Læknaneminn - 01.04.1979, Blaðsíða 38

Mynd 1.
„Modijied Marbrock“ rœktunarkerji til að athuga samspil
jruma in vitro. T jrumur eru í ejra hólji, B jrumur (og M0)
í neðra hólji og vœki í báðum hólfum. „Plaque“ myndandi
jrumur voru taldar ejtir 4—5 daga.
heldri himnu. Þetta bendir til að B frumum sé
hjálpað með leysanlegum þáttum, sem T frumur
gefa frá sér (mynd 1).
Bæði sértækir og ósértækir hjálparþættir hafa
fundist, og í töflu IX eru dregnar saman niðurstöð-
ur tilrauna með hnýtlatengjum í þessu kerfi. T
frumur mynda því aðeins hjálparþætti, að þær hafi
verið ertar með berasameindinni, sem til staðar er
í ræktunarvökvanum. Siðasta línan í töflu IX sýnir
að þvegnir gleyplar, sem komist hafa í snertingu
við bera ertar (KLH) Tklh frumur, geta hjálpað B
frumum í fjarveru T frumna. Bendir þetta til að
gleyplar geti tekið upp T frumu þætti.7
I annarri tilraunalotu in vitro var sýnt fram á að
T frumur gátu hjálpað B frumum, að því tilskyldu
að vækið, sem T frumurnar höfðu upphaflega verið
ertar með, væri til staðar í endursvarinu (tafla X).
Væru Tklh frumur þannig endurertar með KLH,
hjálpaði það B frumum til að mynda mótefni gegn
SRBC.8
Þetta gefur til kynna að T frumu hjálp getur ver-
ið ósértæk, þar eð ekki er líklegt að KLH og SRBC
hafi sameiginlegar vækiseiningar (2. lína í töflu X).
A hinn bóginn gátu þvegnir gleyplar, sem komist
höfðu í snertingu við KLH ertar Tklil frumur,
ekki hjálpað í fjarveru T frumna (þ.e. til að mynda
mótefni gegn SRBC). Bendir þetta til að gleyplar
geti aðeins tekið upp sértæka T frumuþætti (sbr.
síðustu 2 línur töflu X).
T bœlifrumur
Fyrirbæri, sem kallað var smitandi þolun (infective
tolerance), 1'-;ddi til uppgötvunar T bælifrumna. 1
því fólst að flytja mátti yfir á mýs, sem ekki höfðu
orðið fyrir vækisertingu, sértækt viðbragðaleysi
(þolun) gegn SRBC með því að gefa þeim T frum-
ur úr samstofna músum með SRBC þolund’
Sýnt var fram á T háða hömlun á mótefnamynd-
un á annan einfaldan hált, eins og dregið er sam-
an í töflu XI. í þessari tilraun voru miltisfrumur,
sem ertar höfðu verið með samtengi DNP-OVA,
fluttar í óertar mýs. Frumuþegunum var síðan gef-
inn inn örlítill skammtur af DNP-OVA samtenginu,
sem framkallaði ekki svar gegn DNP í músum
með heilbrigt ónæmiskerfi. Væru miltisfrumuþeg-
arnir hins vegar geislaðir fyrir frumugjöf, kom
fram mikið mótsvar eftir inngjöf á þessum lága
DNP-OVA tengiskammti. Svipuð svörun sást í mús-
um, sem höfðu verið sviptar eigin T frumum.1"
Flutningur á ertum frumum í þessari tilraun sam-
svarar sterkri frumuertingu þeganna, og niðurstöð-
urnar benda því til, að í heilbrigðum músum séu
T frumur til staðar, sem draga úr svari við endur-
áreiti. Tilraunin gaf því vísbendingu um að ónæm-
issvörum í dýrum með heilbrigt ónæmiskerfi sé und-
ir eðlilegum kringumstæðum stjórnað af T bæli-
frumum.
Nú er vilað að margvísleg ónæmissvör eru bæld
af T frumum, og bæði sértæk og ósértæk virknis-
ferli (mechanisms) liggja þar að baki. Lífeðlis-
fræðilegt hlutverk T bælifrumna hefur enn ekki ver-
ið ákvarðað til hlítar, en það virðist líklegt, að þær
TAFLA VII
Berasértœkni endursvars gegn hnýtli.
NIP-BSA rœstar mýs ertar með Endursvar mót NIP
NIP*-BSA** +
NIP*-CG** 0
DNP*-BSA** 0
NIP*-CG** og DNP-BSA** 0
* Hnýtill ** Beri
28
LÆKNANEMINN