Læknaneminn - 01.04.1957, Blaðsíða 23

LÆKNANEMINN
Úr sögu lœknisfrœðinnar.
Saga læknisfræðinnar er lítið
kennd hér í okkar læknadeild, enda
mun flestum læknastúdentum
þykja þeir hafa nóg annað við
tímann að gera en fást við svo
fánýtt grúsk. En hverju sem því
líður, er ekki hægt að neita því,
að margt er í þeirri sögu að finna,
sem fróðlegt er og skemmtilegt.
Sennilega hafa lækningar í ein-
hverri mynd verið stundaðar
lengra aftur í tímann en nokkrar
sögur ná, en fyrstu áreiðanlegu
heimildir okkar um lækna og lækn-
ingar eru komnar frá Egyptum
hinum fornu, og mun ég í þess-
ari grein ræða nokkuð um lækn-
ingar eins og þær tíðkuðust í þessu
forna menningarríki.
Ríki þeirra er af sumum talið
elzta menningarríki í heimi; þar
hafa fundizt samfelldar leifar forn-
minja til ca. 18000 f. Kr. Fyrsti
faraóinn kemur til valda ca. 3500
f. Kr. og nokkru síðar fréttum
við af fyrsta lækninum, sem með
nafni er þekktur, Imhotep, lækni
Zosers konungs. Imhotep þessi var
stóra skrefið í átt að heilbrigðara
félagslífi stúdenta. Reynum að inn-
Jeiða hinn sanna stúdentsanda,
sem á að vera einkenni og aðals-
merki allra stúdenta. Gerum fé-
lagslífið í háskólanum þannig að
við getum minnzt dvalar okkar
þar með sama trega og menn al-
mennt minnast menntaskólaár-
anna. Væri þá vel.
Ég hefi hér að framan látið
móðan mása og er mál að linni.
Þökk sé þeim, sem entist nenning
út lesturinn.
K. B.
í augum Egypta svo mikill lækn-
ir ,að hann var tekinn í guða tölu.
Var honum þó fleira til lista lagt
en læknisgáfan, hann var stjórn-
málamaður og byggingameistari
og sagt er, að hann hafi byggt
fyrsta steinhúsið, er byggt var, og
fyrsta nvramídann.
Faraóarnir höfðu kringum sig
heila sveit lækna, er gæta skyldu
heilsu og lengja líf þeirra. Lækn-
ar þessir voru jafnframt prestar,
enda var það almenn trú þeirra
tíma, að sjúkdómar stöfuðu af
illum öndum. Hofin voru guðshús,
læknaskólar og sjúkrahús. Þessir
læknar voru ,,háspecialiseraðir“
hver í sinni grein; gekk þetta jafn-
vel svo langt, að einn faraó hafði
sérfræðing í sjúkdómum hægra
auga og annan í sjúkdómum þess
vinstra!
Lækningar þessara frumherja
voru sambland af hjátrú og hind-
urvitnum og merkilega „rationel
therapie“. Sjúkdómar orsökuðust af
illum öndum, er sjúklingurinn var
haldinn, og því var reynt að reka
þá út með særingum og „seremon-
íum“ ýmis konar. En þótt þetta
væri liður í lækningunni, var einn-
ig notuð ýmis konar „therapie",
sem við könnumst betur við. T. d.
var stólpípan óspart notuð, en um
uppruna hennar er þessi saga:
Nokkrir læknar voru staddir á
bökkum Nílar, er þeir sáu guðinn
Þóþ í líki ibis-fuglsins fylla nef
sitt vatni úr ánni og spýta því
inn í anus. Voru læknarnir fljótir
að skilja bendinguna og stólpípan
varð til.
Ýmsar upplýsingar um lyf og
lækningar þessara tíma hafa varð-