Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1986, Blaðsíða 39

knattspyrnu. Með tárin í augunum
gengum við svo til náða.
Næsti dagur okkar í Rovaniemi
byrjaði á fyrirlestri Osten Groth rit-
höfundar og fulltrúa Norræna félags-
ins í Norrbotten í Svíþjóð. Fjallaði
hann um menningarlíf og atvinnu-
hætti á Norðurkollu og þó einkum um
samstarf og samskipti fólks, sem mjög
oft ganga þvert á hefðbundin landa-
mæri. Ennfremur sagði hann okkur
frá Rovaniemi, höfuðstað fmnska
Lapplands, og greindi frá því mark-
verðasta á leiðinni sem við áttum fyrir
höndum.
Eftir hádegi var farið með okkur í
skoðunarferð um bæinn. Séð úr lofti
er skipulag Rovaniemi eins og
hreindýrshorn og cr það teiknað af
hinum kunna arkitekt Alvar Alto.
Byggja þurfti Rovaniemi upp frá
grunni eftir síðari heimsstyrjöldina,
cn Þjóðverjar lögðu hana í rúst haust-
ið 1944. Menjar stríðsins má sjá víða,
m.a. í mjög snyrtilegum kirkjugarði
við bæjarkirkjuna. Borgin er miðstöð
verslunar og ýmiss konar þjónustu og
hcfur ferðaþjónusta m.a. farið mjög
vaxandi á síðustu árum. Rovaniemi er
einnig miðstöð mennta og þar er boð-
ið upp á ýmiss konar nám á fram-
halds- og háskólastigi. A fjallinu
Ounasvaara í bænum er að finna mið-
stöð íþróttaiðkana.
f Rovaniemi er hús sem minnir
mjög á Norræna húsið, en þó er það
mun stærra. Er þetta „Lappia“-húsið
teiknað af Alvar Alto. í húsinu er
bókasafn, leikhús, tónlistarskóli og
safn sem meðal annars hefur að
geyma sýnishorn úr menningu Sama.
í Lappia-húsinu fengum við að sjá
stutta kvikmynd um líf Sama og þar
gat einnig að líta líkan af bænum fyrir
og eftir stríð. Síðari hluti dagsins var
frjáls og var hann notaður í búðaráp
og sólbað.
Um kvöldið var ekið að norður-
heimskautsbaugnum, rétt norðan við
Rovaniemi. Árið 1950 var þar í skyndi
komið upp litlum kofa og skilti með
viðeigandi áletrun er von var á ekkju
Roosevelts Bandaríkjaforseta til
Lapplands, því að ákveðið var að á
þessum stað skyldi móttökuathöfnin
fara fram. Síðan hefur staðurinn
byggst upp miðað við þarfir ferða-
manna, sem geta m.a. fengið þar sér-
stakan póststimpil á kortin sín, auk
þess sem seld eru skilríki með áletrun
um að kaupandinn hafi stigið yfir
heimskautsbauginn. Nýjasta bygg-
ingin þarna er hús jólasveinsins, en
hjá honum fást hinir fjölbreytilegustu
minjagripir.
Að lokinni athugun á skemmtana-
lífi bæjarins var haldið á hótelið og
þar sungið og spilað fram eftir nóttu
með dyggri aðstoð tveggja Finna.
Morguninn eftir var lagt snemma
af stað því að aka átti alla leið til Alta
í Noregi eða rúmlega 500 km langa
leið. Áð var í finnska bænum Kittilá
en næsti áfangastaður var Muonio.
Þar beið okkar Sixten Piippola með
aðra rútu því að hafa átti skipti.
Að lokinni nokkurri viðdvöl í Mu-
onio var ekið sem leið lá áfram norður
eftir Finnlandi í áttina að norsku
landamærunum. Eftir því sem norðar
dró urðu trén smávaxnari og þegar
yfir til Noregs kom varð vegurinn
brátt mjórri og krókóttari.
í Kautokcino hcimsóttum við silf-
urverkstæði Juhl’s og gat þar að líta
feiknin öll af fallegum silfurmunum,
en fjárhagurinn leyfði ekki mikla
vcrslun.
í Alta beið hópsins Tor Valle,
menntaskólakcnnari og formaður
Norræna félagsins þar. Gistingu feng-
um við í menntaskólanum. Bærinn
Alta er við botn Altafjarðar og eru
hafnarskilyrði þar góð. Atvinnulíf er
fjölbreytt og hefur bærinn lengi verið
verslunarmiðstöð. Ymsa skóla er
þarna einnig að frnna. Á þessu svæði
hafa fundist menjar eftir „Komsa-
menninguna“ svonefndu og hafa
fundist vísbendingar um mannabyggð
fyrir allt að 10.000 árum.
Vorið 1973 fundust fyrstu hellurist-
urnar við botn Altafjarðar og er fjöldi
þeirra nú orðinn milli 2500 og 3000.
Myndir þessar cru ristar í klappir frá
8—26,5 metra yfir sjávarmál og eru
þær taldar vera frá u.þ.b. 6200—2500
ára gamlar. Myndirnar á hellunum
sýna ýmiss konar dýr, s.s. fugla og
hreindýr, auk manna á veiðum. Einn-
ig má þar sjá skip prýdd hreindýrs-
hausum í stafni og minntu þessar
myndir óneitanlega á drekahausa vík-
ingaskipanna. Mjög athyglisvert var
að skoða þessar myndir, ekki hvað síst
breytingar á hlutfollum og teikning-
um eftir aldri ristnanna.
Daginn eftir var ckið frá Alta og var
feðinni heitið til Tromsö. Mikil nátt-
úrufegurð er á þessu svæð, en nokkru
spillti að veðurguðirnir sýndu ekki á
sér sparihliðina.
Á nokkrum stöðum á leiðinni höfðu
Samar slegið upp verslunartjöldum
við veginn og létu sumir freistast og
keyptu ýmsa hluti, s.s. sútuð
hreindýraskinn.
Norðurkollufarar; tvo þátttakendur vantar á myndina.