Saga - 2013, Side 193

Þetta var tími átaka um inngöngutakmarkanir hérlendis sem erlendis og
í þessum hluta ritsins kemur fram hvernig nemendum í læknadeild tókst
um tíma að koma í veg fyrir fjöldatakmarkanir í deildina (bls. 487–500). Hér
sakna ég þess að umfjöllunin sé sett í alþjóðlegt samhengi, því eins og
alkunna er hafa aðgangstakmarkanir að háskólum hér á landi verið mun
minni en víðast hvar annars staðar. Sú bylgja fjöldatakmarkana sem gekk
yfir á Vesturlöndum á sjöunda áratugnum virðist þannig ekki hafa náð til
Íslands. Athyglisvert hefði verið að sjá umfjöllun um það hversu miklu
staða Gylfa Þ. Gíslasonar í menntamálaráðuneytinu réð um þetta atriði og
hvort rannsóknarnefndin um háskólastarf, sem leidd var af Jónasi Haralz á
síðari hluta sjöunda áratugarins (sjá bls. 365–371), skapaði fordæmi.
Það tímabil sem hér er til umræðu var tími mikilla breytinga á háskól-
anum og höfundur hefur vafalítið oft staðið frammi fyrir talsverðum vanda
þegar ákveða átti hvaða þætti bæri að leggja áherslu á umfram aðra. Fjöl -
mörg ný námsvið og nýjar námsgreinar komu til sögunnar og ljóst er að
talsverð slagsíða er í ritinu þar sem fjallað er um einstök fræðasvið; félags-
vísindum eru t.a.m. gerð talsvert góð skil en náttúruvísindum afar lítil.
Kvennafræðin geta varla talist hafa skipað veigamikinn sess í starfi
háskólans á því tímaskeiði sem annar hluti bókarinnar nær til. Þetta
fræðasvið fær þó sýnu mesta umfjöllun og er helgaður heill kafli í þessum
hluta ritsins (bls. 426–444). Sigríði tekst vel að fella umfjöllun um tilkomu
og vöxt kynja fræða inn í umfjöllun um kvennabaráttu 7. og 8. áratugarins
almennt sem og kynja pólitík háskólans sem birtist m.a. í stöðuveitingum
(sem augljóslega voru á forsendum karlaveldisins), stúdentapólitík og svo
tilurð kvenna fræðanna á níunda áratugnum. Hún sýnir hvernig hin
alþjóðlega kvennahreyfing og hin róttæka námsmannahreyfing birtust í
íslensku samhengi.
En þótt Sigríður geri þeim alþjóðlegu og innlendu viðburðum tímabils-
ins góð skil í öðrum hluta bókarinnar finnst mér stundum vanta á að hún
líti nægilega vel inn fyrir veggi háskólans. Stundum fær maður jafnvel á til-
finninguna að sjálft afmælisbarnið verði svolítið útundan. Þannig fá aðal-
persónur sögunnar — nemendur og kennarar — mun meira rými í hinum
tveimur hlutum ritsins.
Þriðji hlutinn, eftir Magnús Guðmundsson, nær til tímabilsins frá 1990
til 2011. Hafi háskólinn sjálfur fengið of lítið rými í öðrum hluta ritsins
verður það ekki sagt um þennan þriðja hluta. Lítið er litið út fyrir háskólann
sjálfan, nema þar sem gerð er grein fyrir niðurstöðum skýrslna frá alþjóða -
stofnunum, og höfundur notar fáar aðrar heimildir en skjöl, skýrslur og
aðrar samtímaheimildir sem greina beinlínis frá starfi háskóla. Þessi hluti
ritsins kemst þannig næst því að vera hefðbundin stofnanasaga, en er vand -
aður sem slíkur. Ljóst er að höfundur þekkir vel þær heimildir sem hann
notar, enda var Magnús lengst af skjalavörður háskólans allt það tímabil
sem hér um ræðir.
ritdómar 191
Saga vor 2013 NOTA_Saga haust 2004 - NOTA 8.5.2013 12:23 Page 191