Læknaneminn - 01.04.1979, Síða 25

sem að stærð og gæðum eru sambærilegar háskóla-
slofnunum. Full ástæða er til að vara íslenska lækna
við því að ráða sig í námsstöður erlendis á önnur
sjúkrahús eða heilhrigðisstofnanir en þær, sem
þekktar eru fyrir góða þjónustu og kennslu. Æski-
legast er, að jrar séu einnig stundaðar vísindalegar
lannsóknir í einhverjum mæli. Þýðing vísindalegra
rannsókna í sérmenntun dylst engum. Grundvöllur
framtíðarstarfs sumra lækna er lagður með þeim
°g örðugt reynist flestum að taka til við sjálfstæðar
visindalegar rannsóknir, ef þeir hafa ekki kynnst
grundvallaraðferðafræði slíkrar vinnu undir hand-
leiðslu reyndra vísindamanna. Hagnýtt gildi vís-
mdarannsókna í sérmenntun felst ekki síst í því,
að þar gefst lækninum tækifæri til að taka þátt í
birtingu ritgerða um rannsóknarefnið. Kvöðin um
birtingu ritgerðar í íslensku reglugerðinni hefur
reynst mörgum fjötur um fót og tafið suma lækna,
jafnvel árum saman, frá því að fá sérfræðileyfi á
Islandi. Samkeppni um læknisstöður á sjúkrahús-
um og kennarastöður í læknadeild hefur aukist
verulega síðustu árin. Fjöldi og gæði rannsókna-
verkefna og birtra ritgerða hefur skipt æ meira
ruáli í hæfnismati, og er fyrirsjáanlegt, að reynsla
a þessu sviði verður nauðsynleg til þess að komast
að við jressar stofnanir framvegis.
Auk hefðbundinnar sérmenntunar gefa flestar
stærri erlendar háskólastofnanir kost á sérstakri
þjálfun á ýmsum sérsviðum líffærameinafræðinnar,
svo sem notkun rafeindasmásjár, histókemíu, ónæm-
•sfræði, barnameinafræði og frumufræði (cyto-
mgiu). Sumar stofnanir bjóða upp á sérstaka vís-
utdaþjálfun í viðbót við almennt nám (research
training).
Verður nú gerð grein fyrir sérnámi í líffæra-
meinafræði í 5 löndum, Islandi, Bandaríkjunum,
Hretlandi, Svíjajóð og Þýskalandi.
ísland
Sérnám er eingöngu við Rannsóknastofu Háskól-
ans. I mörg ár hafa þar verið námsstöður í líffæra-
meinafræði, og hafa flestir íslenskir líffærameina-
fræðingar hlotið einhvern hluta sérmenntunar sinn-
ar þar. Aðstaða til kennslu sérgreinarinnar hefur
batnað þar síðustu árin með fjölgun sérfræðinga
við stofnunina og meiri breidd í sérmenntun þeirra.
Eins og venja er í þessari sérgrein er meinagreining
á Islandi að mestu byggð á macroscopiskri athug-
un og Ijóssmásjárskoðun. Meira þróaðri tækni við
meinagreiningu, sem væri hægt að beita í ýmsum til-
fellum, hefur ekki tekist að koma upp jrar enn. Til
dæmis vantar nauðsynlega aðstöðu til meinagrein-
inga með rafeindasmásjá, immunofluorescence og
histokemíu. Af jressum sökum. meðal annars, verð-
ur enn að telja nauðsynlegt, að hluti af sérnámi
fari fram erlendis við stærri og fjölbreyttari stofn-
anir. Að mörgu leyti hefur reynst heppilegt að taka
fyrstu 1-2 árin af sérnáminu hérlendis. Þá er feng-
inn góður grunnur, sem gerir auðveldara að fá
námsstöður erlendis. Með meðmæli frá sérfræðing-
um Rannsóknastofu Háskólans upp á vasann hefur
mörgum íslenskum læknum þannig tekist að fá
námsstöður við bestu stofnanir erlendis.
Sérnámið á íslandi er eins og annars staðar fyrst
og fremst fólgið í daglegu starfi við greiningu vefja-
sýna teknum með skurðaðgerðum og í framkvæmd
krufninga auk Jrátttöku í fundum með kliniskum
læknum sjúkrahúsanna. I áðurnefndri ritgerð í
Læknanemanum frá árinu 1972 er nokkuð ítar-
lega greint frá starfinu við Rannsóknastofu Háskól-
ans og er því ekki ástæða lil að endurtaka jrað hér.
Nokkrar breytingar hafa þó orðið síðtm. Fjöldi
vefjasýna og krufninga hefur vaxið og sérfræðing-
ar eru nú fleiri í starfi. Síðustu árin hafa aðstoðar-
læknar verið 3 til 4 hverju sinni, en flestir hafa að-
eins verið í starfi í 3 til 6 mánuði og tekið það sem
hluta af kandidatsári sínu. Svo stuttur námstími
útilokar að mestu þátttöku í vísindalegum verkefn-
um. Auk kandidatsnáms getur námsdvöl við R.H. í
lengri tíma komið að fullum notum sem joáttur í
sérnámi í flestum jreim greinum læknisfræðinnar,
þar sem hálfs árs menntunar er krafist í vísinda-
stofnun eða í stuðningsgrein aðalgreinar.
Bandaríhin
Sérmenntun á bandarískum stofnunum miðast
yfirleitt við, að henni ljúki með sérfræðiprófi. Próf-
ið er haldið á vegum sérstakrar prófnefndar (Tlie
læknaneminn
17