Strandapósturinn - 01.06.2016, Side 13

11
einfarinn Sverrir Valdimarsson. Frægðarsól Hólms reis upp úr
1920 en þá bjó þar Bjarni Runólfsson sem var fæddur 1891 og
var föðurbróðir Sverris. Bjarni varð snemma afburðahagleiks-
maður og mjög útsjónarsamur. Hann byggði virkjanir fyrir
bændur í öllum sýslum landsins. Túrbínurnar smíðaði Bjarni í
smiðju sem hann byggði á Hólmi. Smiðjan var búin verkfær-
um sem að mestum hluta komu frá strönduðum skipum en
Skaftfellingar töluðu gjarnan um „góð strönd“ ef með fylgdu
hlutir sem að gagni komu. Efnið í túrbínurnar, þ.e. járnið,
sótti Bjarni einnig í skipsströndin. Bjarni andaðist langt um
aldur fram árið 1938, aðeins 47 ára gamall, en þá hafði hann
lokið við smíði 116 virkjana um allt land. Eftir lát Bjarna skap-
aðist mikið tómarúm á Hólmi og jafnvel víðar. Að sjálfsögðu
höfðu ýmsir sveitungar Bjarna unnið með honum þannig að
þekkingin á byggingu virkjana var áfram til staðar og urðu
sumir samverkamenn hans þekktir um allt land. Meðal virkj-
ana sem Bjarni byggði voru þrjár í Strandasýslu, þ.e. á Ósi í
Steingrímsfirði, Þambárvöllum og í Grænumýrartungu. Eftir
miklar vangaveltur um framtíð Hólms meðal heimamanna og
ýmissa ráðamanna landsins varð niðurstaðan sú að ekkja
Bjarna, Valgerður Helgadóttir, gaf Búnaðarfélagi Íslands
jörðina. Bróðir Bjarna, Valdimar Runólfsson, byggingameist-
ari í Reykjavík, var ráðinn til að stýra skólahaldi ásamt búinu.
Frá árinu 1945 til ársins 1963 var rekinn smíðaskóli að Hólmi
og þar gátu allt að sjö nemendur, víðs vegar að af landinu,
stundað nám samtímis. Öll mannvirki ásamt tækjakosti standa
enn nánast í sömu skorðum og skilið var við þau fyrir rúmum
50 árum en tímans tönn hefur sett töluvert mark sitt á staðinn
í heild.
Að lokinni skoðunarferð að Hólmi var ákveðið að fá sér síðdeg-
iskaffi og meðlæti á Önnukaffi undir Eyjafjöllum sem er
bændagisting með ágætis veitingaaðstöðu. Til Reykjavíkur komu
ferðafélagar síðan um kl. 17 og þar með var Kór Átthagafélags
Strandamanna kominn í sumarleyfi.
Æfingar haustsins hófust 13. september og nú var megin-
áherslan á að æfa nokkur lög sem höfðu verið valin með það í
huga að gefa þau út á geisladisk. Upptakan fór síðan fram laugar-