Læknaneminn - 01.07.1979, Page 27

a!lotypu-set
um Irumuhininuna. Þótt myndin sýni báSar keðjurnar teygj-
nst alveg gegnum himnuna, er ekki jullvist að svo sé.
kerfinu. ÞaS er talað um búta (region) þegar talaS
er um litningssvæSL sem innihalda a. m. k. einn
locus, en e. t. v. fleiri. Á mynd 2 eru sýndir fimm
slrkir bútar fyrir H-2, en loci kunna aS vera miklu
fleiri. Alls hefur 18 loci þegar veriS lýst, en sumir
þessara loci kunna aS vera margtaldir, þar sem aS-
ferSir eru misjafnar og ekki alltaf skýrt hver er aS
tala um hvaða locus.
stæðum í byggingu (homologi) hvorki milli alfa og
beta né milli hinna tveggja loci. ÞaS eru vísbending-
ar um að aðeins alfa keðjan sé skráð af Ia erri, en
beta keðjan hins vegar annars staðar í errahlutnum
(genominul.4 Ef þetta verður staðfest er það hlið-
stætt við skráningu antigena úr ílokki II (sjá hér að
neðan).
Ir errin stjórna ónæmissvari eins og þaS er mælt
annað hvort með mótefna- eða frumubornu ónæmi.
Þessi err geta ýmist magnað eða bælt svarið. I þeim
tilvikum þar sem áhrif þessara erra koma skýrast
fram et' unnt að sýna fram á að einhver tiltekinn
stofn músa framleiðir mikið magn mótefnis en ann-
ar stofn hins vegar mjög lítið magn við einhverju
ákveðnu antigeni. Víxlun slíkra stofna sýnir að ó-
næmissvar er venjulega ríkjandi yfir engu svari, og
að magni mótefnis er í einföldustu tilvikum stjórn-
að af einu erri, sem er staðsett á I svæðinu. Lýst hef-
ur verið fjórum Ir errum, þremur sem magna svar,
en errakort staðsetja öll þessi err innan I-svæðisins.
Þessi err eru mjög sértæk í þeim skilningi að á-
kveðið err virðist geta greint á milli tveggja mjög
líkra antigena og valdið sterku svari við öðru en
veiku við hinu. Það er ekki alveg skýrt hver venzlin
eru milli Ia og Ir erra, en samkvæmt túlkun Klein,
sem verður rakin hér á eftir, er hér raunverulega
um sömu err að ræða.
I flokki II eru err, sem skrá fyrir byggingu himnu-
hundinna glycohvíta. Iljá músum nefnast þessi err
Svipfier&areinkenni
Við getum flokkað loci í H-2 í þrjá flokka eftir
svipgerðareinkennum þannig að loci sem lenda
saman í flokki eru náskyldari. en loci úr mismun-
andi flokkum.
I flokki I eru tvenns konar err; la (immune-
■egion associated) og Ir (immune response gene).
m- k. tvö la err hafa verið vel auðkennd. Þessi
tvö err skrá fyrir byggingu himnubundinna glyco-
hvíta, sem eru byggðar af tveimur polypeptíð keðj-
um tengdum saman af ekki-covalent bindingum og
uieð nokk rar kolvetna-hliðarkeðjur, óljóst nákvæm-
lega hve margar (sjá mynd 4). Hvítu-keðjurnar
nefnast alfa (mþ. 33.000) og beta (mþ 28.000). ÞaS
er enn tiltölulega lítið vitað um amínosýruröð í
þessum keðjum og ekki hefur verið lýst neinum hlið-
Beta^-
mikroglobulin
Í2.
1.
NHz
giy
Mynd 5. Staða HLA-A og B antigena í frumuhimnunni.
Úr (4).
læknaneminn
23