Borgfirðingabók - 01.12.2015, Síða 105

105
B O R G F I R Ð I N G A B Ó K 2015
nítjándu öld. Það má vera til marks um það að þegar Erlendur fermdist
í Reykholti voru börnin látin standa í röð eftir efnahag foreldra og
forsjármanna. Þannig voru þurfamannabörn sett bókstaflega skör lægra
en önnur börn. En Erlendur Gunnarsson lét ekki baslið smækka sig.
Snemma komu líka óvenjulegir hæfileikar hans í ljós.
Til átján ára aldurs var hann bundinn heimilinu á Hurðarbaki, en
um leið og hann gat keypti hann sér lausamennskubréf í þeirri von
að geta aflað meira en venjulegur vinnumaður. Þannig gæti hann líka
greitt með föður sínum og forðað honum frá sveit. Með útsjónarsemi
og frábærum verkum sínum tókst honum þetta, en rataði engu að síður
í nokkrar raunir.
Hann kvæntist fyrst árið 1881 Guðrúnu Björnsdóttur ættaðri úr
Húnaþingi og byrjaði búskap á hluta jarðarinnar Hurðarbaki. Næsta
vor dóu bæði kona hans og nýfætt barn úr mislingum sem herjuðu á
landsmenn af mikilli heift.3 Mun Erlendur þá hafa haft í huga að flytja
til Vesturheims, en fyrir fortölur vina féllst hann á að reyna áfram fyrir
sér á Íslandi.
Nokkru síðar birti til í lífi Erlendar er hann kynntist Andreu Jóhann-
esdóttur frá Akranesi og kvæntist henni árið1884 (eða 1885), en þau
hófu saman búskap á Sturlureykjum 1886.
Andrea var dóttir Jóhannesar Jónssonar og konu hans Valgerðar And-
résdóttur frá Akranesi en ættir hennar voru lengra fram austan undan
Eyjafjöllum.4
Þrátt fyrir lítil efni til að byrja með búnaðist þeim Erlendi og Andreu
fljótt vel og var sagt að þau hefðu unnast hugástum og sinnt verkum
sínum glöð og ánægð. Þetta eru áreiðanlega meira en innantóm orð, því
mjög víða í heimildum er einmitt getið um fagra heimilishætti.

Andrea þótti með afbrigðum fríð kona og fönguleg og stjórnaði heimili
sínu af rausn og skörungsskap. Hún fæddi 12 börn en 10 þeirra komust
á legg. Hún lést 26. júlí 1911 meðan yngstu systkinin voru enn á barns-
aldri.
Til þess var tekið hve efnileg Sturlureykjasystkin voru og hver sam-
hugur og eindrægni ríkti í svo fjölmennum hópi.
Erlendur var mikill bóndi og forystumaður um ræktun og breytti
3 Kristleifur á Stórakroppi 1946 II:203 (Úr Byggðum Borgarfjarðar). Byggðir Borgarfjarðar
IV:149.
4 Heimskringla 1956. 28. mars: – Ath. að misræmi er í heimildum um giftingarárið.