Bændablaðið - 15.12.2022, Qupperneq 38

Bændablaðið - 15.12.2022, Qupperneq 38
38 Bændablaðið | Fimmtudagur 15. desember 2022 LÍF&STARF Pavlina Lucas, sem starfar sem prófessor við arkitektadeildirnar í háskólunum í Björgvin og Osló í Noregi, er komin af stað með verkefni sem lýtur að skrásetningu og rannsókn á fjárhúsum á Íslandi. Hún hefur hlotið styrk frá Félagi arkitekta í Osló og til stendur að gefa út bók að verkefninu loknu. Hún telur að með því að rannsaka fjárhúsin sé hægt að læra ýmislegt um íslenskt samfélag og íslenska byggingarlist. Hugmyndin að rannsókninni spratt upp þegar hún fór til Íslands sem ferðamaður og tók eftir byggingum sem voru með svipuð útlitseinkenni – sem hún kallar T-form. Annar vængurinn (hlaðan) er yfirleitt ofar í landinu þar sem mænirinn snýr þvert á hallann og svo er yfirleitt einn eða tveir vængir þvert út frá þeim efri (fjárhúsin). Fyrst vissi hún ekki hvaða tilgangi þessi hús þjónuðu, en hún sá að staðsetning fjárhúsanna var greinilega haganlega valin þar sem byggingarnar kúrðu í landslaginu. Þýðingarmikil byggingarhefð Það sem vekur áhuga hennar er annars vegar formgerðarflokkun (e. typology) íslenskra fjárhúsa og hins vegar upprunaleiki (e. authenticity) þeirra. Pavlina hefur mikinn áhuga á að velta fyrir sér hvað sé upprunaleg byggingarhefð og telur að ýmislegt sé hægt að læra út frá því að kynna sér fjárhúsin frekar. Þar sem húsin eru mjög hversdagsleg í augum Íslendinga hefur engum dottið í hug að rannsaka þau sérstaklega út frá sjónarhóli arkitekts. Hún segir að það hafi þurft glöggt gestsauga til að átta sig á þýðingu þessarar byggingarhefðar. Áður hefur Pavlina beint sínum rannsóknum að byggingarhefð sem sprottin er upp vegna sértækrar notkunar, þjónar mjög skýrum tilgangi og er án aðkomu arkitekts. Á ensku nefnist hugtakið Vernacular architecture sem væri hægt að þýða sem alþýðu - byggingarlist. Við hönnun bygginganna er fagurfræðin ekki efst á baugi – heldur notagildi og byggingarefnið sem er aðgengilegt hverju sinni. Ýmis mynstur sjáanleg Í haust dvaldi Pavlina í tíu daga á landinu gagngert til að safna efni og taka myndir af fjárhúsum. Þar sem hún gat ekki nýtt sér neinn miðlægan gagnagrunn, þurfti hún að aka um sveitir með sjónauka til að þefa uppi áhugaverð viðfangsefni. Að þessu sinni fór hún um Vestur- og Norðvesturland, en hún ætlar að koma aftur næsta sumar til að gera landinu betri skil. Hún hefur orðið vör við ýmis mynstur. Eitt af þeim var til að mynda að oftar en ekki voru tvö fjárhús á bænum – eitt gamalt og annað nýrra. Eldri fjárhúsin voru oft ofar í hlíðinni, á meðan þau nýrri voru neðar með betra aðgengi fyrir stærri vélar. Lokaafurð verkefnisins verður bók sem gerir fjárhúsunum skil með ljósmyndum og teikningum. Saga og þróun byggingar- hefðarinnar verður skoðuð og stefnir hún á að fá til samstarfs við sig þjóðfræðing og sagnfræðing. Þar með vonast hún til að gefa bókinni samfélagslega nálgun að auki við þá formgerðarlegu nálgun sem hún vinnur með. Arkitektinn Guðrún Harðardóttir er aðstoðarmaður Pavlinu og er tengiliður hennar hér á landi. Aðspurð segist Pavlina gera sér vonir um að bókin komi út eftir tvö ár. Óska eftir aðstoð á Facebook Pavlina og Guðrún vilja gjarnan fá aðstoð frá öllum þeim sem geta vísað þeim á fjárhús. Til þess hafa þær stofnað Facebook-síðuna Fjárhús á Íslandi þar sem allir geta sett myndir af fjárhúsum úr sínu nágrenni. Til að gögnin nýtist sem best þarf að taka fram staðsetningu (bæjarnafn eða hnit á Google Maps). Með þessum upplýsingum munu þær geta skipulagt næstu Íslandsferð Pavlinu sem best. Meðfylgjandi eru myndir sem Pavlina tók í ár og sýna að hún hefur áhuga á öllum fjárhúsum, hvort sem þau eru ný eða gömul, í góðu lagi, ónýt eða komin með nýtt hlutverk. /ÁL Rannsakar íslensk fjárhús – Arkitekt vinnur að bók um einstæða byggingarhefð til sveita Byggingarhefð íslenskra fjárhúsa fellur undir svokallaða alþýðubyggingarlist, þar sem notagildi og aðgengilegt byggingarefni skiptir meira máli en fagurfræði. Pavlina Lucas ætlar að gera húsunum skil í bók – hvort sem þau eru ný eða gömul eða hafa fengið nýtt hlutverk. Myndir / Pavlina Lucas Lífræn hreinsistöð • Fyrirferðalítil fullkomin sambyggð skolphreinsistöð • Uppfyllir ýtrustu kröfur um gæði hreinsunar • Engin rotþró eða siturlögn 25 ára ábyrgð • Tæming seyru á þriggja til fimm ára fresti • Engir hreyfanlegir hlutir • Stærðir frá 6 – 55 persónueiningar Tunguhálsi 10 - 110 Reykjavík Sími 517 2220 - petur@idnver.is G ra fik a 19 Pavlina Lucas arkitekt hefur stofnað Facebook-síðu þar sem hægt er að leggja verkefninu lið með því að senda myndir og staðsetningar fjárhúsa.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112

x

Bændablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.