Læknablaðið - 01.06.2022, Blaðsíða 26

294 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
R A N N S Ó K N
Tafla IV. Upplýsingar um þjónustuþega eftir því hvort þeir voru í vinnu eða námi án framfærslu af örorku við útskrift eða ekki.
Í vinnu eða námi við útskrift og fá ekki örorkubætur
Já (n=43) Nei (n=101) p-gildi
Tímalengd endurhæfingar á Laugarásnum Meðaltal (staðalfrávik) Meðaltal (staðalfrávik)
Fjöldi ára í endurhæfingu 2,52 (1,65) 3,46 (2,10) p<0,01a
Lýðfræðilegir þættir Fjöldi (%) Fjöldi (%)
Aldur við útskrift 25,6 (3,77) 27,1 (3,66) p=0,02
Kyn (konur) 17 (39,5) 26 (25,7) p=0,15
Þjóðerni (Ísland) 39 (90,7) 98 (97,0) p=0,23
Hjúskapur (í sambandi) 15 (34,9) 15 (14,9) p=0,01
Búseta við útskrift
Sjálfstæð búseta 18 (41,9) 45 (44,6) p=0,83
Hjá fjölskyldu 24 (55,8) 30 (29,7) p<0,01
Sértækt búsetuúrræði 1 (2,3) 13 (12,9) p=0,06
Stúdentspróf 22 (51,2) 22 (21,8) p<0,01
Reynsla af fastri atvinnu 30 (69,8) 56 (55,4) p=0,14
Atvinnuþátttaka fyrir innritun 18 (41,9) 16 (15,8) p<0,01
Greiningar
Geðklofi (F20) 14 (32,6) 72 (71,3) p<0,01
Aðrir geðrofssjúkdómar (F12.5, F12.7, F21-F29) 18 (41,9) 20 (19,8) p=0,01
Ekki með geðrofssjúkdóm 11 (25,6) 9 (8,9) p=0,02
Með tvígreiningu (F10-F19 & F20-F29) 7 (16,3) 34 (33,7) p=0,06
Lyfjagjöf
Hefur einhvern tímann verið á clozapine 3 (7,0) 28 (27,7) p=0,01
Clozapine við útskrift 3 (7,0) 17 (16,8) p=0,19
Forðalyf við útskrift 5 (11,6) 37 (36,6) p< 0,01
Vímuefnaneysla
Saga um fíkniheilkenni af völdum kannabisefna 13 (30,2) 48 (47,5) p=0,08
Saga um kannabisneyslu 20 (46,5) 75 (74,3) p<0,01
Með neyslugreiningu við útskrift (F10-F19) 9 (20,9) 35 (34,7) p=0,15
Náms- og starfsendurhæfing á Laugarásnum
Atvinnuþátttaka meðan á endurhæfingu stóð 38 (88,4) 51 (50,5) p<0,01
Nám meðan á endurhæfingu stóð 26 (60,5) 40 (39,6) p=0,03
IPS-náms- og starfsendurhæfing 24 (55,8) 43 (42,6) p=0,20
Líkamsþyngdarstuðull
BMI við útskrift – meðaltal (staðalfrávik) 29,01 (7,26) 29,95 (6,88) p=0,55a
Offita við útskrift (BMI >30 kg/m2) Fjöldi (%) 10 (23,3) 32 (31,7) p=0,59
Marktækni miðast við p<0,05 og eru marktækar niðurstöður feitletraðar.
Breytur eru bornar saman með kí-kvaðrat prófi nema annað sé tekið fram. aT-próf.
sókn á þjónustuþegum snemmíhlutunarúrræðis 37,8%22. Í kanad-
ískri rannsókn á ungu fólki í fyrsta geðrofi var hlutfall þeirra sem
höfðu sögu um einhverja kannabisneyslu, tæp 60% af 183 manna
rannsóknarúrtaki, sem er nokkuð nærri hlutfallinu í þessari rann-
sókn.23
Há tíðni ADHD og greininga raskana á einhverfurófi í rann-
sóknarúrtakinu vakti athygli en þekkt er að ákveðnar genastökk-
breytingar geti verið sameiginlegar meðal ADHD, geðklofa og
einhverfurófsraskana.24 Í Svíþjóð var algengi ADHD 8,1% og ein-
hverfurófsraskana 5% meðal 16-25 ára einstaklinga sem voru inn-
lagðir á geðdeildir vegna fyrsta geðrofs árin 2007-2011.24 Algengi
einhverfurófsgreininga meðal íslenskra barna var 1,2% árið 2013.
Algengið var hærra meðal drengja (1,7%) en stúlkna (0,6%).25 Af
þessu að dæma var algengi einhverfu í rannsóknarúrtaki þessarar
rannsóknar nær 10 sinnum hærra meðal karlkyns þjónustuþega
en karla í almennu þýði. Þó virtist kynjamismunur einhverfurófs-
greininga á Laugarásnum endurspegla vel muninn í íslensku þýði
almennt. Algengi ADHD í þessari rannsókn var 20,1%, mun hærra