Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Page 132

Múlaþing
Sölvi Helgason, líklega sjálfsmynd.
sín í eins konar húsmennskuábúð. Svo fór
þó að þeir Guðmundur og Gísli urðu ekki á
eitt sáttir um sambúðina, og telur Sig-
mundur M. Long, að Guðmundur hafi
keypt hann til að fara burt, og fengið honum
hluta úr jörðinni Rangá til ábúðar. Svo er að
sjá að Guðmundur hafí verið áhrifamikill á
þessum tíma úr því hann gat fengið menn til
að flytja burt af jörðum sér til þæginda, en á
það skal bent að nokkuð víst er að
Hneflungar hafa á þessum tíma átt ítök í
Meðalnesi, þar sem Hávarður Magnússson
frá Hnefilsdal lét konu sína Hallfríði
Pétursdóttur fá í morgungjöf 2 hundruð í
Meðalnesi þegar þau giftu sig árið 1847.
Vissulega gætu Hneflungar einnig hafa átt
ítök í Rangá, og benda má á að í Ættum
Austfirðinga er sagt að þeir hafi verið vel
efnaðir, bændur góðir og bestu fjármenn,
stórir og sterkir, stilltir og þægilegir, en
þóttu ekki mjög örlátir!
Guðmundur og Jórunn bjuggu í
Hnefilsdal allan sinn búskap, og voru
heiðurshjón á sinni tíð. Þau voru gefm
saman í Hofteigskirkju hinn 7. júní 1844.
Jórunn var fædd 1808, og því um 10 árum
eldri en Guðmundur. Hún var dóttir
Brynjólfs Eiríkssonar hreppstjóra í Hlíð í
Lóni og konu hans Þórunnar Jónsdóttur
prests Jónssonar á Kálfafelli í Fljótshverfí,
en kona Jóns, móðir Þórunnar var Guðný
Jónsdóttir prófasts Steingrímssonar. Þórunn
var f. 1784, á Ytri-Lyngum í Meðallandi.
Brynjólfur drukknaði 1831, og Þórunn býr
ekkja með uppkomnum bömum sínum í
Hlíð árið 1835, en kom eftir það til dóttur
sinnar og tengdasonar í Hnefdsdal og var
hjá þeim þar til hún dó hinn 24. mars 1863,
79 ára. Þau Jómnn og Guðmundur vom
bamlaus eins og áður segir, en ólu upp
fósturbörn sem kom sér vel á þessum tíma.
Jórunn lést í Hnefilsdal 27. nóvember 1884,
76 ára, en Guðmundur lést 28. janúar 1893,
75 ára.
Sigmundur M. Long getur um er Sölvi
Helgason kom eitt sinn í Hnefilsdal og þáði
góðan beina hjá Jómnni húsfreyju. Þóttist
hann þá hafa liti að selja, þar á meðal
rauðan, í glasi. Vildi hann borga fyrir sig
eins og fínn maður og fékk húsfreyju glas,
og sagði að í því væri hárauður litur, nóg til
að lita eitt pund af hvítri ull. Jómnn kvaðst
ekki vera vön að selja greiða (þ.e. mat og
gistingu) en tók samt við glasinu (hefur
máske langað til að eignast rautt band), og
fór fram í eldhús og setti pott á hlóðir og þar
í litinn og ullarpundið. En hvernig sem hún
sauð, var ullin sem næst jafnhvít eftir sem
áður, og sannfærðist hún um að þetta var
enginn litur. Fór hún þá inn í baðstofu þar
sem Sölvi var hinn rólegasti, og segir við
hann, að eins og hún hafi sagt honum sé hún
ekki vön að selja beina, hvorki honum né
öðmm, en ástæðulaust væri fyrir hann að
beita lygum og svikum eins og hann hefði
gjört með litinn í glasinu, þess háttar menn
vilji hún helst ekki hýsa, og væri best að
130