Tímarit lögfræðinga - 01.04.2017, Blaðsíða 38

36
persónulega bréfum stefnanda. Hins vegar þykir ljóst, samkvæmt þeim
gögnum sem fyrir liggja, að lögmanni Landssímans hafi verið falin samskipti
við stefnanda. Var það ekki á valdi stefnanda að hafa þar hönd í bagga. Þykir
stefnandi ekki hafa sýnt fram á að málið hafi ekki verið nægilega undirbúið
af hálfu samgönguráðuneytis áður en ákvörðun um eignarnám var tekin
og er ekki fallist á að skort hafi á að ákvæði 10. gr. stjórnsýslulaganna væri
uppfyllt.“
Í forsendum dómsins má sjá að úrlausn um að samninga hafi verið
leitað með fullnægjandi hætti af hálfu eignarnema skarast að verulegu
leyti á við rannsóknarskyldu stjórnvaldsins sem ákvörðun tekur um
eignarnámið.
Að sama skapi má sjá af dómaframkvæmd Hæstaréttar að við mat
á lögmæti ákvörðunar um eignarnám getur verið verulegt samspil á
milli rannsóknarskyldu samkvæmt 10. gr. stjórnsýslulaga og meðal-
hófsreglunnar sem verður leidd af 72. gr. stjórnarskrárinnar. Slíkt
samspil má glögglega sjá af dómum Hæstaréttar frá 12. maí 2016 í máli nr.
511/2015 (Suðurnesjalína 2)66 og dómi frá 15. júní 2017 í máli nr. 193/2017
(Kröflulína 4 og 5). Í fyrrnefnda málinu komst Hæstiréttur að þeirri
niðurstöðu að brotið hefði verið gegn rannsóknarreglu, en öndverð
niðurstaða varð í síðara málinu. Sérstaklega verður vikið að þessum
dómum með hliðsjón af samspili rannsóknarreglu og meðalhófs í
kafla 4.3.
Í þessu samhengi er að finna áhugaverða niðurstöðu um þýðingu
brots á rannsóknarreglu í dómi Hæstaréttar frá 11. febrúar 2016 í máli
nr. 411/2015 (Varnargarður við Þórólfsfell). Í málinu reyndi á kröfu
tiltekinna land eigenda um ógildingu framkvæmdaleyfis sem sveitar-
stjórn Rangárþings ytra hafði veitt Vegagerðinni og Landgræðslu
ríkisins vegna enduruppbyggingar flóðavarnargarðs vegna skemmda
af völdum flóða í Markarfljóti. Í dóminum var meðal annars vísað til
þess að landeigendur hefðu á öllum stigum við undirbúning fram-
kvæmda vakið athygli á mögulegum afleiðingum þess að hafa garðinn
með öðru sniði en áður var. Hins vegar yrði ekki séð að sveitarfélagið
hefði „sinnt þeim ábendingum þannig að málið yrði upplýst í samræmi
við 10. gr. stjórnsýslulaga áður en [það] tók ákvörðun um veitingu
66 Reynt hefur á ýmsar aðrar ákvarðanir stjórnvalda sem varða framkvæmdina
Suður nesjalínu 2 fyrir dómi. Má þar helst nefna dóm Hæstaréttar frá 13. maí 2015 í máli
nr. 53/2015 (umráðataka vegna Suðurnesjalínu 2), dóm frá 13. október 2015 í máli nr. 796/2015
(leyfi Orkustofnunar) og dóm frá 16. febrúar 2017 í máli nr. 575/2016 (framkvæmdaleyfi vegna
Suðurnesjalínu 2). Niðurstaða Hæstaréttar í þeim málum sem vörðuðu eignarnám var lögð til
grundvallar í þeim málum sem vörðuðu leyfisveitingu Orkustofnunar og framkvæmdaleyfi.