Luxus - 01.04.1986, Blaðsíða 11

LUXUS
Fólk er auðvitað misjafnlega
feimið, en fleirum en Sigurði finnst
alveg nóg um að vera innan um
rnargt fólk, hvað þá að eiga að tjá
sig eitthvað sérstaklega frammi fyr-
•r því.
Því fólki sem þannig er ástatt
fyrir skortir félagslega færni og
sjálfstraust til að geta bryddað upp
a samræðum, borið upp fyrir-
spumir o.s.frv. Þar af leiðandi þykir
því mikið til þeirra koma sem alltaf
virðast líða svo vel í návist annarra,
geta bryddað upp á samræðum
við bláókunnugt fólk, líkt og um
gamla vini væri að ræða.
Þú getur breytt
þér verulega
Fólk með sjálfsöryggi nýtur þess
nefnilega nær alltaf að blanda geði
við aðra. Það er glatt og félagslynt
°g tengsl þess við aðra eru trygg-
ari. Sé þannig ástatt fyrir þér að
þér finnist þú utanveltu í sam-
kvæmum eða annað í þeim dúr,
hefurðu örugglega hugsað út í
það hvernig hitt er hægt, en jafnóð-
um gleymirðu því, þú ert jú bara
feiminn að eðlisfari og lætur þar
við sitja. Eins er víst að þú hafir
sjálfur límt á þig merkimiða hins
lága sjálfsmats.
En sannleikurinn er sá, að þú
getur breytt þér verulega ef þú trúir
því sjálfur að það takist. Það gerist
með því að breyta hugarfari og
beita ákveðinni tækni sem felst í
því að hugsa jákvætt og gera
sérstaklega í því að tala við ókunn-
uga. Hafðu háar hugmyndir um
sjálfan þig og settu markið hátt
Um leið og þú hefur hæfilegan
skammt af sjálfsáliti og berð virð-
ingu fyrir sjálfum þér, munu miklu
fleiri hafa áhuga á þér og þínum
skoðunum. Bægðu öllum feimnis-
tilfinningum frá. Hugsaðu þannig:
„Ég þarf ekkert að vera feiminn."
Þú getur átt erfitt með að fylgjast
með samræðum vegna þess að
þú ert með allan hugann við sjálfan
þig. Akveddu að slappa af.
Reyndu af fremsta megni að ná
sambandi við fólk, hvar sem er og
hvenær sem er. Smávægilegustu
hlutir geta hjálpað mikið, t.d. að
segja eitthvað hversdagslegt við
manneskjuna fyrir framan þig í
biðröðinni úti í búð eða afgreiðslu-
manninn. Þegar þú finnur hve já-
kvæð viðbrögð þú færð frá við-
komandi, muntu verða ánægðari
með þig. Gerðu í þessu í nokkurn
tíma og fljótt flnnurðu hve sjálfs-
traust þitt hefur aukist.
Mannamót munu ekki
valda þér óþægindum
Brátt munu mannamót ekki
valda þér óþægindum, því þar
hefurðu sama háttinn á. Ef þú
hefur ekkert sérstakt að segja við
viðkomandi, talaðu þá um hvers-
dagslega atburði líðandi stundar.
Sýndu þeim er þú færir þig á tal
við mikinn áhuga og talaðu frekar
um þá heldur en sjálfan þig. Hvað
þeim finnist um eitthvað, hvað þeir
geri o.s.frv.
Að horfa beint í augu þess sem
þú talar við er áhrifamikið atriði.
Það gefur til kynna að þú haflr
áhuga á að ræða við mannes-
kjuna, en sértu sífellt að líta eitt-
hvert annað á meðan á samtali
ykkar stendur, er eins og þú sért
að leita að einhverjum sem
skemmtilegra væri að ræða við.
Þessi ráð sem nefnd hafa verið
munu reynst ótrúlega gagnleg. Þú
munt eiga auðveldara með að
umgangast fólk og þar með hef-
urðu aukið félagslega færni þína,
sem er mikið atriði er þú kemur á
settlegri samkomur þar sem þú
vilt taka þátt í umræðunni.
Er þú hefur yfirstigið mestu
feimnina og öðlast öryggi í því að
tjá þig, líður þér eins og annarri
manneskju. Strax þegar fyrsti ísinn
er brotinn verður sóknin léttari.
íþrótt Óðins:
Mælskulistin
Eins og áður segir hafa feimn-
ustu einstaklingar orðið afburða-
fólk í þessari íþrótt Óðins,
mælskulistinni. Mörgum, sem þó
þjást ekkert sérstaklega af feimni,
vex það í augum að eiga að flytja
ræðu, og staðhæfa að þeir geti
það alls ekki; hugsunin fari öll úr
sambandi, - þeir verði stjarfir af
hræðslu við tilhugsunina eina.
Þegar á reynir stenst þessi fullyrð-
ing sjaldnast. Að vísu telst fyrsta
ræðan jafnan erfiðust og því er
mikilvægt fýrir byrjandann að hon-
um takist sæmilega upp í fyrstu
tilraun. Það eykur sjálfstraustið og
hjálpar honum yfir erfiðasta
hjallann. Því þarf að hafa í huga
að aðalundirstaða hverrar ræðu er
þekking viðkomandi aðila á ræðu-
efninu.
Enginn á að halda ræðu einung-
is til að halda ræðu, heldur vegna
þess að hann trúir að innlegg sitt
sé þess virði.
Við flutning ræðu er mikilvægt
að efni ræðunnar komist til skila,
að áheyrendur heyri vel til ræðu-
manns og hann nái athygli þeirra.
I byrjun skal ávarpa fundarstjóra
og fundarmenn. Forseta og biskup
skal ávarpa sérstaklega séu þeir
viðstaddir, ef ráðherrar eða aðrir
slíkir þá „virðulegu gestir.“
Inngangur ræðunnar þjónar
þeim tilgangi að fá fólk til að
hlusta, því er mikilvægt að hann
byrji vel, t.d. með stuttri dæmisögu,
skopsögu, ljóðlínu eða málshætti,
slíkt vekur athygli. Eitt eða nokkur
snjallyrði, hvort sem er í upphafi
ræðu eða meginmáli, geta sperrt
upp eyru áheyrenda. Til þess að
auka orðaforða sinn og afla sér
sem mestrar leikni í meðferð
málsins er gott að lesa vandlega
aftur og aftur það besta í íslensk-
um bókmenntum að fornu og
nýju.
Þar má finna vel sagðar setning-
ar, spakmæli og orðskviði sem
hvenær sem er geta komið ræðu-
manni að haldi.
Það dónalegasta sem ræðu-
maður getur sagt í upphafi ræðu
er t.d.: „Eg ætlaði nú ekki að segja
neitt, en ...“ eða „Ég hef ekkert vit
á þessu þó...“ - engar afsakanir
í byrjun ræðu, takk fyrir.
Verið eðlileg
í ræðustólnum
1 ræðustól skaltu reyna að vera
eins eðlilegur og þér er unnt. Vertu
alveg afslappaður en þó ákveðinn
í framkomu og láttu ekki tauga-
óstyrk koma í Ijós með vandræða-
legu fálmi. Talaðu af hógværð en
ekki mikillæti. Mundu að andlits-
svipur og hreimurinn í málinu geta
verið áhrifameiri en orðin sjálf.
Reyndu að ná augnaráði sem
flestra áheyrenda og forðastu að
horfa í aðra átt á meðan þú flytur
ræðuna. Áhrifaríkt atriði er að
nefna nokkra hlustendur með
nafni t.d. „Eins og fram kom í máli
Páls hérna áðan, þá ...“ Það gefur
til kynna að þú hafir tekið vel eftir.
Frammíköll eru óþolandi meðan
á flutningi ræðu stendur. Aldrei
ætti að svara þeim nema maður
geti skvett framan í viðkomandi
þannig að hann ætti að þagna.
Fyrir óvana ræðumenn er heilla-
vænlegasta aðferðin við flutning
ræðunnar að hafa skrifuð aðal-
atriðin, t.d. á númeruð spjöld og
tala síðan eftir þeim. Slíkar ræður
eru oft mjög góðar hvað varðar
efnisskipan og flutning. Gott er þó
að hafa upphaf og endi ræðunnar
saminn orðrétt, en minnisatriðin
þar á milli.
Niðurlagið mikilvægt
Sá hluti ræðunnar sem áheyr-
endur muna best er niðurlagið.
Það er mikilvægasti hluti ræðunnar
og sker því oft úr um áhrif allrar
ræðunnar.
Niðurlagið getur verið með
margvíslegum hætti og þarf að
miðast við tilgang ræðunnar.
Ræðumaður skal ávallt Ijúka máli
sínu áður en áheyrendur óska
þess, og ekki fara í ræðustól nema
hann hafi ákveðið hvernig hann
ætlar að enda. Oft getur verið
áhrifamikið að enda ræðu á spurn-
ingu eða einhverju sláandi sem
kemur á óvart.
Að öðlast leikni í ræðumennsku
byggist eins og í flestu öðru fyrst
og fremst á þjálfun. Besta leiðin er
að nota sem flest tækifæri til að
taka til máls á fundum. Einnig er
hagnýtt að hlusta gaumgæfilega á
ræður annarra og gera sér grein
fýrir ræðuskipan þeirra og flutn-
ingi.
Hinar fimm grísku
grundvallarreglur
Við hæfi er að benda á hinar
fimm grísku grundvallarreglur í
ræðumennsku, en á meðal Forn-
Grikkja var ræðulistin einmitt mjög
í hávegum höfð:
1. regla: Til þess að ná tökum
á áheyrendum verður ræðumaður
að vera einlægur.
2. regla: Sá nær mestum áhrif-
um sem flytur mál sitt eðlilega.
3. regla: Áhrif ræðunnar miðast
við að ná tökum.
4. regla: Tilgangurinn með
ræðuflutningi er að ná jákvæðri
athygli.
5. regla: Áhrifamikill ræðuflutn-
ingur byggist á frjálslegu fasi.
Þá er bara að hefjast handa við
að „beita tækninni" til að vinna
bug á óþarfa feimni og ná sjálfs-
trausti og leggja rækt við þjálfun
ýmissa hæfileika sem hjálpa þér
við að geta beitt af myndarskap
tálgáfu þinni sem hverjum einasta
manni er svo nauðsynlegt Og
gullin regla: Vertu stuttorður. Það
er sama hversu athyglisvert atriði
þú ert að draga fram í ræðu þinni,
ef þú gerist langorður ferð þú
óðfluga að glata athygli áheyrenda.
Það hefur verið orðað þannig, að
rétt sé að byrja að koma sér að
niðurlagsorðum ráeðunnar strax
að inngangsorðum loknum. Þó
þú sért frummælandi á fundi
þarftu að vera stuttorður. Þá gefst
þér líka væntanlega rýmri tími til
að svara fyrirspurnum og þá ein-
mitt um þau atriði sem fundar-
menn vilja fá þig til að útskýra.
Loks má geta bóka sem komið
hafa út í íslenskri þýðingu, sem
mjög lærdómsríkt er að lesa:
„Feimni," „Elskaðu sjálfan þig“ og
„Vertu þú sjálfur." Þær eru hver
annarri betri. Einnig má benda
þeim sem hafa áhuga á að þjálfa
sig í ræðumennsku sem fýrst á að
sífellt eru félagasamtök með
námskeið í þessum fræðum og
hafa veitt mörgum gífurlegan
stuðning. Má þar t.d. benda á JC,
Málfreyjur og Dale Carnegie. Eins
er aðdáunarvert hve farið er að
gefa góðan gaum að ræðu-
mennsku og framsögn í skólum
landsins. Jafnvel á dagvistunar-
stofnunum. □
• Oftast eru það mœlskustu þingmennirnir
sem segjast hata þjáðst af feimni, en eftir að
þeir hafi náð að brjóta ísinn hafi þeir ekki
getað þagnað.
• Þessi ráð munu reynast ótrúlega gagnleg.
Þú munteiga auðveldara með að umgangast
fólk og þar með hefur þú aukið félagslega
fœrni þína ,..
LÚXUS 11