Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2008, Blaðsíða 46

46 - Sjóm­annablaðið Víkingur­
afla sér þessara réttinda. Skortur er á þjálfunarskiprúmum fyrir
þá sem vilja gerast yfirmenn á skipum og er þar helst bent
á áhugaleysi útgerða í að skapa þjálfunarskiprúm á skipum
sínum. Það væri fróðlegt að vita hversu mörg þjálfunarskip-
rúm íslensku kaupskipaútgerðirnar bjóða skipstjórnarnem-
um upp á. Séu engin slík í boði þá er þetta mjög einfalt mál.
Kaupskipasjómennska með Íslendingum líður undir lok á innan
við 20 árum og við taka miklu dýrari sjómenn en til þessa hafa
siglt skipunum „okkar.“ Þar fer þá sú þekking úr landi enda
virðist lítill áhugi á því að efla kaupskipaútgerð okkar á ný.
Öryggisátak
Skipafélagið MOL hefur blásið í herlúðrana gagnvart slysum
og sett markmiðið að auka öryggi starfsmanna sinna og skipa.
Á árinu 2006 urðu fjögur alvarleg slys hjá skipafélaginu og var
stefnt á að starfsmenn lærðu af atvikum þessa árs. Tveir mánuð-
ir voru tileinkaðir öryggismálum þar sem allir starfsmenn tóku
virkan þátt í verkefninu. Yfirstjórnendur heimsóttu skip útgerð-
arinnar, fræddu menn og skiptust á skoðunum við skipverja um
hvað betur mætti fara. Svo mikil ánægja var með þetta framtak
að nú hefur verið ákveðið að hafa tveggja mánaða öryggisátak
tvisvar á ári hverju.
Skjóta fyrst
Á fundi sem haldinn var nýlega í London og fjallaði um sigl-
ingalög taldi Dr. Thomas Mensah fyrrum dómari að það væru
sanngjörn viðbrögð skipverja að skjóta sjóræningja. Ræddi
hann um að aðeins væru tveir möguleikar í stöðunni þegar
sjórán væri framið. Það væri að greiða lausnargjald eða skjóta
ræningjana. Það var skoðun Mensah að það væri alveg út í hött
að greiða lausnargjald en hugsanlega væri þriðji möguleikinn
til, nefnilega sá að handtaka þá. Sé það hins vegar ógjörningur
er aðeins eitt í stöðunni, að skjóta árásarmennina ef hægt sé
að gera það án þess að áhöfnin verði fyrir áföllum. Það er hans
skoðun að ef þetta yrði gert nógu oft þá bærust skilaboðin til
sjóræningjanna um að þeir ættu aðeins von á að verða drepnir
og þá myndi ástandið batna eitthvað.
Áhöfninni á Faina höfð til sýnis fyrir bandaríska herskipið sem krafðist
þess til að fá vissu um að þeir væru heilir á húfi.
Sjórán
Ekki er hægt að sleppa umfjöllun um mesta vágest sem herj-
ar nú á kaupskipasjómenn en það eru sjóránin. Nýverið hafa
loksins hérlendir fjölmiðlar fengið meiri áhuga á þessu máli því
sjórán eru ekkert ný að nálinni. Árið 1997 voru sem dæmi til-
kynntar 247 árásir á skip um allan heim. Það sem reyndar hefur
verið að breytast í seinni tíð er að fleiri sjómenn eru drepnir í
sjóránum sem og að ræningjarnir halda skipunum mun lengur
í gíslingu. Þann 25. september s.l. bárust fréttir af úkranísku
ekjuskipi, Faina, sem rænt var í Adenflóa. Um borð í skipið
komust 50 sjóræningjar sem yfirbuguðu 22 manna áhöfn þess
sem að mestu leyti var skipuð Úkraínumönnum, en einnig
voru þrír Rússar og einn Letti í áhöfninni. Þá er 14 ára drengur
einnig um borð. Skipið var meðal annars lestað vopnum og her-
gögnum þar meðtöldum 33 rússneskum skriðdrekum. Fóru sjó-
ræningjarnir fram á 35 milljón dollara lausnargjald ella myndu
þeir sprengja skip, áhöfn og sjálfa sig í loft upp. Er það almennt
mat manna að sjóræningjarnir hafi gert mestu mistök sem hægt
var að gera með því að ræna Faina þar sem hernaðarveldi Nato
og Evrópusambandsins sendu þegar fjölda herskipa inn á svæð-
ið. Tvö bandarísk herskip héldu þegar að Faina og hafa þau
síðan veitt skipinu eftirför. Þremur dögum eftir ránið lést skip-
stjóri skipsins af völdum hjartaáfalls og þá var þess krafist að
sjóræningjarnir sýndu skipverjana til að hægt væri að sjá hvort
heilsu þeirra væri ógnað. Þegar þetta er skrifað í lok nóvember
hefur lítið orðið ágengt í að frelsa skip og áhöfn en lausnargjald-
ið hefur lækkað í hverri viku og mun nú vera komið niður í 5
milljón dollara. Fleiri herskip bættust í hóp þeirra sem eru að
vakta Faina en sem stendur hringsóla sex bandarísk herskip og
rússnesk freigáta umhverfis skipið.
Klettháls 15 - 110 Reykjavík
Sími: 588 8881 - Fax: 588 8944
Heimasíða: jonbergsson.is - E-mail: orn@jonbergsson.is