Heilbrigðisskýrslur - 08.12.1982, Side 34

Sigarettureykingamenn voru 35% af öllum hópnum og reyktu þeir að
meðaltali 14 sigarettur á dag. Flestir þeirra höfðu byrjar reyk-
ingar fyrir tvitugsaldur. Könnunin staðfesti niðurstöður Hjarta-
verndar um aó sigarettureykingar séu orðnar hlutfallslega algengari
meðal kvenna en karla (40% á móti 29%).
Athyglisvert er að stór hluti aðspurðra var þvi fylgjandi að tak-
marka reykingar á almannafæri, svo sem i almenningsfarartækjum,
84%, opinberum stöðum, 73%, og vinnustöðum, 57%.
Tæplega fjórðungur aðspurðra hafði hætt að reykja og 29% höfðu
aldrei reykt. Aðeins fimrnti hver reykingamaður hafði aldrei reynt
að hætta (27) .
3.3. KOSTNAÐUR ÞJÖÐFfiLAGSINS (12)
Ýmsir þeirra sem ræða um reykingar hér á landi hafa á orði aó þær
séu rikinu drjúgur tekjustofn, þaó er vegna álagningar á tóbaks-
vörur hjá Áfengis- og tóbaksverslun rikisins. En þegar tóbaksreikn-
ingur þjóðfélagsins er gerður upp kemur aftur á móti i ljós að
kostnaðurinn er naumast minni, ef ekki meiri en tekjurnar af
tóbakssölunni.
Af útreikningum sem Guðmundur Magnússon prófessor gerði, að til-
hlutan Samstarfsnefndar um reykingavarnir, er ljóst að kostnaður
þjóðfélagsins vegna reykinga landsmanna nemur nokkurn veginn sömu
upphæð og hreinar tekjur rikissjóðs af tóbakssölunni (þegar inn-
kaupsverð, sölulaun og annar kostnaður tóbakseinkasölunnar hefur
verið dreginn frá heildarsöluverðmæti). Guðmundur studdist við
ýmsa erlenda útreikninga og tók mið af aðstæðum hér á landi. Geta
má þess aó útreikningar bandariskra sérfræðinga á beinum og óbeinum
kostnaði þjóðarbúsins þar i landi vegna helstu reykingasjúkdóma
gætu bent til að hér á landi væri kostnaðartalan 70% hærri en
tekjurnar. Vió útreikninga Guðmundar var tekió tillit til tapaðra
vinnustunda vegna ótimabærra dauðsfalla og heilsuleysis og vegna
aukins reksturskostnaðar heilbrigðiskerfisins af þessum sökum. Inn
i dæmið er aftur á móti ekki reiknaður stofnkostnaður i heilbrigð-
iskerfinu, brunatjón af völdum reykinga og fleira sem haldgóðar
upplýsingar vantar um. Útgjöld einstaklinganna sjálfra vegna
tóbakskaupa eru að sjálfsögðu ekki tekin með i reikninginn.
Þessir útreikningar sýna að heildarkostnaður þjóðfélagsins vegna
afleiðinga reykinga er gífurlega mikill og meiri en menn hafa
almennt gert sér ljóst. Þjáningar og lýti sem hljótast af reykinga-
sjúkdómum verða aö sjálfsögðu ekki metin í peningum en mega ekki
gleymast þegar reynt er að gera sér grein fyrir þvi gjaldi sem
greitt er fyrir reykingarnar.
3.4. SJÚKDÖMAR AF VÖLDUM REYKINGA (48)
3.4.1. Lungnakrabbamein
Sýnt hefur verið fram á öruggt orsakasamband milli sigarettureyk-
inga og lungnakrabbameins. Gera má ráð fyrir, samkvæmt rannsóknum
sem gerðar hafa verið, að komast hefði mátt hjá 70-90% af öllum
dauösföllum vegna lungnakrabbameins ef enginn hefði reykt siga-
rettur. Hættan á lungnakrabbameini eykst með þeim tíma sem ein-
34