Úrval - 01.10.1945, Page 87

MANNRÆKT
85
en hitt heilbrigt, verða öll heil-
brigð — tala og heyra. Þessi
börn erfa sjúkt upplag — mál-
leysi og heyrnarleysi — og
heilbrigt upplag, en hér er það
heilbrigða upplagið, sem sigrar.
Mál- og heyrnarleysi er því
víkjandi erfðasjúkdómur. En
börn, sem fædd eru í slíku
hjónabandi, geta ef til vill flutt
þennan sjúkdóm fram til eftir-
komendanna. Þegar barn, sem
þannig er til orðið, giftist heil-
brigðri manneskju, sjást engin
merki sjúkdómsins á næsta
ættlið. Hinsvegar getur svo
farið, ef heilbrigður maður,
sem á daufdumbt foreldri, gift-
ist konu, sem hefir svipaða kyn-
fylgju. Þá bera bæði hjónin
sjúklegan erfðaeiginleika, og
getur þá svo farið, að börn
þeirra, eitt eða fleiri — en
máske öll — sýni einkenni sjúk-
dómsins. Þannig geta tvær
manneskjur, sem báðar heyra
og tala, eignast daufdumb
börn.
Jafnan er hætt við, að svipuð
saga endurtaki sig, þegar um
víkjandi sjúkleika er að ræða.
Ef sjúkleikinn er algengur, geta
heilbrigðir foreldrar af óskyld-
um ættum eignazt sjúk börn.
Sé sjúkleikinn hinsvegar sjald-
gæfur, eru mjög litlar líkur til
þess að karl og kona af tveim
óskyldurn ættum, sem báðar
hafa fengið þennan sama sjúk-
leika í arf, giftist. Þegar svo
er ástatt, kemur sjúkdómurinn
fram við giftingar innan ætta,
— til dæmis ef systkinabörn
giftast. Hugsum okkur ætt, þar
sem langafinn er mállaus og
heyrnarlaus og giftist heil-
brigðri konu. Þau eignast tvo
syni, sem báðir eru heilir
heilsu, en bera í sér víkjandi
sjúklegan erfðaeiginleika. Þess-
ir tveir synir stofna fjölskyldur,
hvor um sig gengur að eiga heil-
brigða konu og eignast börn,
sem að sjálfsögðu eru öll heil-
brigð, en bera þó í sér víkjandi
eiginleika. Þessir tveir bræður
ákveða nú að gifta saman tvö
börn sín. Þar sem þessi syst-
kinabörn hafa bæði í sér hinn
víkjandi sjúkleika, geta nokkur
af börnum þeirra orðið mál-
laus og heyrnarlaus. Þannig
getur svo farið, að arfgengur
sjúkdómur hlaupi yfir tvo ætt-
liði, en komi aftur fram í þeim
þriðja.
Af arfgengum sjúkdómum
eru þeir einna kunnastir, sem
snerta augu og hörund, af þeirri
einföldu ástæðu, að það blasir