin þrengjast við gamla veginn. Þar
máttum við dúsa meðan á æfingum stóð.
Það var eins gott því ekki lentu skotin í
sjónum þar sem þau áttu að lenda. Eitt
skotið kom í túnið á Hólmum svo eitthvað
sé nefnt. Þessi skot mynduðu mikið
blísturshljóð þegar þau flugu yfir okkur og
vöktu mikinn ugg í brjósti. Æfingar þessar
voru í nokkur skipti, sennilega á meðan
stillingar á vopnunum fóru fram.
Þegar herinn var búinn að vera í
nokkurn tíma í Framneskampi fór
fjölskyldan á Framnesi að kynnast þessum
ungu hermönnum sem urðu margir góðir
vinir okkar og voru mjög bamgóðir. Þeir
fóru smámsaman að bjóða okkur
systkinunum í bíó og aðrar uppákomur sem
haldnar vom í kampinum. Til dæmis komu
söngkonur og aðrir skemmtikraftar sem
skemmtu þama annað slagið. Á morgnana
þegar ég var að fara í skólann var oft verið
að úthluta skammti af eplum og appelsínum
til hermannanna og ef þeir urðu á vegi
mínum á leiðinni í skólann réttu þeir mér
skammtinn sinn að gjöf. Þannig kom ég
stundum í skólann með marga skammta af
ávöxtum. Mig minnir að þessir ávaxta-
skammtar hafi komið til sögunnar eftir að
bandaríski herinn kom í kampinn. Ég held
að eftir áramót 1942 hafi nokkrir hermenn
komið frá Bandaríkjunum til að vera með
Bretum í kampinum til að kynnast
aðstæðum og herliðinu sem fyrir var áður
en algjör skipti urðu á öllu herliðinu.
Móðir mín var ansi kvíðin fyrir þessum
skiptum herliðanna, hún var hrædd um að
samskipti við nýja liðið yrðu erfið en raunin
var sú að það var nánast enginn munur á
samskiptum við þessa menn. Við vorum
búin að kynnast þeim fáu Ameríkönum sem
voru með Bretum áður en skiptin fóru fram
þannig að fullt traust hafði skapast á milli
þeirra og heimilisfólks á Framnesi.
Meðan kaffishús var í stofunum í
Framnesi, þurfti móðir mín að fá stúlkur sér
til aðstoðar við kaffísöluna. Allur bakstur
var í höndum móður minnar auk þess að
stjóma öllum verkum á heimilinu og við
búskapinn. Einnig mjólkaði hún kýmar en
þær vora oftast tvær en svo þurfti að fá þá
þriðju síðustu árin og fékk ég að mjólka
hana. Móðir mín tók alltaf 25 slátur á hveiju
106