Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1941, Page 20

Norræn jól
Hvort tveggja gerði skammdegisnóttina að ægilegri höfuðskepnu og
manninn minni en strá.
Jólablót forfeðra vorra voru seiðgaldur gegn óvættum myrkranna,
hróp út í dularfulla tilveruna á liðsemd þess ókunna valds, sem stýrir
skipan heimsins og markar takmörk myrkurs og ljóss. Blótin voru tækni
fyrri tíma. Jólablótin skyldu þoka sólunni til norðurs á ný. Þau voru og
ráðstafanir forfeðranna til þess að ár og friður skyldi færast yfir bjrggðirnar.
í fyllingu tímans barst hingað norður boðskapurinn um Ijóskonung-
inn, sem fæddist í fjárhúsinu og sigraði á krossinum. Særingar jólablót-
anna þögnuðu, glæður sólhvarfaeldanna fölskvuðust. Það skein Ijós í
myrkrinu. Maðurinn kraup við jötuna og fann sigurorð ljóssins skráð í
augum hins helga barns. Hann horfði á krossinn og sá í baksýn hans það
myrkur, sem yfirsté allt hugboð. En það var á flótta. Það var sigrað.
Sjálfur Skaparinn hafði talað og orðið varð hold og bjó með oss. Hið veika
líf í jötunni var í sérstökum skilningi líf af Guðs lífi og lífið var Ijós mann-
anna. Hinn norræni maður fann, að hér var svarið við þrá hans. Ef hann
gengi þessu lífi á hönd, ef hann gengi í þjónustu þessa ljóss gegn myrkr-
inu, þá yrðu sólhvörf í tilveru hans, þá yrði ár og friður, blessun og gipía
í byggðum mannanna. En hitt fann hann líka, að myrkrið átti ítök í hon-
um sjálfum. Sterkur strengur í eðli hans var í duidu bandalagi við myrkrið.
Það var um hann sagt eins og alla aðra menn: Þeir elskuðu mvrkrið meir
en ljósið. Heiðindómur hvatanna var lífseigari en blótsiðirnir. Fjölkyngi
feðranna megnaði ekki að snúa sólunni af braut sinni. En hefur ekki
fordæðuskapur nútímans myrkvað þessa jörð? Það er ekki bjart yfir Norður-
löndum á þessum jólum. Og þó er jólanótt bjartasta nafnið á norræna
tungu. Júnínóttin, miðsumarnóttin, á ekki líkt því eins bjartan hljóm, ekki
einu sinni neinn dagur ársins er sveipaður þvílíkri birtu í vitund vorri eins
og þessi eina skammdegisnótt. Hvorki særingar horfinna daga né glys vorra
daga veldur þessu, heldur sá, seni sólina skóp og er faðir ljósanna. Hann
hefur boðað oss frið. Geisli dýrðar hans hefur brotizt í gegnum myrkrið og*
rofið það. Vér höfum numið staðar í skini geislans á helgri nótt og gleymt
honum síðan. Jólanóttin er einstæð. Hennar birta er hverfult skin vegna þess
að boðskapur hennar hefur aðeins verið tilbreyting daganna en ekki mót
þeirra. Vér lútum jólabarninu og játum, að oss sé frelsari fæddur, ljós-
18