Tímarit lögfræðinga - 01.04.2017, Blaðsíða 101

99
svo alvarlegt að það hafi leitt af sér þá yfirvofandi ógn sem lýst er í
ákvæðinu. Í greinargerð segir:67
Samkvæmt 1. mgr. ákvæðisins er það gert að skilyrði að háttsemi sé endur-
tekin eða alvarleg svo hún verði refsiverð samkvæmt ákvæðinu. Með því að
háttsemi sé endurtekin er vísað til þess að hún hafi staðið yfir í lengri eða
skemmri tíma þannig að telja megi að viðvarandi ógnarástand hafi skapast. Þó
er ekki útilokað að einstakt brot geti fallið undir ákvæðið ef það nær tilteknu
alvarleikastigi. Minni háttar brot sem ekki ná því stigi gætu eftir sem áður
varðað við vægari refsiákvæði eins og 1. mgr. 217. gr. laganna.
Í H 93/2013 og H 300/2015 er sakfellt fyrir eina líkamsárás, sbr 1. mgr.
217. gr. hgl. Í báðum tilvikum voru þolendur karlmenn, annars vegar
faðir geranda og hins vegar fyrrverandi tengdafaðir. Í H 214/2013 var
maður sakfelldur fyrir að ráðast á fyrrverandi sambýliskonu sína í
sumarbústað, sbr. 1. mgr. 217. gr. hgl. Þau höfðu farið þangað tvö saman
til að reyna hvort grundvöllur væri fyrir frekara sambandi þeirra í
milli. Í málinu kemur ekki fram að sakfelldi hafi beitt konuna ofbeldi
við fleiri tækifæri. Eins og málavöxtum er háttað í þessum þremur
dómum er ósennilegt að brotin yrðu heimfærð undir 1. mgr. 218. gr. b.
Í H 508/2014 er aftur á móti karlmaður sakfelldur fyrir gróft ofbeldi
og kynferðisbrot gegn fyrrverandi unnustu sinni og barnsmóður,
sbr. 1. mgr. 194., 1. mgr. 217., 1. mgr. 226. og 233. gr. hgl. Við ákvörðun
refsingar var m.a. horft til þess að nauðgunarbrot hans var framið á
sérstaklega meiðandi hátt, sbr. c-lið 195. gr. hgl. og hann dæmdur til
sex ára fangelsisvistar. Þessi dómur er dæmi um refsiverða háttsemi
sem gæti náð því alvarleikastigi sem 1. mgr. eða jafnvel 2. mgr. 218.
gr. b áskilur.
Samkvæmt dómunum sem reifaðir eru skipta eftirfarandi atriði
máli við ákvörðun refsingar: a) Endurtekin brot. Fjöldi tilvika skiptir máli.
Sakfellt er fyrir fleiri en eina líkamsárás gegn sama þolanda í H 121/2012
(tvær árásir á sambýliskonu), H 361/2012 (þrjár árásir á fyrrverandi
eiginkonu), H 757/2013 (tvær árásir á sambýliskonu), H 68/2014 (tvær
árásir á sambýliskonu) og H 843/2014 (fjórar árásir á sambýliskonu).
b) Grófleiki árásar. Sú háttsemi manns „að sparka í skóm með hörðum
botni í höfuð“ stjúpdóttur sinnar er metin sem „sérstaklega hættuleg
líkamsárás“ og felld undir 2. mgr. 218. gr. hgl., sbr. H 125/2015. Sú
háttsemi manns að sparka í höfuð sambýliskonu sinnar, sem hann
hafði ýtt í gólfið, þannig að „við spörk hans slóst höfuð brotaþola utan
67 Sjá skýringar með 4. gr. frumvarpsins, sbr. þskj. 547, 401. mál, 145. löggjafarþing
(2015–2016).