Jökull


Jökull - 01.01.2019, Síða 36

Jökull - 01.01.2019, Síða 36
Historical accounts of pre-eruption seismicity of Katla, Hekla, Öræfajökull and other volcanoes in Iceland Páll Einarsson Institute of Earth Sciences, University of Iceland, Sturlugata 7, 101 Reykjavík; palli@hi.is https://doi.org/10.33799/jokull2019.69.035 Abstract — Detecting unusual activity leading to the outbreak of a volcanic eruption is of vital importance for the short-term warning to the local population of an impending eruption. The varied volcano types of Ice- land and range of ambient conditions at which eruptions occur offer an unusually wide spectrum of volcanic phenomena and volcanic hazards during the initial phase of eruptions. A recent study of eruptions in Iceland during the last four decades of instrumental observations has revealed that all the eruptions had a detectable precursory seismic activity, that under favourable conditions can be used to issue short-term warnings to the surrounding communities. Considerable documentary data also exist for pre-instrumental times extending sev- eral centuries back in time, that can be compared to the instrumental experience. This is true in particular for two of the most active volcanoes, Katla and Hekla, that are sufficiently close to the populated areas of the country. All seven confirmed eruptions of Katla since 1625 were preceded by felt earthquakes, beginning one to nine hours before the eruption was detected and two to over twelve hours before a jökulhlaup from this partly sub-glacial volcano reached the inhabited areas. The behaviour of Hekla is quite different. Large eruptions from the main edifice of Hekla since 1510 were generally accompanied by rather weak seismic activity. Earth- quakes are usually felt only minutes before the first explosion occurs, in the 1947 case even several minutes after the first explosion of the volcano. Eruptions of the Hekla volcanic system outside the main edifice are, on the other hand, accompanied by considerable seismic activity, and the precursor times may be more than three hours, even much longer. The two historical eruptions of Öræfajökull, in 1362 and 1727, were apparently preceded by felt seismicity, sufficient to alarm the local population. INTRODUCTION It has been common knowledge in Iceland for cen- turies that volcanic eruptions are preceded by earth- quakes. Bishop Hannes Finnsson (1739-1796) com- piled some of the historical, written documents on eruptions and other catastrophes, and concluded by suggesting that instruments such as barometers and compass needles might be useful for the monitor- ing of the activity of volcanoes. He also suggested that ". . . observing the intensity and direction of seis- mic shocks. . . " could be used to warn of impending eruptions (Finnsson, in Thorarinsson (1967)). Even though Finnsson was educated in Copenhagen where he was influenced by many prominent natural scien- tists of the Age of Enlightenment, it is remarkable that these statements were made more than a century be- fore seismographs were invented. Ever since the settlement of Iceland in the ninth century Icelanders have had to deal with the activity of their thirty, or so, active volcanoes and live with the threat of volcanic hazards such as ash fallout, lava flows, and jökulhlaups (Gudmundsson et al., 2008). The high rate of eruptions is due to a combination of two processes, i.e. a divergence of two major lithos- pheric plates taking place at a hotspot overlying an upwelling mantle plume (e.g., Bjarnason, 2008). The high magmatic activity generates a crust that is 2–4 times thicker than the normal oceanic crust produced at adjacent segments of the Mid-Atlantic Ridge, the Reykjanes and Kolbeinsey Ridges (Brandsdóttir and Menke, 2008). The thickened crust allows the plate boundary to rise above sea level, exposing the rift volcanoes that are aligned along the boundary, such as Grímsvötn, Bárðarbunga, Askja, and Krafla (Fig- ure 1). Volcanoes also exist that are not directly re- JÖKULL No. 69, 2019 35
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.