Verktækni - 2019, Síða 48

48

Mynd 4: Mánaðarleg meðalgeislun á láréttan flöt í Reykjavík á árunum 2008-2018 ásamt viðmiðunarári
skipt í beina og óbeina geislun. Gögn: Veðurstofa Íslands (2019)
Mælingar Veðurstofunnar (mynd 4) taka ekki tillit til snjóhulu vegna þess að mælitækið bræðir snjó af
sér jafnóðum. Að meðaltali má búast við að snjóhula liggi yfir lítið hallandi sólarpanelum helming allra
daga í desember til mars (tafla 3). Hægt er að fá sólarpanela sem bræða af sér snjó með utanaðkomandi
orku en ólíklegt er að slíkt borgi sig þar sem inngeislun sem tapast vegna snjóhulu er ekki mikil í
samhengi ársgeislunar.
Tafla 11: Hlutfall daga með snjóhulu innan hvers mánuðar á tímabilinu 1981-2010 (Jónsson, 2012).
Mánuður Jan Feb Mar Apr Maí Jún Júl Ágú Sept Okt Nóv Des
Meðalsnjóhula [%] 52 54 50 17 1 0 0 0 6 26 26 45

Mat á inngeislun á hallandi flöt
Magn beinnar geislunar ræðst af því hvernig flöturinn snýr m.t.t. stefnu geisla sólar. Óbein geislun ræðst
hins vegar einungis af halla flatar. Áhrif mismunandi halla frá láréttu  og stefnu sólarpanela voru metin
með hjálp jafna 9-13. Kjörhalli sólarpanela yfir vetur (okt-mars) var 67,5-90° en 0-45° á sumrin (mynd
5a). Ljóst er að 22,5° halli skilar mjög góðum niðurstöðum yfir sumarið og 67,5° halli yfir veturinn.
Uppsetning í suður skilar mestri inngeislun þar sem geislar sólar vara lengst í þá stefnu yfir árið (mynd
5b). Að snúa lóðréttum panel um 10°-20° í austur eða vestur hefur ekki ýkja mikil áhrif á heildargeislun.
Uppsetning í vesturátt gefur meiri inngeislun heldur en suðurátt yfir hásumarið. Austurátt sem nær
morgunsólinni gefur heldur minna en suður og vestur. Uppsetning í norður gefur minnsta orku og stafar
það af mjög takmarkaðri beinni sólarorku. Til að mynda er nær engin bein geislun á tímabilinu október-
mars þar sem sólin rís og sest áður en geislar hennar ná að lenda á yfirborðinu er snýr í norður. Mesta
beina geislunin fæst þegar yfirborðinu er hallað um 51° frá láréttu og mesta óbeina geislun þegar flötur
5
19
49
77
145
183
133
124
73
28
7
2
-
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
kW
h
/m
2
Óbein geislun 2008-2018 Bein geislun 2008-2018
Óbein geislun, viðmiðunarár Heildargeislun, viðmiðunarár