Jökull


Jökull - 01.01.2019, Blaðsíða 50

Jökull - 01.01.2019, Blaðsíða 50
Historical accounts of pre-eruption seismicity in Iceland for the several decades of seismic monitoring (e.g., Einarsson, 1991a; Einarsson and Brandsdóttir, 2000; Jakobsdóttir, 2008; Jónsdóttir et al., 2007). Hekla, on the other hand, is seismically very quiet between eruptions (Soosalu and Einarsson, 2005). This differ- ence in long-term behaviour may be explained by the depth of the magma storage of the two volcanoes. The caldera region of Katla is underlain by low-velocity, high attenuation material at shallow level, as revealed by undershooting and 3-D tomography (Gudmunds- son et al., 1994; Jeddi et al., 2016). At Hekla, on the other hand, attempts to find such volumes have been unsuccessful (Soosalu and Einarsson, 2004) and the pressure source responsible for inflation and deflation of the volcano in connection with recent volcanic ac- tivity have been shown to be at depths of 10-24 km (Ófeigsson et al., 2011; Geirsson et al., 2012; Sturkell et al., 2013). The unusually short precursor time for Hekla is difficult to understand in light of the large depth to the magma pressure source. A speed of 40 km/hour is required if magma propagating from a depth of 20 km reaches the surface in half an hour. Furthermore, the first events recorded prior to the eruption in 2000 had the signature of very shallow earthquakes, even though the depth could not be determined with cer- tainty (Soosalu et al., 2005). A solution to this enigma was proposed by Sturkell et al. (2013), who suggested that the time between eruptions of Hekla was not long enough for the magma in the conduit to solidify. The magma feeding the initial phase of the next eruption therefore came from the top of the conduit at shallow depth, and not from the deep pressure source. The high seismicity that seems to accompany eruptions of the Hekla volcanic system when the erup- tion site is outside the main edifice remains enigmatic. These eruptions take place on fissures, are mainly ef- fusive and produce basalt (Jakobsson, 1979) as op- posed to the more andesitic and dacitic composition of typical Hekla products. Perhaps the intense seismic activity reflects the longer path of the magma through the brittle part of the crust, whether by lateral propa- gation from the central volcano or by vertical propa- gation through the cooler crust surrounding the central volcano. Seismic activity preceding the two eruptions of Öræfajökull volcano in SE Iceland in Historical time, in 1362 and 1727, is not well documented. Both erup- tions appear to have been preceded by seismic activ- ity, however, sufficient to alarm the local population. This understanding is important now because of the recent re-awakening of this dangerous volcano, in- crease in seismicity and new geothermal activity, that is associated with inflation of the volcano (Geirsson et al., 2018). CONCLUSIONS A systematic study of historical documents describing the beginning of volcanic eruptions in Iceland con- firms the general public knowledge that most erup- tions are accompanied by earthquakes. These data complement and add to the instrumental data for the eruptions of the last half century that show that all eruptions have a detectable short-term precursory ac- tivity (Einarsson, 2018). This activity can be used to issue short-term warnings of an impending eruption if detected and recognized soon enough. There are reliable descriptions of pre-eruption seismicity for the Katla volcano for the seven sig- nificant eruptions during 1625–1918. These are the only data for this important and hazardous volcano. No eruptions large enough to penetrate the ice cover of the Katla caldera have occurred after sensitive in- struments were installed to monitor the volcano. All seven eruptions were preceded by felt earthquakes and were accompanied by catastrophic floods, jökul- hlaups, from the caldera. The precursor times, i.e. time from the first felt earthquake until the eruption was confirmed, range between one and nine hours. The time from the first felt earthquake until the flood wave reached the inhabited area, the jökulhlaup time, was always longer than two hours and in one case more than 12 hours. Reliable descriptions exist of ten eruptions of Hekla during the pre-instrumental period 1510-1947. Eruptions of Hekla fall into two categories regard- ing seismic behaviour. Eruption from the main edi- fice tend to be explosive and are generally accompa- nied by mild seismicity with short precursor times. In some instances (1510, 1597, 1693) the first felt earth- JÖKULL No. 69, 2019 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.