Bændablaðið - 09.06.2022, Síða 36

36 Bændablaðið | Fimmtudagur 9. júní 2022
Um mánaðamótin maí-júní tók
norður-evrópska afurðafélagið
Arla Foods í notkun nýja viðbót
við afurðastöð sína í Pronsfeld í
Þýskalandi.
Um er að ræða langstærstu
einstöku fjárfestingu félagsins sem
er í eigu kúabænda í sjö löndum
í norðurhluta Evrópu.
Um var að ræða nýja
vinnslustöð sem er
sérhæfð í mjólkur-
duftsframleiðslu
en alls nam
þessi eina fjár-
festing Arla
Foods tuttugu
og einum milljarði
íslenskra króna.
Skýringin á þessari miklu
fjárfestingu felst í mikilli eftirspurn
eftir næringarríku mjólkurdufti
og til að mæta stöðugt vaxandi
eftirspurn var ákveðið að stækka
afurðastöðina í Pronsfeld. Þar var
fyrir gríðarlega stór vinnslustöð sem
var þó mest sérhæfð í framleiðslu
á geymsluþolinni mjólk og öðrum
geymsluþolnum mjólkurvörum og
nam afkastageta stöðvarinnar fyrir
stækkunina 1,5 milljörðum lítra.
Eftir stækkunina mun félagið vinna
úr 2,2 milljörðum lítra á ári, eða um
6 milljón lítrum á degi hverjum allt
árið um kring.
Alls mun nýja þurrkstöðin, sem
m.a. telur 51 metra háan þurrkturn,
geta framleitt um 90 þúsund tonn
af mjólkurdufti á ári, sem verður
sent út til þeirra 70 markaða
sem félagið selur vörur
sínar á í dag. Við
framleiðsluna í
Pronsfeld í heild
starfa nú um
eitt þúsund
manns og nær
afurðastöðin í
dag yfir um 55
hektara landsvæði.
Eftir þessa stækkun
er afurðastöðin í Pronsfeld
ein sú stærsta í heimi og mun styðja
enn frekar við uppbyggingu og
vöxt félagsins en reiknað er með
að umsvif félagsins muni aukast
um 5-7% á þessu ári. Það eru
einna helst markaðir félagsins í
Mið-Austurlöndum, Vestur-Afríku
og Suðaustur-Asíu, sem eru með
mesta eftirspurn eftir ódýrum og
næringarríkum mjólkurvörum, sem
eru að bera upp þennan mikla vöxt
félagsins. /SNS
UTAN ÚR HEIMI
llla lyktandi, gríðarlegt magn
eitraðrar froðu hrjáði í vor íbúa
sveitarfélagsins Mosquera sem
staðsett er tæpa 20 km fyrir utan
höfuðborgina Bógóta í Kólumbíu.
Froðan kemur úr ánni Bojacá, í
Los Puentes hverfi borgarinnar og
er talin myndast vegna losunar frá
iðnaðarsvæði.
Íbúar fullyrða þó að auk
ríkisrekinnar verksmiðju sem losar
úrgang sinn í ána hafi yfirvöld sett upp
rör fyrir nokkrum árum sem tæmir
frárennslisvatn í ána Bojacá og að frá
þeirri stundu hafi straumurinn farið
að mengast. Opinbera útgáfan er þó
önnur. Umhverfisráðherra staðfestir
að frá í fyrra hafi skólphreinsistöð
Mosquera verið í fullum rekstri og
að þessi verksmiðja losi úrgang sinn
í Subachoque ána, sem er í innan við
kílómetra fjarlægð frá ánni Bojacá.
Rigningar auka froðumyndun
Miklar rigningar juku á vandann
þetta árið og jafnframt því að froðan
þeki nærliggjandi umhverfi vegna
þess hve hún fýkur auðveldlega
um og yfir bakka árinnar, kenna
heimamenn menguninni um
öndunarerfiðleika íbúa á svæðinu
og kláða ef froðan kemst í návígi
við húð. Veggir húsa sem hafa verið
huldir froðu eru slímugir og er lyktin
svo stæk að hún yfirtekur allt. Íbúar
telja að yfirvöld geri sér ekki grein
fyrir alvarleika málsins og minna á
ákall sitt um hjálp árið 2016 þegar
mengunar- og froðumagn árinnar var
jafnvel enn verra
Hreinsun árinnar
Nú nýverið tóku því bæði borgarstjórn
og umhverfisyfirvöld svæðisins
í taumana og unnu í samstarfi að
því að fjarlægja froðuskýin er farin
voru að fikra sig heldur langt inn í
byggðina.
Fyrstu tilraunir þeirra báru
reyndar engan árangur, en þær voru
m.a. að fá slökkviliðsmenn til að
þynna út froðuna með vatni.
Næst var ákveðið að fjarlægja
alveg plöntur er vaxa í og meðfram
ánni, en vegna þeirra komst sólarljós
lítt í ána og var því fátt um annað
lífríki. Með þessari aðgerð minnkaði
froðumyndunin til muna, auk
þess sem rennsli árinnar batnaði
allverulega.
Mögulegir sökudólgar ósáttir
Lýsti yfirmaður umhverfis-
yfirvalda furðu sinni á að ekki
hefði slíkt verið gert áður, því áður
hefðu ár verið hreinsaðar á þann
máta og með sömu útkomu og
hefur nú sett á fót teymi sem á að
fara yfir og rannsaka iðnaðarhverfi
og verksmiðjur í námunda við ána,
losun þeirra og umhverfisfótspor ef
einhver eru.
Einnig kom hann með tilgátur
þess efnis að íbúar í Los Puentes
hverfinu eigi einhverja sök á
froðumynduninni vegna þvottaefna
til heimilisnota, en nokkuð er um
að fólk geri stórþvotta sína í ánni.
Íbúar Mosquera eru ekki vel
sáttir við yfirlýsinguna og hikar
leiðtogi aðgerðaráðs samfélagsins
ekki við að verja þá 1.500 manns
sem búa í hverfi Los Puentes.
Hún hefur lýst því yfir að
mengunin komi annars staðar frá
enda gífurlegt magn – á meðan
íbúarnir glími við straum af
stöðugum froðuskýjum sem gætu
haft varanleg áhrif á samfélagið
vegna eituráhrifa sinna.
/SP
Umhverfismengun hefur mikil áhrif á samfélag innfæddra:
Froða tekur yfir hverfi Kólumbíu
Afurðastöð Arla í Pronsfeld í Þýskalandi mun verða ein sú stærsta í heiminum
eftir byggingu nýju vinnslustöðvarinnar.
Framleiðsla á mjólkurdufti:
Stærsta fjárfesting Arla frá upphafi
Hér má sjá hvernig froðan flýtur yfir bakka árinnar Bojacá og veldur skaða á nærliggjandi umhverfi.
Myndir / Myndband euronews.com
Bretlandseyjar:
Afstaða til erfðabreyttra
matvæla mýkist
Afstaða almennings á Bretlands-
eyjum gegn nýrri reglugerð sem
rýmkar heimildir til að rækta
erfðabreytt matvæli er ekki eins
afgerandi og fyrir.
Almennt virðist fólk ekki vera
eins mikið á móti ræktuninni og
áður. Skömmu fyrir síðustu
aldamót þótti hugmyndin um
erfðabreytt matvæli ganga
næst guðlasti og tilraunaakrar
með erfðabreyttu korni voru
eyðilagðir af andstæðingum
ræktunarinnar.
Fyrir skömmu var lögð
fyrir breska þingið tillaga
sem á að auðvelda tilraunir
með ræktun erfðabreyttra
matjurta og um leið ræktun
þeirra.
Rökin með tillögunni
eru meðal annarra þau að
með ræktun þeirra megi
auka uppskeru umtalsvert,
þol fyrir breytingum vegna
loftslagsbreytinga, minnka
áburðargjöf og framleiða vítamínbætt
og hollari matjurtir.
Aðstandendur tillögunnar segja að sem
betur fer hafi almenningur í dag betri skilning
á kostum erfðatækninnar og hvað hún getur
áorkað mannkyninu til góðs. /VH
Ný erfðabreytt afbrigði
tómata innihalda D-vítamín.